Nieuwe rode lijst: 19 bedrijven vallen eraf en twee nieuwe bedrijven erop

De Vlaamse regering kreeg felle kritiek, ook vanuit de landbouw, toen het enkele weken geleden bekendmaakte dat de lijst van piekbelasters geslonken was van 41 naar 11 bedrijven. “Sommige landbouwers leefde jarenlang in angst of zijn onterecht gestopt. In plaats van haar excuses aan te bieden hiervoor, doet de overheid net alsof ze goed nieuws brengt”, zei pluimveehouder Bart Baeyens toen. Het feit dat het aantal piekbelasters en de rode lijst over de loop der jaren verschillende keren veranderden, riep veel vraagtekens op in de sector.

Deze kritiek vond maandag zijn weerklank in de commissie Leefmilieu van het Vlaams Parlement waar de nieuwe lijst met piekbelasters centraal stond in een urenlang debat. “Er zijn 32 bedrijven van de rode lijst gevallen. Deze bedrijven hebben jaren in onzekerheid geleefd. De sociale impact hiervan is niet de onderschatten voor de gezinnen. Het zou niet misplaatst zijn als er vanuit de Vlaamse regering een ‘mea culpa’ komt of misschien wel een verontschuldiging”, aldus cd&v-parlementslid Bart Dochy.

Lijst van elf bedrijven kan nog veranderen

Twee van de elf rode bedrijven zijn inmiddels ingegaan op een uitkoopregeling van de overheid en zullen op termijn stoppen. De negen resterende bedrijven hebben nu ook nog de mogelijkheid een bezwaarprocedure te starten, liet landbouwminister Jo Brouns weten. “Een herberekening is mogelijk op basis van bedrijfseigen informatie, informatie waar de overheid niet over beschikte. Zo kan het zijn dat het bedrijf al emissiereducerende technieken toepast, denk bijvoorbeeld aan weidegang.”

De rekenmethode en “willekeurige werkwijze” van de Vlaamse overheid kan op weinig vertrouwen rekenen bij Vlaams Belang. “In een eerste versie waren er een 150-tal rode bedrijven, in een tweede versie schoten er 45 over, nu zijn er ineens maar 11 meer”, aldus parlementariër Dries Devillé die de kundigheid van VLM in twijfel trekt, de organisatie die verantwoordelijk is voor de impactsoreberekening. “In de periode dat de VLM die doodvonnissen naar de betrokken bedrijven verstuurt, maakt het doodleuk bekend dat ze duizenden nieuwe meetpunten in gebruik gaan nemen. Ze geven dus impliciet zelf toe dat ze eigenlijk geen flauw benul hebben of al hun theoretische berekeningen in de praktijk wel kloppen.”

Oppositie- en coalitiepartijen kritisch over gebruik oude KDW’s

Zowel uit de oppositie als de meerderheid klonk er felle kritiek op de nieuwe lijst en vooral op de nieuwe berekeningswijze op basis van verouderde KDW’s. Deze KDW’s werden eerder door de Raad van State als niet streng genoeg beoordeeld en in juli geactualiseerd. “Door de oude KDW’s toch te gebruiken, begeeft u zich toch op juridisch drijfzand en speelt u met de rechtszekerheid van de boeren?”, vroeg Mieke Schauvliege (Groen) zich af.

Ook Bieke Verlinden (Vooruit) begreep niet waarom de nieuwe KDW’s niet gebruikt zijn. Zij sprak van “hocus pocus trucks” met lijsten. Krimpende lijsten zorgen er volgens haar niet voor dat de druk op de natuur afneemt en de bedrijfszekerheid onder de landbouwers toeneemt. Minister Brouns was duidelijk ‘not amused’ met deze woorden en zei in een reactie dat de berekening van de impactscore een uitvoering van het stikstofdecreet is.

Hij bleef de volgende dag op Facebook bijzonder uitgesproken tegen zijn critici. “Eens te meer vallen de maskers af. Het is blijkbaar niet alleen bij de partij Groen dat het erom gaat om zoveel mogelijk bedrijven te sluiten? Ook sommige parlementsleden van N-VA en Vooruit hadden die lijst liefst bloedrood gezien. Het lijkt voor hen pas genoeg wanneer ook de laatste landbouwer in Vlaanderen is weggepest. Zo geven ze enkel munitie aan organisaties die onze landbouw én industrie liever zien verdwijnen en allerlei juridische procedures opstarten”, schrijft hij.

Boerenbond spreekt van politiek toneel

Het gekissebis in de politieke arena en daarbuiten kon om weinig begrip rekenen van Boerenbond. “Het is onbegrijpelijk dat men zich blijft vastrijden in het huidige decreet. We horen de parlementairen graag praten over rechtszekerheid voor de landbouwers, maar intussen worden de KDW's aangepast en het rendement van emissiereducerende maatregelen in vraag gesteld. Er is nood aan fundamentele oplossingen en een geheel andere kijk in plaats van te morrelen aan een kaduke methode”, aldus Boerenbond.

De landbouworganisatie vraagt al langer om snel werk te maken van een emissiebeleid in plaats van het huidige depositiebeleid. In het Vlaams regeerakkoord zijn afspraken gemaakt om deze omslag te maken en ook Brouns is hier een groot voorstander van. Bij de omslag naar een emissiebeleid, waarbij bedrijven worden beoordeeld op hun uitstoot, zijn veranderende KDW’s minder relevant. Boerenbond spreekt in dit verband dan ook van een politiek toneel dat wordt opgevoerd rond stikstof. “Door te blijven discussiëren en profileren rond meetmethodes en kritische depositiewaarden raakt de kern van het probleem niet opgelost.”

BBL en Dryade: "Stikstofproblematiek wordt opnieuw niet ten gronde aangepakt"

In een persbericht zeggen Bond Beter Leefmilieu en Dryade op hun beurt dat ze onthutst zijn over het feit dat er met voorbijgestreefde cijfers wordt gewerkt. "De minister ondermijnt hiermee de bescherming van de natuur, maar stort ook de landbouwsector in verdere chaos", klinkt het. Deze keuze staat volgens hen haaks op het arrest van de Raad van State over het 'GRUP Steenfabrieken Nelissen', waaruit volgt dat vergunningen gebaseerd op achterhaalde wetenschappelijke inzichten niet rechtsgeldig zijn.

"Door verouderde KDW's te hanteren blijft onze natuur te veel stikstof slikken en zijn er nog steeds heel wat landbouwers die niet weten waar ze aan toe zijn. Minister Brouns weigert zo, opnieuw, de stikstofproblematiek ten gronde aan te pakken. Landbouwers en natuur verdienen beter", zeggen beide organisaties.