Opinie: “Landbouwgrond heeft meer potentieel dan een eenmalige inkomst voor de stadskas”

De betekenis van grond voor een landbouwer kan je moeilijk overschatten. Voldoende grond en een gezonde bodem voor een boer is zoals proper water voor een vis.

Gent is een stad, maar vergis je niet: 20 procent van het grondgebied van de stad bestaat uit weilanden en akkers. Ruimte is schaars, zeker in een stad, en ook ruimte voor landbouw staat onder druk. Ook de landbouwer zelf staat onder druk: om goedkope voeding te produceren, stress van gortdroge zomers, kopzorgen over kletsnatte akkers... Daarom hebben we in Gent, samen met de landbouwers, een landbouwvisie uitgewerkt.

Mede dankzij kritische stemmen in onze stad konden we nog een extra stap zetten en geldt er vandaag een moratorium op de verkoop van OCMW-landbouwgrond. Het OCMW van de Stad Gent is één van de grootste landbouweigenaars van Vlaanderen. Verspreid over Oost- en West-Vlaanderen ligt 1.600 hectare landbouwgrond die eigendom is van het OCMW. Er is een politiek akkoord om tot het einde van dit jaar deze landbouwgronden niet te verkopen, mits enkele uitzonderingen zoals de verkoop aan andere overheden.

Het einde van dit moratorium is echter in zicht, samen met het einde van deze legislatuur. Het standpunt van Groen is helder: dit moratorium moet verlengd worden. Landbouwgrond heeft zoveel meer potentieel dan een eenmalige inkomst voor de stadskas.

85 procent van die landbouwgronden liggen op fietsafstand van de Stad. En laat nu net een korte en duurzame voedselketen één van de topprioriteiten zijn van de Gentse voedselstrategie. Onze eigen OCMW-landbouwgronden zijn de belangrijkste hefboom om te zorgen voor een professionele lokale voedseleconomie.

Dat we niets kunnen met deze gronden omdat ze buiten Gent liggen is larie en apekool. Een leefbare stad is een stad met een grote voedselsoevereiniteit. Crisissen en oorlogen zorgen voor uit de pan swingende voedselprijzen en lege winkelrekken. De coronacrisis, de energiecrisis, de oorlog in Oekraïne en Palestina… we moeten niet ver zoeken naar voorbeelden. En dan ervaren we aan den lijve het belang van korte keten. Een duurzame strategie voor landbouw en voedselvoorziening is dus cruciaal en regionaal. Dus ja, ook OCMW-grond buiten onze stadsgrenzen is waardevol voor de Gentse landbouwers en voor de Gentenaars.

In Vlaanderen is de ruimte beperkt en dat betekent dat grond duur is. Ook landbouwgrond. De prijzen voor landbouwgrond worden bovendien de hoogte in gejaagd doordat veel landbouwgrond ‘verdwijnt’ als grond voor tuinen of om er paarden of pony’s op te laten grazen. Als we als stad niet lijdzaam willen toekijken, dan moeten we eigenaar blijven van die publieke gronden.

Enkel als eigenaar kunnen we een actieve rol spelen in de landbouwtransitie. Als eigenaar kunnen we gronden in bruikleen en (erf)pacht geven en samen met landbouwers bouwen aan een duurzame en meer lokaal verankerde voedseleconomie die rendabel, sociaal en ecologisch is. Kijk maar naar onze pilootprojecten in Afsnee met De Goedinge en meer recent in Mendonk.

Stad Gent moet als een goede huisvader de OCMW-landbouwgronden in eigendom houden. De expo in het STAM vertelt ons de geschiedenis van deze OCMW-gronden. We dragen er al 800 jaar zorg voor. Wel, laten we dat de komende 800 jaar met evenveel zorg doen. Deze grond is van goudwaarde voor de landbouwers. Maar ook voor de Gentenaars want op deze grond groeit onze voeding.

Met dit opiniestuk, dat eerder in De Gentenaar verscheen, willen de auteurs een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat. De auteurs schrijven in eigen naam en zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst.

De auteurs:

Tine Heyse en Isabel Vertriest zijn Gentse politica’s (Groen). Heyse is sinds 2013 schepen van Milieu, Klimaat en Wonen.