“Europa is niet klaar voor gevaren klimaatverandering"
Europa is het snelst opwarmende continent van de wereld en is niet voorbereid op de snel toenemende klimaatrisico’s. Dat zegt het Europees Milieuagentschap (EMA) in een nieuw rapport. Veel van deze risico’s zouden al kritieke niveaus hebben bereikt en kunnen catastrofaal worden als er niet meteen daadkrachtige maatregelen worden genomen.
Uit de allereerste klimaatrisicobeoordeling van het milieuagentschap blijkt dat verschillende zaken gevaar lopen, van openbare infrastructuur en financiën tot gezondheid en de agrovoedingssector. “De gevaren van urgente klimaatbedreigingen groeien sneller dan waarop onze maatschappij voorbereid is", duidt Leena Ylä-Mononen, directeur van EMA. “Om de veerkracht van onze maatschappijen te waarborgen, moeten Europese en nationale beleidsmakers nu handelen, zowel door snelle emissiereducties als door een solide beleid en krachtige adaptatiemaatregelen.”
“Uiteraard moet CO2-uitstoot op een verstandige manier verminderen, maar klimaatadaptatie wordt te sterk onderbelicht”, reageert Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA ). “De Blue Deal is een sterk antwoord op de aanpak van extreme weerssituaties in Vlaanderen en is broodnodig in de strijd tegen de gevolgen van de klimaatverandering, zoals droogte en overstromingen. Die strijd moet op Europees niveau meer aandacht en financiële hefbomen krijgen. Het wordt hoog tijd voor een Europese Blue Deal.” Dinsdag brengt Demir in het kader van het Belgisch voorzitterschap alle betrokken actoren samen tijdens een Waterconferentie, waar ze een lans zal breken voor de EU Blue Deal.
De klimmaateffecten op de voedselproductie zullen stijgende en volatiele voedselprijzen met zich mee brengen
Nu al alarmerende droogte in Italië en andere delen van Zuid-Europa
23 februari 2023Voedselzekerheid
De analyse van het EMA herinnert eraan dat ecosystemen tal van diensten leveren aan de bevolking en dat daarom de kans groot is dat risico’s voor ecosystemen zich zullen uitbreiden naar andere domeinen, zoals voedsel, gezondheid, infrastructuur en economie.
Uit het rapport blijkt dat de risico’s van droogte en toenemende hitte voor de gewasproductie al op een kritiek niveau zijn in Zuid-Europa, maar dat ook landen in Midden-Europa risico zullen lopen. De voedselproductie loopt onder meer gevaar door de verminderde beschikbaarheid en kwaliteit van water tijdens lange periodes van droogte en de verslechterde status van terrestrische en mariene ecosystemen. Daarnaast zijn er ook onzekerheden door de achteruitgang van bestuivers, maar ook plagen en ziekten in gewassen. De klimmaateffecten op de voedselproductie in Europa en toeleveringsketens buiten Europa stijgende en volatiele voedselprijzen met zich mee brengen.
Het rapport schuift als mogelijke oplossing een dieetverandering naar voren met minder consumptie van dierlijke producten en een vermindering van voedselverspilling. “Zelfs maar een gedeeltelijke verschuiving van dierlijke naar plantaardige eiwitten zou het waterverbruik in de landbouw en de afhankelijkheid van geïmporteerd diervoeder verminderen”, aldus EMA.
Volksgezondheid en economie
De toenemende hitte vormt daarnaast een bedreiging voor de menselijke gezondheid. Arbeiders die buiten werken en aan extreme hitte worden blootgesteld, lopen onder meer extra risico op gezondheidsproblemen. Ook de economie en het financiële stelsel in Europa worden geconfronteerd met verschillende klimaatrisico’s. “Extreme klimaatomstandigheden kunnen bijvoorbeeld leiden tot hogere verzekeringspremies, risico’s voor vermogen en hypotheken, en hogere overheidsuitgaven en leningskosten”, besluit EMA. De levensvatbaarheid van het Solidariteitsfonds van de EU is al ernstig bedreigd door de schade als gevolg van overstromingen en natuurbranden in de afgelopen jaren.
Sommige regio’s in Europa zijn ook hotspots voor meerdere klimaatrisico’s. Zuid-Europa loopt een bijzonder risico om te worden getroffen door bosbranden en de gevolgen van hitte en waterschaarste voor de landbouwproductie, buitenarbeid en de volksgezondheid.
Voor de grootste klimaatrisico’s in de analyse, wordt een gedeelde verantwoordelijkheid van de EU, haar lidstaten of andere overheidsniveaus aangenomen. In de EMA-analyse wordt benadrukt dat, om klimaatrisico’s in Europa aan te pakken en te verminderen, de EU en haar lidstaten moeten samenwerken, maar ook regionale en lokale niveaus moeten betrekken wanneer dringende en gecoördineerde actie vereist is.
Bron: Belga / Eigen berichtgeving
