Ondanks natte weersomstandigheden lichte verbetering van landbouwconjunctuurindex
Land- en tuinbouwers kijken opnieuw iets positiever naar de nabije toekomst. Dat blijkt uit de Landbouwconjunctuurindex van het Agentschap Landbouw en Zeevisserij. De tevredenheid over de komende zes maanden neemt toe, terwijl de beoordeling over de afgelopen zes maanden licht afneemt. Dit komt door de goede prijzen voor dierlijke producten, lagere inputkosten in deze sectoren, en verstoringen in sommige plantaardige sectoren door de weersomstandigheden.
Sentiment van landbouwers
Elke zes maanden bevraagt het Agentschap Landbouw en Zeevisserij 448 landbouwers uit het Landbouwmonitoringsnetwerk naar de economische situatie op hun bedrijf. De conjunctuurindex weerspiegelt het sentiment van de landbouwers: hoe zij de afgelopen periode hebben ervaren en wat zij verwachten van de toekomstige periode. Het gemiddelde van deze twee vormt de conjunctuurindex, die kan variëren van 0 (zeer negatief) tot 200 (zeer positief). Een waarde van 100 geeft aan dat er evenveel negatieve als positieve antwoorden zijn.
Uit de peiling van maart 2024 blijkt dat de landbouwconjunctuurindex op 84 staat, tegen 80 zes maanden eerder. De tevredenheid over de komende zes maanden is toegenomen, van 72 naar 83, terwijl de beoordeling van de afgelopen zes maanden iets afneemt, van 88 naar 85. In het rapport over de conjunctuurindex wordt het sentiment van de landbouwers ook in de context van de marktsituatie geplaatst.
Dierlijke sectoren
Een opvallende stijger is de varkenssector. Na een absoluut dieptepunt in het najaar van 2021, toen de conjunctuurindex op amper 40 stond, heeft de index in deze sector dit voorjaar het op één na hoogste niveau bereikt: 117, waar dat zes maanden eerder nog 97 was. De varkenshouders kijken hoopvol naar de komende zes maanden. Bijna de helft onder hen verwacht een verdere prijsstijging. Gecombineerd met dalende voeder- en energiekosten, resulteert dit in een beter rendement. Wel blijft de vraag hoog naar toekomstperspectieven en rechtszekerheid voor de varkenshouderij.
Ook in de melkveehouderij is er een stijging waar te nemen: van 62 in het najaar van 2023 naar 84 in het voorjaar van 2024. De melkveehouders zijn vooral positief over de komende periode, met een stijging van de index van 55 naar 90. Dat betekent dat de conjunctuurindex terug komt te liggen op het niveau van de periode met hoge melkprijzen (2021 en 2022). In 2023 daalde de melkprijs opnieuw, maar na de zomer kende hij opnieuw een opwaartse tendens. Gecombineerd met de hogere prijzen voor koeien en kalveren en dalende inputkosten, is het rendement in de melkveehouderij opnieuw beter. Wel verwacht de sector grote uitdagingen op gebied van milieu en klimaat.
Hoewel de conjunctuurindex voor de vleesveehouderij relatief stabiel blijft (van 87 naar 84), zien we wel een groot verschil tussen het verleden en het heden. De afgelopen zes maanden werden een stuk pessimistischer ingeschat (van 87 naar 69), terwijl de komende zes maanden optimistischer worden ingeschat (van 88 naar 98). Doordat de veestapel op Europees niveau dalend is, zijn de prijzen relatief stabiel op een hoog niveau. Dat ook de veevoederkosten gedaald zijn, waardoor de marges zijn verbeterd, speelt mee in het positievere sentiment over de toekomst.
Vorst wellicht desastreus voor resterende bieten en aardappelen
10 januari 2024Plantaardige sectoren
De conjunctuurindex in de akkerbouwsector handhaaft zich op een relatief stabiel niveau van 71 naar 72), al worden de komende maanden negatiever ingeschat (61) dan de afgelopen maanden (84). De verklaring voor die houding varieert tussen de deelsectoren die elk heel verschillende markttendensen hebben doorgemaakt. Zo heeft de aardappelsector ondanks de natte omstandigheden en een deel niet-geoogste aardappelen er een goed jaar op zitten. Ook de toenemende vraag van de verwerkende industrie naar aardappelen zorgt voor een positief sentiment bij de telers.
Voor de graansector is het een ander verhaal. De graanprijzen zijn de laatste jaren sterk beïnvloed door de geopolitieke situatie in Rusland en Oekraïne. De graanprijzen bevinden zich sinds 2022 in dalende lijn. Op de termijnmarkt is de prijs van tarwe gedaald naar het laagste niveau in bijna drie jaar tijd. De suikerprijzen bereikten de afgelopen periode recordniveaus, maar zijn intussen weer gedaald. Daarnaast is het zo dat de overvloedige regenval en vorst ervoor gezorgd hebben dat de suikeroogst ernstig verstoord werd.
Kletsnatte boomgaarden en vroege bloei brengen fruittelers kopzorgen
28 februari 2024Tuinbouwsectoren
Van de tuinbouwsectoren stijgt de conjunctuurindex van fruitteelt en sierteelt, terwijl de groenten onder glas en in openlucht een daling optekenden. De felste daling is voor groenten in openlucht: van 91 naar 82. De gedaalde tevredenheid kan gelinkt worden aan de matige prijzen sinds het begin van het jaar en aan het natte weer dat de telers sinds vorig najaar parten speelt. Terwijl de prijzen in het najaar goed waren en deze de hogere kosten om producten te kunnen oogsten konden compenseren, zien we nu een minder goede prijsvorming, vooral sinds februari 2024. Dat is het geval voor wortelen, prei en bloemkool.
De index van groenten onder glas daalde van 92 naar 86. De tevredenheid over de voorbije zes maanden daalt vrij sterk van 101 naar 81. De komende periode wordt wel ietwat positiever ingeschat met een stijging van 83 naar 91. De verminderde tevredenheid in de glastuinbouwsector wordt voornamelijk veroorzaakt door de slechte prijsvorming sinds het begin van het jaar. Zo was de prijs van tomaten eind vorig jaar heel hoog, maar begin januari kelderden de prijzen doordat zowel de productie in Zuid-Europa als de productie in onze regio op de markt kwam, met overaanbod tot gevolg. Ook kropsla kent eenzelfde evolutie. De komkommerprijzen staan op hun beurt al sinds week drie van dit jaar onder het meerjarig gemiddelde.
In het najaar 2022 bereikte de index voor sierteelt onder glas een absoluut dieptepunt (29). Sinds dan is de conjunctuurindex aan een gestage opmars bezig. De afgelopen zes maanden steeg hij van 70 naar 83. De hoge energieprijzen hebben de sector zwaar getroffen, maar intussen gaan de energieprijzen weer richting een normaler niveau. Bovendien is de sierteeltsector binnen de primaire productiesector ook één van de eerste sectoren die de effecten van verminderde koopkracht en afnemend consumentenvertrouwen ondervinden.
De conjunctuurindex voor fruitteelt stijgt van 88 naar 101 punten, het hoogste getal sinds 2013. Deze stijging is voornamelijk te verklaren door een betere inschatting van de voorbije zes maanden waarbij de index steeg, van 69 naar 116. De komende periode kent dan weer een grote daling van 106 naar 86. hardfruittelers. Het huidige seizoen is buitengewoon gunstig voor perentelers, vooral door uitzonderlijke omstandigheden in Zuid-Europa, met name in Italië. Hierdoor is het aanbod op de Europese markt beperkt, wat resulteert in een vraaggestuurde markt. De situatie van appels is beter dan de afgelopen jaren. De Europese productie lag dit jaar lager waardoor de prijsvorming ook beter is.
Belemmeringen
In afwijking van het gebruikelijke patroon in de enquête van het voorjaar, daalt het aantal land- en tuinbouwers die in de afgelopen zes maanden belemmeringen hebben ondervonden amper. Normaal gesproken is er een sterke daling als gevolg van de weersomstandigheden, aangezien de meeste producten al zijn geoogst, maar deze keer is er een stijging van 46 procent naar 71 procent. Dat is toe te schrijven aan de natte weersomstandigheden, met deze winter als de derde natste sinds 1833. Belemmeringen veroorzaakt door weersomstandigheden bereiken hun hoogste niveau in een voorjaarsenquête. Vrijwel alle sectoren melden klachten hierover, maar de hoogste percentages zijn te vinden bij telers van groenten in openlucht, akkerbouwers en melkveehouders.
Beperkingen van overheidswege vertonen een kleine afvlakking, maar blijven op een hoog niveau (50%) staan. Vooral melkveehouders, akkerbouwers en varkenshouders klagen hierover. Hierbij speelt ongetwijfeld het stikstofdossier een belangrijke rol, samen met de onzekerheid die gepaard gaat met de toekomstige ontwikkeling van individuele bedrijven. In de boerenprotesten tijdens de afgelopen maanden hebben de landbouwers hun bezorgdheden geuit.
Investeringen
Het percentage land- en tuinbouwers die het komende jaar investeringen plannen, verandert nauwelijks. Wel zijn er binnen de subsectoren enkele verschuivingen die kunnen worden verklaard aan de hand van de marktevolutie. Sectoren waar de prijsvorming goed verloopt, zien een stijging in geplande investeringen. Zo zijn ongeveer vier op de tien vleesveeproducenten, varkenshouders en melkveehouders van plan een of meerdere investeringen te doen. Aan de andere kant zien we een daling in de akkerbouw, groenten in openlucht en onder glas richting ongeveer 20 procent.
