Voedselketen buigt zich over voedselveiligheid en -zekerheid van plantaardige producten

Net voor het nieuwe jaar werd ingezet, kwamen een aantal spelers van de primaire voedselproductie, de agrovoedingsindustrie, de distributiesector, de consumentenverenigingen en de overheden, waaronder het FAVV, de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) en zelfs de Europese Commissie, samen op het jaarlijkse SciCom-symposium.

Uitdagingen

“Het doel van dit jaar is om de uitdagingen aan te pakken die een impact hebben op planten en plantaardige producten”, aldus SciCom. Zo zijn er de beleidsveranderingen op Europees niveau met de Green Deal en de Farm to Fork-strategie, maar ook de uitdagingen die de klimaatverandering met zich meebrengt. Naar verwachting zal klimaatverandering leiden tot een toename van plantenziekten en plagen. Een toename van CO2 en temperatuur, droogte en neerslagintensiteit in combinatie met een winterperiode waarin veel insecten en dergelijke overleven, zal waarschijnlijk meer stress opleveren voor planten ten nadele van hun gezondheid.

Daarnaast werd ook de behoefte aan zelfvoorziening op voedselgebied behandeld. Deze behoefte werd door de verschillende recente crisissen benadrukt, maar is voor België moeilijk te realiseren zonder een echt geïntegreerd beleid op Europees niveau. Zo blijkt op het symposium. “Daarnaast is de plantaardige toekomst in Vlaanderen ook sterk afhankelijk van het economische verhaal en de toekomst van de dierlijke productie aangezien de huidige investeringen en infrastructuur sterk gekoppeld zijn aan dierlijke landbouw”, aldus landbouweconoom Erik Mathijs (KU Leuven) op het symposium. “Sinds de 19^de eeuw is Vlaanderen zich gaan specialiseren in vee, later in voedselverwerking. De Vlaamse plantaardige toekomst hangt ook af van de ontwikkeling van infrastructuur en kennis voor de plantaardige economie.”

Tenslotte werd ook een de prijsvolatiliteit van voeding besproken. Een volatiliteit die zowel producenten als consumenten voelen, maar die moeilijk te voorspellen is in een geglobaliseerde wereld. Ook een aantal opkomende risico's, die de plantaardige productie beïnvloedt, zoals plantentoxinen en de dreiging van biodiversiteitverlies, werden niet over het hoofd gezien. “Historisch gezien heeft landbouw een positief effect gehad op verschillende componenten van biodiversiteit”, aldus professor Arnaud Monty, professor aan ULiège, tijdens het symposium. “Echter hebben we nu te maken met een drastische achteruitgang van de biodiversiteit waarbij de klassieke moderne landbouw één van de belangrijkste oorzaken hiervan is. Maar er zijn verschillende oplossingen om synergieën te ontwikkelen tussen landbouw en biodiversiteit. Denk aan een beter bodembeheer, kunstmest verminderen, habitatdiversiteit herstellen, meer eco-vriendelijke praktijken ontwikkelen, en ga zo maar door.”

Mogelijke aanpassingen

Nadat deze uitdagingen onder de aandacht werden gebracht, kwamen vervolgens een aantal mogelijk aanpassingen voor de voedselketen en de burger aan bod. Zo kwamen alternatieven voor gewasbescherming via de casus van neonicotinoïden ter sprake, werd een presentatie over precisielandbouw gegeven waarin het gebruik van drones en satellietbeeldverwerking werd verduidelijkt en werden de deelnemers van het symposium in de wereld van stadslandbouw ingewijd door professor Charlotte Prové (UGent). “Standslandbouwprojecten vervullen veel verschillende doelen”, concludeert Prové. “Het betrekt veel mensen en organisaties bij zowel het nadenken als het uitvoeren van lokale en duurzame voedselsystemen.”

De presentaties van het symposium zijn te herbekijken op de website van FAVV.