FAVV bevestigt eerste listeriabesmetting door Franse kazen in België
nieuwsFAVV bevestigt een eerste listeriabesmetting in België die gelinkt kan worden aan de Franse kazen. De kazen zijn gemaakt met gepasteuriseerde melk en lagen in de rekken van de meeste grote Franse supermarkten, maar ook in enkele Belgische. Eerder deze week overleden in Frankrijk al twee mensen aan de bacterie. Volgens de internationale voedselorganisatie Foodwatch doen de overheden te weinig om dit “vermijdbare voedselschandaal” aan te pakken.
Volgens gezondheidsinstituut Sciensano is dit niet de eerste Belgische listeriabesmetting dit jaar. "In totaal weten we in 2025 al van 62 besmettingen, maar dit is de eerste die we aan de Franse kazen kunnen linken", klinkt het. Mensen die besmet raken met de bacterie, een listeriose-infectie, kunnen last krijgen van onder meer misselijkheid, buikkrampen, hoofdpijn en koorts. Vooral ouderen, zwangere vrouwen, mensen met een verzwakt immuunsysteem en jonge kinderen lopen het risico om ernstig ziek te worden.
Eerder deze week vielen er in Frankrijk al twee doden na de listeriose-uitbraak. Die is veroorzaakt door Franse kazen die besmet raakten met de bacterie. De Franse overheid is momenteel op de hoogte van 21 listeriabesmettingen die mogelijk gelinkt kunnen worden aan de besmette kazen. Het zou gaan om kazen gemaakt met melk die wel degelijk gepasteuriseerd is, van kaasmakerij Chavegrand. Het assortiment waaronder camembert, crèmekaas en geitenkaas, werd tot 9 augustus 2025 verkocht, zowel in heel Frankrijk als daarbuiten.
Ondertussen heeft ook het FAVV heeft al vier kazen teruggeroepen omdat ze mogelijk besmet zijn met de listeria monocytogenes-bacterie. 'Camembert' van de merken Everyday en Le Père Alexandre, 'Buchette de Chèvre' van het merk Fleur de pré en 'Camembert de caractère' van het merk Vieux Porche worden allemaal uit de rekken gehaald. FAVV vraagt ook om deze producten niet te consumeren en ze terug te brengen naar het verkooppunt.
Woordvoerder Hélène Bonte van FAVV zegt dat er mogelijk nog nieuwe kazen zullen worden teruggeroepen in verband met dit dossier. "Mensen die naar Frankrijk zijn gereisd en daar kaasproducten hebben aangekocht, raden we aan om een kijkje te nemen op de website van de Franse collega's", zegt Bonte. "Zij hebben een lijst van alle producten die in Frankrijk zijn teruggeroepen."
Gepasteuriseerd maar toch listeria
Volgens Bonte is gepasteuriseerde kaas niet noodzakelijk listeriavrij, zoals nu ook blijkt bij de teruggeroepen producten. "De bacterie wordt gedood bij pasteurisatie, maar het is natuurlijk niet uitgesloten dat een kaas later in het productieproces weer besmet wordt, bijvoorbeeld in de fabriek of tijdens de verpakking."
Listeria is niet nieuw in België. Vorig jaar telde België 27 bevestigde besmettingen, afkomstig uit acht verschillende cases. Slechts bij twee cases is de oorzaak gevonden. "Listeria kan je niet enkel in kaas aantreffen, maar ook in bijvoorbeeld charcuterie of gerookte vis", duidt Bonte.
"Vermijdbaar gezondheidschandaal"
De internationale organisatie Foodwatch laakt de laattijdige respons van de hogere overheden, want de kazen in kwestie zouden al sinds 2025 april zijn besmet. De organisatie noemt dit dan ook een vermijdbaar gezondheidsschandaal. "Het is bij wet verboden producten op de markt te brengen die een gevaar voor de gezondheid van de consument vormen. Chavegrand had echter in juni al eens kaas teruggeroepen vanwege hetzelfde listeriaprobleem. er was listeria aangetroffen in een Double Crème Simply-kaas. In de Carrefour werd deze tweemaal teruggeroepen, eens op 13 juni en nog eens op 12 augustus. Ook een andere kaas van de makerij werd tot tweemaal teruggeroepen."
Het probleem voor de consument is dat deze terugroepacties zoals gewoonlijk, te laat komen. Het kwaad is meestal geschied
"Het probleem voor de consument is dat deze terugroepacties zoals gewoonlijk, te laat komen. Het kwaad is meestal geschied", zegt Camille Dorioz van Foodwatch. "We weten dat hetzelfde bedrijf in juni al producten had teruggeroepen vanwege hetzelfde probleem. Het had dus de nodige hygiënemaatregelen moeten nemen en ervoor moeten zorgen dat het geen producten op de markt bracht die een gevaar voor de gezondheid van de consument vormen. Wat hebben de controle-instanties intussen juni en augustus gedaan? De kazen van dit bedrijf, dat bijna de volledige grootdistributie in Frankrijk bevoorraadt, hadden bijzonder goed in de gaten moeten worden gehouden. Het is duidelijk dat dit niet het geval is geweest. We bevinden ons nu in de brandweerstand: reageren als het te laat is. Dit gezondheidsschandaal had voorkomen kunnen worden."
Terugroepacties moeten meer gepubliceerd worden
"Er zijn blijkbaar geen gevolgen voor exploitanten die maanden geleden producten op de markt brachten die consumenten aan gevaar blootstelden, noch voor merken die terughoudend communiceren en terugroepacties opstarten. Dat moet veranderen", stelt Foodwatch nog. De organisatie eist dat exploitanten, fabrikanten en distributeurs, ook op de eigen websites en sociale netwerken de terugroepingsactie publiceren.
