Eierprijs stijgt opnieuw naar recordhoogtes
nieuwsNovember en december zijn de traditionele maanden waarin de eierprijzen pieken, maar dit jaar scheren ze bijzonder hoge toppen. Voor het eerst doorbreekt de prijs van een bruin scharrelei het plafond van 18 cent. Experts wijten dit aan de oplopende vraag en het dalende aanbod. Door milieu- en klimaatwetgeving komen er geen kippenboeren bij in Vlaanderen en Nederland. Ondertussen voert ook vogelgriep de druk op. “Dit is structureel. Eieren worden een dure grondstof”, klinkt het in de sector.
Een bruin scharrelei met een gewicht van 62,5 gram, wat als het gemiddelde geldt op de eiermarkt, noteerde afgelopen week 18,14 cent in Kruishoutem. Hier wordt elke dinsdagmiddag door een prijzencommissie de richtprijs voor eieren bepaald. Nooit kostte een ei zoveel. De eierprijzen zitten al weken sterk in de lift en stegen op twee maanden tijd met 20 procent. Half september lag de prijs voor een bruin scharrelei op 15,02 cent.
Ter vergelijking met de eierprijzen in andere jaren rond deze periode: in 2014 kostte het standaardei 5,810 cent, in 2020 6,130 cent en in 2024 6,81 cent. Ook de prijzen voor witte scharreleieren en verrijktekooieieren liggen op een historisch hoog niveau.
Stefaan Verhelle, leghennenhouder en eierhandelaar bij ‘t Munckenei uit Wingene, denkt dat de prijzen hun piek bereikt hebben. “In november en december liggen de eierprijzen traditioneel op een hoog niveau, om dan te dalen in januari en richting Pasen opnieuw te stijgen.” Hij verklaart deze traditionele conjunctuur door de eindejaarsfeesten in het vooruitzicht en een daling van de huis-, tuin- en keukenproductie. “De kippen van particulieren stoppen in de winter met eieren leggen.”
Een oude wijsheid stelt dat een land evenveel kippen moet houden als er mensen wonen om zelfvoorzienend te zijn
Ei blijft duur
Dat de prijzen ondanks deze conjuncturele beweging steeds duurder worden, heeft volgens hem een structurele oorzaak. “Enkele jaren geleden zijn er veel leghennenhouders gestopt door de slechte prijsvorming voor 2020. Door de Europese milieu- en klimaatwetgeving is het moeilijk een vergunning te verkrijgen en komen er geen leghennenhouders bij. Daarbij speelt de vogelgriep de voorbije jaren een grote rol.” Dit jaar waren er een aantal grote uitbraken in Duitsland en Spanje. In Vlaanderen werd nog geen leghennenbedrijf getroffen door vogelgriep. “Maar de eiermarkt is een Europees gebeuren”, klinkt het.
De analyse van Verhelle wat betreft de leghennenstapel wordt bevestigd door de statistieken. Volgens cijfers van Statbel huisvestten Belgische boeren in 2022 9,4 miljoen leghennen. Vorig jaar waren dat er nog geen 9 miljoen. “Een oude wijsheid stelt dat een land evenveel kippen moet houden als er mensen wonen om zelfvoorzienend te zijn”, aldus de pluimveehouder. Hij stelt dat Vlaanderen niet langer zelfvoorzienend is. Naar schatting zit 83 procent van de leghennen in Vlaanderen. De rest wordt gehouden in Wallonië.
Door moeilijkheden met de vergunningverlening lijkt een verbetering nog niet in zicht. In Nederland zal het aantal leghennen verder afnemen door de opkoopregeling die daar van kracht is. Ook in Vlaanderen ligt een daling op de loer als vanaf 2030 verrijkte kooien niet langer zijn toegestaan. Een groot deel van de leghennen wordt in verrijkte kooien gehouden in Vlaanderen.
Vraag zit in de lift
De dalende leghennenstapel en de steeds sterkere druk van de vogelgriep staan in contrast met een groeiende vraag. “De vraag naar tafeleieren door de retail is de voorbije jaren met 8 tot 15 procent gestegen”, schat Verhelle. “Flexitariërs minderen hun vleesconsumptie en vervangen dat door eieren. Ook worden eieren steeds meer als gezond gepercipieerd en maken ze onderdeel uit van talloze diëten”, verklaart hij.
Daarbij is en blijft een ei voor de consument een relatief goedkope proteïnebron. “Voor 2,50 tot 3 euro koop je in de supermarkt tien eieren en daar kun je twee tot drie maaltijden van maken”, vertelt Jan Vande Wiele, voorzitter van de Unie der Belgische Eiproductenindustrie (UBP). De industrie ondergaat de prijsstijging gelaten. “Eieren worden een dure grondstof”, klinkt het.
De vogelgriep zal een impact blijven hebben totdat er gevaccineerd wordt
In de verwerkende industrie (eibrekerijen en kokerijen) wordt de prijs voor industriële scharreleieren uitgedrukt in euro per kilogram. In november staat deze prijs op 2,87 euro. Een jaar geleden was dat rond deze periode nog 2,19 euro. Behalve bovenstaande oorzaken speelt in de sector ook nog mee dat de eierverwerkers in de zomer geen voorraad hebben kunnen aanleggen, iets wat ze normaal wel doen. “Tijdens de zomervakantie sluiten veel voedingsbedrijven enkele weken. In deze periode verwerkt men normaliter de eieren tot eipoeder of worden overschotten gestockeerd als afgewerkt product in de vriezer. Door de schaarste en abnormaal hoge eierprijzen is dit afgelopen zomer niet gebeurd”, aldus Jan Vande Wiele.
HIj verwacht dat de hoge eierprijzen structureel zijn. “De prijzen zullen afhankelijk van het seizoen wel dalen en stijgen, maar de gemiddelde prijzen zullen hoger blijven dan enkele jaren geleden. Een snelle toename van de leghennenstapel ligt niet in het verschiet. De vogelgriep zal een impact blijven hebben totdat er gevaccineerd wordt. De vraag zal verder stijgen”, vervolgt Vande Wiele.
Goed nieuws voor de boeren?
De hoge eierprijzen kunnen goed nieuws zijn voor de pluimveehouders, maar Mariëlle Schalk, pluimveehouder in Hoogstraten, ziet ook de nadelen. “Het risico is dat onze afnemers op termijn eieren gaan zoeken in andere landen en wij onszelf uit de markt concurreren.”
Volgens Schalk wordt de pluimveestapel in Oost-Europese landen, zoals Roemenië en Polen, uitgebreid. Ze vreest dat ons land achterop blijft. “Ik heb wel gehoord dat er vergunningsaanvragen voor leghennenbedrijven zijn ingediend in West-Vlaanderen”, zegt ze. Hoewel extra concurrentie in Vlaanderen de prijs kan drukken, ziet Schalk er vooral de voordelen van in. “Het kan goed zijn dat als er meer productie komt in Vlaanderen, wij onze positie op de markt kunnen behouden.”
