Zelfs met landbouwadaptatie smelt er per graad opwarming 120 kilocalorieën per dag weg
nieuwsPer graad opwarming daalt de wereldwijde voedselcapaciteit met 4,4 procent van de aanbevolen dagelijkse kilocalorie-inname, zelfs wanneer landbouwers zich aanpassen aan het klimaat. Dat blijkt uit een studie van het Climate Impact Lab, gepubliceerd in het vakblad Nature. De zwaarste verliezen zouden niet alleen de armste landbouwregio’s treffen, maar ook de rijkste zoals de VS en Europa. “Aanpassen aan het klimaat helpt, maar volstaat niet. Zonder innovatie, uitbreiding van landbouwgrond of bijkomende adaptatie, komt de voedselzekerheid in gevaar”, aldus de wetenschappers.
Tot 17% minder voedsel per persoon
De onderzoekers analyseerden zes basisgewassen in meer dan 12.000 landbouwregio’s in 54 landen. Die gewassen, waaronder maïs, rijst en tarwe, leveren samen twee derde van alle calorieën die wereldwijd uit landbouw komen.
Volgens de studie daalt de wereldwijde productie met gemiddeld 120 kilocalorieën per persoon, voor elke graad opwarming. Dit komt neer op zo’n 4,4 procent van de aanbevolen dagelijkse inname. Het verlies doet zich voor zelfs wanneer landbouwers adaptatiemaatregelen nemen en hun inkomen stijgt. In het extreme scenario, wanneer de wereld vier graden zou opwarmen tegen 2100, zou er per persoon 17 procent minder voedsel beschikbaar zijn.
Rijst vormt de enige uitzondering. Waar alle onderzochte gewassen aanzienlijk terrein verliezen, zien de onderzoekers op termijn net een positief effect bij rijst. Die bevinding sluit aan bij eerdere studies die aantonen dat rijst kan profiteren van warmere nachten.
Grootste verliezen in zowel armste, als rijkste landbouwregio’s
Klimaatverandering zou de voedselproductie wereldwijd op een ongelijke manier treffen volgens de studie. De zwaarste verliezen worden daarbij verwacht in de welvarendste en armste landbouwregio’s. In de rijke regio’s met traditioneel gematigde temperaturen, waar landbouwers zich voorlopig weinig moeten aanpassen aan extreme weersomstandigheden, blijkt de kwetsbaarheid groot. Hun beperkte aanpassingsgraad maakt de regio’s extra gevoelig voor de toekomst. Net omdat hier de graanschuren van de wereld zich bevinden, zal de impact op het globale aanbod zwaar doorwegen. In het extreme scenario waarin de aarde vier graden opwarmt, zouden maïsoogsten in de VS tegen 2100 met 45 procent kunnen dalen. “De vraag is of de Amerikaanse corn belt nog zal bestaan tegen het einde van de eeuw”, stellen de onderzoekers.
Warme regio’s doen het iets beter in de toekomstprognoses. Boeren zijn daar al vertrouwd met hitte en kunnen bovendien profiteren van meer neerslag en luchtvochtigheid. In die gebieden liggen de verliezen gemiddeld rond de 18 procent. Toch blijven arme regio’s kwetsbaar, vooral door grote verliezen aan cassave. Dit is een basisgewas voor miljoenen mensen in Sub-Sahara-Afrika. In de armste delen van de wereld dreigt de totale oogst van basisgewassen in het ergste scenario met 28 procent te dalen.
Aanpassing verzacht de klap, maar volstaat niet
“Boeren kunnen de schade door klimaatverandering niet volledig vermijden, maar wel deels beperken door adaptatiemaatregelen te nemen”, stellen de onderzoekers. In combinatie met een stijgend inkomen zou dat tot 23 procent van de opbrengstverliezen kunnen compenseren tegen 2050 en 34 procent tegen 2100. Toch zullen er nog aanzienlijke verliezen blijven.
Voor gewassen als tarwe, cassave zijn de prognoses zorgwekkend. Op tarwe zouden adaptatiemaatregelen bijvoorbeeld het minst effect hebben. In Zuid-Amerika, waar veel maïs en soja geteeld wordt, kunnen boeren dan weer het meest winst halen uit adaptatiemaatregelen.
Veel hangt af van innovatie en beleid
De onderzoekers benadrukken hoe dringend en belangrijk technologische innovaties in de landbouw zijn, en dat alle boeren wereldwijd toegang moeten krijgen tot zulke aanpassingen. Ze wijzen erop dat technologische doorbraken zoals kunstmest of hittebestendige gewassen, in het verleden ongelijk zijn verspreid en vaak beperkt bleven in de toepassing. Naast innovatie tonen de resultaten volgens de onderzoekers ook aan dat een uitbreiding van landbouwgrond en/of extra adaptatiemaatregelen nodig zijn om de voedselzekerheid in een opwarmende wereld te blijven waarborgen.
