Prijzen verse voeding stijgen
Groenten, fruit en varkensvlees zijn de laatste maanden een pak duurder geworden. Daar zit de coronacrisis voor iets tussen, maar ook lagere oogstopbrengsten en slechte weersomstandigheden drijven de prijzen van verse voeding de hoogte in. "Op deze manier krijgen we de al bestaande gezondheidskloof dus niet dichtgereden”, reageert het Vlaams Instituut Gezond Leven. Ook de landbouwers zelf lijken niet mee te profiteren van deze crisis. In de varkens- en melkveesector zijn de prijzen zelden zo laag geweest.
De Nationale Bank zoomt in een nieuwe publicatie in op de gevolgen van de coronacrisis. Vooral de prijsstijging van verse voeding valt daarin op. Niet-bewerkte levensmiddelen bleken in september gemiddeld 7,2 procent duurder dan in dezelfde maand in 2019. De prijs van bewerkte levensmiddelen daarentegen steeg met slechts 2,1 procent.
Meer dan corona
Ook uit de recentste cijfers van statistiekbureau Statbel blijkt dat de prijzen voor vers fruit (+8,8%), verse groenten (+8,3%) en varkensvlees (+7,8%) de hoogte in gaan. “Een deel van die stijging is te wijten aan Covid-19 en verstoringen van de toeleveringsketen”, zegt econome Hélène Zimmer van de Nationale Bank. “Zo werd citrusfruit bijvoorbeeld duurder omdat Spanje een deel van het fruit niet kon oogsten.”
Toch spelen er nog factoren mee in het prijsstijgingsverhaal. Voor heel wat groenten en fruit zijn de hogere prijzen vooral het gevolg van lagere oogsten door slechte weersomstandigheden. De inflatie voor varkensvlees is dan weer een gevolg van de Afrikaanse varkenspest en de grotere vraag naar Europese vleesproducten. België staat trouwens niet alleen met de stijging van voedselprijzen, ook onze buurlanden kampen met stijgende voedingsprijzen.
Zeker bij de meest kwetsbare groepen is het prijskaartje een belangrijke factor bij de keuze voor verse producten
Taksen op ongezonde voeding?
Wordt gezonde voeding een luxeproduct? “Dat de prijs van pakweg een diepvriespizza minder snel stijgt dan die van een stuk fruit, is niet toe te juichen”, reageert Loes Neven, voedingsexpert bij het Vlaams Instituut Gezond Leven. “Het prijskaartje is een belangrijke factor bij de keuze voor verse producten. Uit een recente enquête blijkt dat bijna zes op de tien Vlamingen het makkelijker zouden vinden om gezonder te eten als gezonde voeding goedkoper was. Zeker bij de meest kwetsbare groepen is die prijsgevoeligheid hoog.”
Volgens Loes Neven hebben niet de supermarkten of kruideniers de sleutel in handen, wel de overheid. “Die zou ervoor kunnen kiezen om voedingsmiddelen te belasten op basis van gezondheidscriteria.” Hogere taksen op ongezonde voeding dus, en omgekeerd. “Als je ziet hoe de prijzen nu in de omgekeerde richting evolueren, is het tijd om die oplossing toch eens grondig te bekijken.”
De gevolgen van de tweede lockdown kunnen anders zijn
Tweede lockdown
De gevolgen van de tweede lockdown hoeven volgens econome Hélène Zimmer niet per se gelijkaardig te zijn als die van de eerste. “Hoewel de korf van consumptiegoederen opnieuw beperkt is, zijn er wat meer aankoopmogelijkheden dan in het voorjaar; de beperkingen zijn niet dezelfde. We mogen ook niet vergeten dat de inflatie in België afhangt van wat er in de andere landen gebeurt, aangezien we energie en goederen en diensten importeren. Daardoor kunnen tendensen die de prijzen in het verleden omhoog hebben getrokken, verdwijnen of integendeel sterker worden.”
Druk op landbouwers blijft
De prijsstijging in de winkels wordt niet doorgerekend aan de primaire producenten. Veel sectoren worstelen zich ternauwernood door dit crisisjaar. Ook de landbouworganisaties trekken aan de alarmbel.
Bron: De Morgen / eigen verslaggeving
