Fruit- en groentecijfers 2024: Fruitverkoop gedaald, een derde eet geen dagelijkse portie groenten

Geen betere graadmeter voor de economie dan een winkelkar. De ooit hoge voedselinflatie zette zijn dalend traject verder en kwam vorig jaar uit op 1,8 procent. Binnen de groentetopties, aangevoerd door de tomaat, konden alle groentesoorten groeien behalve sla en witloof. De aankopen van vers fruit kende in 2024 een lichte daling. De banaan blijft in de fruitkorf op nummer één, gevolgd door de appel op nummer twee.

Belg koopt meer groenten, minder fruit

De gemiddelde groenteprijs steeg vorig jaar van 3,36 naar 3,48 euro per kilo (+3%) en het gekochte volume aan verse groenten groeide niettemin met 1,6 procent waardoor de groentebestedingen stegen met vijf procent. Vers fruit was vorig jaar 4,5 procent duurder (van 3,31 naar 3,46 euro per kg) en het volume daalde met 1,7 procent waardoor de fruitomzet vorig jaar steeg met zo’n 3 procent. Op lange termijn dalen de aankopen van vers fruit terwijl de aankopen van verse groenten stabiel blijven.

Geen dagelijkse portie groenten

In 2024 kocht de Belg gemiddeld 36,5 kilo verse groenten, net geen 40 kilo vers fruit en hij besteedde er respectievelijk 127 en 138 euro aan. Samen goed voor 76,4 kilo en 265 euro. Volgens de VLAM-cijfers eet slechts 67 procent van de Belgen op een gemiddelde dag een portie groenten. Op een gemiddelde dag in 2024 at slechts 60 procent een stuk fruit. De meeste fruitetende Belgen zijn Vlamingen of Brusselaars, ouder en hoogopgeleid Opmerkelijk is dat in negen procent van de fruitmomenten het fruit niet gekocht werd, maar werd verkregen op het werk, van familie en vrienden of uit eigen kweek afkomstig was.

Groei discount neemt af, meer A-merken, e-commerce en korte keten

De totale voedings- en huishoudbestedingen stegen in 2024 met 3,5 procent dankzij het frequenter winkelen (+1,3%), een hogere besteding per winkelbezoek (+0,9%) en een groei van het aantal huishoudens (+1,3%). Het aantal winkelbezoeken kende een dieptepunt in 2020 maar steeg daarna terug naar het niveau van voor corona, namelijk 195 keer per jaar. Hiervan waren er 61 met verse groenten.

De versmarkt bleef in 2024 quasi stabiel in volume. In 2024 kochten de Belgen samen voor 9,8 miljard euro aan verse voeding, wat vier procent hoger is dan het jaar voordien. In volume per capita noteerden we vorig jaar een status quo ten opzichte van 2023. De opmerkelijkste dalers in 2024 waren: de natuurlijke fruitsappen, de verse week- en schaaldieren, verse witte plattekaas, verse kruiden en aardappelen. De sterkste groeiers waren: eieren, room, boter, verse zuiveldesserts en yoghurt, maar ook plantaardige vlees- en zuivelalternatieven.

Versmarkt populairder dan diepvries en conserven

In 2023 verzachtten de Belgische huishoudens de hoge voedselinflatie nog door het verkleinen van de mandgrootte (volume per trip) en het kiezen voor budgetvriendelijkere alternatieven (downtrading). Dit was in 2024 niet meer het geval. De groei van private labels en hard discount (Aldi en Lidl) is gestagneerd en de A-merken winnen terug wat terrein.

De klassieke supermarkt (DIS 1) is met 53 procent marktaandeel een stevige marktleider gevolgd door hard discount die zijn aandeel kon verhogen van 24 naar 25 procent. De buurtsupermarkt staat op de derde plaats met 9 procent marktaandeel, de openbare markt stabiliseert op 4 procent marktaandeel. Ook de korte keten weet zich te herstellen na een dip in 2023 en heeft nu een marktaandeel van 1,5 procent. De e-commerce blijft beperkt voor verse groenten en fruit, maar verdubbelde haar aandeel van 1 procent in 2016 naar nu 2 procent.

De grootste groeiers binnen de groenten waren in 2024 de groene asperges (+32%), de Chinese kool (+21%), de Romeinse sla (+11%) en de raapjes (+10%). Op lange termijn, periode 2016 tot 2024, zijn de zoete aardappel (+1355%), het grondwitloof (+378%), de losse kerstomaten (+92%), de Chinese kool (+76%) en de Romeinse sla (+48%) de opmerkelijkste stijgers. Ook de groentepakketten die door verschillende supermarktketen aangeboden worden, boomden in de voorbije negen jaar (+399%).

Banaan populairste stuk fruit

Het populairste stuk fruit, is echter niet iets wat in onze contreien voorkomt. De banaan (8,09 kg per capita) blijft ook in 2024 de meest gekochte fruitsoort in België en is een stabiele nummer één. De appel is nummer twee, maar met 6,67 kg per capita is er wel een forse achterstand op de banaan. De verkoop van de appel daalde ook met één procent. Jonagold blijft wel een stevige marktleider met 40 procent van de appelmarkt. Stijgers in de top tien van fruit waren: druiven (+9%), nectarines (+5%), kiwi’s (+3%) en aardbeien (+1%). De perenverkoop zet zijn dalende trend verder (-11% in 2024). Conference wordt in deze krimpende markt steeds dominanter en maakt nu 80 procent uit van de perenverkoop (in 2016 was dit aandeel nog 69%).

Ook buiten de top tien vallen er opvallende trends waar te nemen. Zo zien we dat de avocadohype nog niet is gaan liggen. Dit groen stuk fruit, populair in Mexicaanse gerechten, slaatjes en hipsterbars, zag het aandeel toenemen met zeven procent. Ook de blauwe bosbessen (+3%) deden het vorig jaar goed. Op lange termijn (2016-2024) groeit vooral de thuisconsumptie van blauwe bosbessen (+154%), avocado (+85%), watermeloen (+53%), braambessen (+48%), frambozen (+42%) en mango (+36) het sterkst.