Vergunning vernietigd voor Slow Cabins op landbouwgrond
Begin dit jaar vond de opening plaats van vier Slow Cabins aan de rand van een landbouwperceel in Sint-Truiden. Hiervoor kregen de cabines een vergunning die bevestigd werd door zowel de stad als de provincie. Maar de Raad voor Vergunningsbetwistingen besloot de vergunning te schrappen. “Er is onzekerheid voor nieuwe concepten zoals dit”, reageert Xavier Leclair van Slow Cabins. “Maar in september komt het dossier terug bij de provincie op tafel en ik heb het volste vertrouwen dat de vergunning in orde komt.”
Slow Cabins zijn verplaatsbare eco-verblijfunits die voor enkele dagen gehuurd kunnen worden om tot rust te komen in de natuur. In ruil krijgt de betreffende eigenaar van de grond een extra inkomen. Bij de opening stelde Hilde Vautmans, Europarlementair en plaatselijk schepen van Citymarketing en Landbouw & Fruitteelt (Open Vld), dat de Slow Cabins een win-winsituatie zijn. “De boer verdient er wat aan, de bezoekers komen tot rust en krijgen meer feeling met landbouw. Hierdoor verkleint de kloof tussen burger en boer. Daarnaast geeft het concept ook een boost aan lokaal toerisme en de korteketenverkoop omdat bezoekers plaatselijke producten aangereikt kan worden.”
Wat valt onder verbreding?
Toch zagen zowel het departement Omgeving als het departement Landbouw en Visserij dit anders. Het departement Landbouw en Visserij gaf in 2021 een niet-bindend, ongunstig advies over de vergunningsaanvraag van de cabines. Volgens hen had de aanvraag onder meer geen betrekking op agrarische of para-agrarische activiteiten. “Het betreft namelijk het uitvoeren van louter recreatieve activiteiten, namelijk logies, niet gekoppeld aan een landbouwbedrijf. Het feit dat de cabines voorzien worden op een perceel landbouwgrond is niet voldoende om te spreken van hoevetoerisme of landbouwverbreding”, stelt het landbouwdepartement in zijn advies. “Bovendien worden de cabines ook niet opgericht nabij een landbouwbedrijfszetel maar komen deze solitair voor in het landschap. Er is dus geen enkele link met het betrokken landbouwbedrijf, noch is er enige vorm van contact tussen landbouwer en de logees."
De departementen betwisten ook het tijdelijk karakter en de impact van de cabines. “Dat deze cabines op de rand van de landbouwpercelen worden ingeplant en bijgevolg geen impact hebben op de landbouwbedrijfsvoering kan niet worden bijgetreden. De betrokken perceelsranden zijn aangegeven als landbouwperceel met gewassen of akkerrand. Door de cabines zal het gebruikte perceel niet meer volwaardig voor het landbouwdoel gebruikt kunnen worden”, meent het departement Landbouw en Visserij. “Het gaat over meer dan enkel de 30 vierkante meter die ingenomen wordt voor de plaatsing van de cabines, er is ook nog de opstelling van een verwerkingssysteem voor water en een niet-in-oppervlakte-bepaalde zitzone.”
Daarnaast wordt ook verwezen naar het vaste karakter van de cabineconstructie, de permanente inname van de landbouwgrond voor een periode van vier jaar en naar de verrommeling van het landschap. “Het oprichten van nieuwe constructies zoals ‘slow cabins’ of ‘tiny houses’ her en der in het agrarisch gebied kan absoluut niet worden toegestaan en zou leiden tot een te vermijden precedent. Dergelijke recreatieve containers horen geenszins thuis in landbouwgebied. Dit alles brengt de agrarische bestemming in het gedrang.”
Vergunning verleend
De Limburgse deputatie weerlegt de motieven van de departementen en verleent alsnog de vergunning. Hierbij haalt de deputatie onder meer aan dat het concept kadert in een nieuw verdienmodel voor landbouwers en dat het bijdraagt tot een positieve en kwalitatieve verbindingen tussen stedeling en landbouwer. De deputatie oordeelt ook dat de constructies na de duur van de vergunning eenvoudig verwijderbaar zijn zonder permanente schade aan het landbouwperceel en dat de impact op de landbouwexploitatie zeer beperkt is waardoor niet te verwachten valt dat de agrarische bestemming in het gedrang gebracht wordt.
Raad voor Vergunningsbetwisting
Uiteindelijk trekken de twee departementen naar de Raad voor Vergunningsbetwistingen. Ze voeren aan dat Slow Cabins niet voldoen aan de voorwaarden om van de agrarische gewestplanbestemming af te wijken in het kader van recreatief en hierbij niet tegemoet is gekomen om het tegendeel te motiveren.
De Raad voor Vergunningsbetwistingen beslist uiteindelijk dat de Limburgse deputatie te weinig gemotiveerde argumenten aangereikt heeft om de negatieve adviezen van beide departementen te counteren, waardoor de vergunningen van de vier Slow Cabins in Sint-Truiden nietig verklaard zijn.
Een kans
“We begrijpen de weerstand en angst bij sommige stakeholders voor concepten die landbouwverbreding, plattelandstoerisme en natuuropbouw verbinden”, aldus Leclair. “Verandering van de ‘status quo‘ zorgt steeds voor weerstand. Onze ervaring is dat bevriezing de wereld jammer genoeg geen stap verder brengt.”
“Als de wind van verandering waait dan bouwen sommige mensen muren en andere windmolens”, gaat Leclair verder. ”We merken dat de Vlaamse langetermijnvisie in deze materie gelukkig in de goede richting waaien en we voelen ons gesterkt door meerdere recente uitspraken inzake slow cabins van minister Demir in het Vlaams Parlement. We hopen nu alleen niet dat verwarring en angst plaats maakt om verdere muren te bouwen.”
Leclair is ervan overtuigd dat de Slow Cabins ook in Vlaanderen een plaats hebben. "Weliswaar binnen een strikt kader en op een gecontroleerde manier”, stelt hij. “We zien de toekomst daarom hoopvol tegemoet. We geloven in win-winsituaties voor zowel boeren, onze gasten en lokale gemeenschappen die samen respectvol aan het ‘landschap van de toekomst’ willen werken.”
Alternatief verdienmodel
"Slow Cabins is een mooi project dat natuur en landbouw met elkaar verbindt”, reageert ook Vautmans op het nieuws. “Het zorgt voor een bijkomende en zekere inkomstenbron voor onze landbouwers en geeft een boost aan de biodiversiteit in en rond het gebied waar de cabines gelegen zijn. Het brengt mensen ook dichter bij onze landbouw. Daarom heb ik dit project altijd gesteund.”
Al ziet Vautmans ook een kans in de uitspraak van De Raad. “Het is nu het moment om een duidelijk kader neer te zetten, zodat er zekerheid komt voor onze ondernemers en landbouwers. We begrijpen dat er vanuit omgevingsperspectief een bepaalde onzekerheid is op het gebied van wildgroei van dit soort concepten en het een precedent zou kunnen scheppen. Maar dit is het debat van de toekomst, dat moeten we vastgrijpen. Een duidelijk regelgevend kader is daarom belangrijk. De komende maanden zal er tussen de verschillende provinciale en Vlaamse beleidsniveaus verder onderzocht worden of en, zo ja, hoe het desbetreffende artikel nodig bijkomend moet verduidelijkt worden."
Bron: Eigen berichtgeving
