Nederlandse biolandbouw zit in de lift

Ze zijn er snel bij, die Nederlanders. Het nieuwe jaar is nog maar net gestart en de analyse van hun biologische landbouwareaal is al afgerond. Cijfers van onderzoeksbureau GfK tonen dat het biologische areaal op een jaar tijd groeide naar 80.900 hectare, een toename van 6.600 hectare ten opzichte van 2022. Dat wil zeggen dat het bioareaal in Nederland nu 4,5 procent uitmaakt van de totale oppervlakte landbouwgrond. Een mooie toename die voornamelijk werd gerealiseerd door uitbreidingen van bestaande biologische bedrijven, maar er kwam ook 5.400 hectare nieuw areaal bij door nieuwkomers. Er werd ook een spijtig record gevestigd door het verdwijnen van 5.300 hectare biolandbouw door stopzetting of percelen die een andere bestemming kregen.

Biobedrijven worden steeds groter

Die 4,5 procent bioareaal komt echter nog niet in de buurt van de 15 procent die het Nederlandse ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit tegen 2030 heeft vooropgesteld. Europa streeft in zijn Farm-to-Forkstrategie zelfs naar 25 procent bioareaal. De Nederlandse melkveehouderij blijkt met 47,5 procent biologisch areaal de grootste sector, gevolgd door akkerbouw met 16,3 procent.

Niet alleen het areaal groeit, ook het aantal biologisch gecertificeerde bedrijven neemt toe. Vorig jaar klokte Nederland af op 1.900 bedrijven met daarbovenop nog zo’n 200 bedrijven in omschakeling. De groei in areaal stijgt echter sterker dan het aantal bedrijven, wat erop wijst dat biobedrijven steeds groter worden. Een trend die zich ook in de reguliere landbouw voordoet.

U vraagt, wij draaien

Voedsel dat geproduceerd wordt heeft uiteraard ook een afzetmarkt nodig. En ook dat lijkt in Nederland geen probleem. Cijfers van GFK en het Centraal Bureau voor Statistiek tonen een toename van het marktaandeel met 3,8 procent ten opzichte van 2023 en een omzetstijging van 24 procent. Gepensioneerden met een hoger inkomen blijken de belangrijkste klanten voor bioproducten te zijn. Die stijging is deels te verklaren door de stijging van de voedselprijzen, maar is zeker ook terug te voeren naar de gestegen vraag én de aanbodstrategie van supermarkten. Zo bieden ketens als Albert Heijn bepaalde groenten vaak standaard biologisch aan.

Vlaanderen volgt niet

Het Vlaamse Biorapport 2022 toonde een stijging van de verkoop van biovoeding met 3 procent ten opzichte van het jaar eerder. Dat brengt het totale marktaandeel van bio in Vlaanderen op 2,4 procent. 93 procent van de Vlaamse gezinnen geeft aan af en toe verse biovoeding te kopen. Welgestelde gepensioneerden en gezinnen met een hoger inkomen zijn ook in ons land de belangrijkste kopers van bio, en ook bij ons is de supermarkt het belangrijkste afzetkanaal.

Zullen de Vlaamse cijfers van 2023 dezelfde stijgende trend in areaal en omzet tonen als bij onze Noorderburen? Bart Thoelen, consulent Bio bij Boerenbond, betwijfelt dat sterk. “In Nederland heb je enkele grote afnemers zoals Hak en PLUS-supermarkt die sterk zijn gaan inzetten op bio. In ons land zien we die trend bijna niet. De omzet van bioproducten is in 2022 in Vlaanderen min of meer op peil gebleven, maar zolang de vraag niet sterk aantrekt zal ook de intentie om om te schakelen uitblijven. Ik denk dat de Vlaamse biosector stilaan uit een dal klimt, maar we merken voorlopig weinig animo vanuit reguliere landbouwers die de overstap willen maken.”