Strengere KDW's en meer ruimte voor motorcross: dit werd besproken op commissie Leefmilieu

Hoeveel stikstof een habitat maximaal kan opnemen zonder ernstige milieuschade, is vastgelegd in de vorm van een kritische depositiewaarde of KDW. Volgens het onderzoek van INBO zijn de KDW’s zoals Vlaanderen ze heeft bepaald, in vele gevallen niet in lijn met de realiteit. In 42 van de 75 gevallen zou de KDW lager moeten uitvallen dan vandaag het geval is. Slechts in twee gevallen mag de herziene KDW hoger liggen, en zijn we vandaag dus te streng.

Streng genoeg?

De minister bepleit dat Vlaanderen nu al met heel lage KDW’s werkt. “Het geldende stikstofdecreet is wetenschappelijk onderbouwd en biedt vandaag een solide basis voor het verlenen van omgevingsvergunningen”, zegt hij. “Met wat voorligt, gaan we van 37.000 ton naar 18.000 ton stikstofuitstoot per jaar. Dat is een halvering. Deze gigantisch grote inspanning wordt met het huidige decreet tegen 2030 voor heel Vlaanderen gerealiseerd. Het is niet onbelangrijk om dat nog eens onder de aandacht te brengen.”

“Vandaag weten we al dat er, bijvoorbeeld in sommige maatwerkgebieden zoals het Turnhouts Vennengebied, zodanig lage KDW’s zijn, dat het quasi onmogelijk is om ze te halen, zelfs al leggen we daar als het ware het volledige leven stil”, zegt de minister nog. "KDW’s van 6 tot 8 kilogram stikstof per jaar per hectare: dat is bijzonder laag. Het is algemeen bekend dat we in Vlaanderen een soort van stikstofdeken hebben van 22 of 23 kilogram per jaar per hectare. De helft is dan ook nog eens afkomstig van het buitenland. Dat is een realiteit. Maar dat ontslaat ons niet van de grote verantwoordelijkheid die met dit decreet is opgenomen om tegen 2030 te gaan naar een halvering van de uitstoot.”

Brouns geeft aan dat de regering werkt aan een emissiebeleid dat zowel “juridisch als wetenschappelijk robuust is”. Hij wil immers af van de “bewegende doelpalen” in het vergunningenbeleid. Op basis van het nieuwe emissiebeleid wil men werken aan een volgende Programmatische Aanpak Stikstof (PAS), met de nodige wetenschappelijke robuustheid.

Volgens Schauvliege is er nood aan een meer doortastend optreden. Zo niet, vreest ze een nieuwe golf van wankele vergunningskwesties. “Waarom gebruikt u die nieuwe inzichten niet om een beperkte bijstelling te doen, zodat de vergunningsaanvrager de garantie heeft dat hij op basis van de meest en best beschikbare kennis de meest correcte vergunning krijgt? Dat lijkt mij toch wel de juridisch robuustste aanpak, eerder dan het voor u uit te schuiven en na te denken over een andere manier van vergunnen waarvan het onderzoek al heeft aangetoond dat het absoluut niet het antwoord zal zijn op de grote problematiek waar Vlaanderen voor staat”, stelt ze. Vergunningen uitschrijven op basis van verouderde informatie zal volgens haar vooral tot rechtsonzekerheid leiden.

Aan het einde van de commissie benadrukte Brouns nog maar eens dat de geplande reductie van 37.000 ton naar 18.000 ton uitstoot moet maken dat voor drie vierden van het areaal, op basis van de huidige KDW’s, 100 procent overschrijding wordt weggewerkt. “Ik geef hiermee nogmaals aan dat de inspanningen die wij leveren zeer ingrijpend zijn. De KDW is daarbij een barometer. Ik herhaal dat het geen absolute harde grens of alleenzaligmakend instrument is voor de kwaliteit van de natuur in dat gebied”, zegt Brouns.

Habitats verplaatsen?

In de marge van het rapport werd ook het eventueel hertekenen van de speciale beschermingszones (SBZ’s) besproken. In deze zones is natuurbehoud van het allergrootste belang, en dus hebben SBZ’s een grote impact op de vergunbaarheid van omliggende, milieubelastende activiteiten.

In het Vlaams Regeerakkoord neemt de nieuwe regering zich voor om “waar mogelijk en nuttig” de eventuele verplaatsing van habitats te onderzoeken en bepleiten op Europees niveau. Muziek in de oren van Zuhal Demirs oud-woordvoer Andy Pieters (N-VA), nieuw verkozen Vlaams parlementslid. Volgens Pieters is dit de uitgelezen kans om de vergunningen van motorcross- en rallycrossterreinen nabij natuurgebied veilig te stellen. “Die vergunningen zijn allemaal precair, ze lopen ook allemaal af de komende vijf, zes jaar. En ik denk toch dat Vlaanderen een hele mooie traditie heeft in die sporten en dat we die traditie ook in ere moeten houden”, zegt Pieters. “We moeten er dus ook alles aan doen om die sporten mogelijk te maken in plaats van onmogelijk.”

Viceminister-president Lydia Peeters (Open Vld) merkt op dat een eventuele verschuiving van SBZ’s onmiddellijke repercussies kan hebben voor omliggende landbouwbedrijven. Parlementslid Schauvliege stelt dat weer vast dat het in praktijk zeer moeilijk zal worden om SBZ’s te verschuiven. “We hebben op dit moment nog bijna 30.000 hectare bos die moet worden aangeduid, en die er nog niet is, om die natuurdoelen te bereiken”, stelt ze.

Minister Brouns geeft aan dat het hertekenen van de SBZ’s een moeilijke oefening wordt. “Ook hier is het mijn ambitie om in het zeer dichtbebouwde en dichtbevolkte Vlaanderen dat evenwicht tussen economie en ecologie te vinden”, aldus de minister.