Greenpeace stelt Vlaamse regering in gebreke voor slechte waterkwaliteit

Volgens Matteo De Vos, landbouwexpert bij Greenpeace België, zit Vlaanderen pal in een natuurcrisis. "Onze waterkwaliteit gaat achteruit en we stikken in de stikstof. Dat bevestigde ook de Raad van Vergunningsbetwistingen onlangs met zijn zogenaamde stiksofarrest. Structurele hervormingen, zoals de afbouw van onze veestapel, zijn onvermijdelijk geworden om onze natuur te beschermen", benadrukt De Vos.

Met deze ingebrekestelling wil Greenpeace de Vlaamse regering aansporen om veel drastischer in te grijpen in het kader van het mestactieplan. "Al 20 jaar focussen de overheidsinstanties in hun aanbevelingen omtrent mestvervuiling op technische maatregelen, sensibiliseren en handhaven; met bitter weinig resultaat. Nu verwijzen ze ook naar de extreme droogte van de voorbije jaren. Dat mag geen excuus zijn: drogere groeiseizoenen zijn helaas een nieuwe realiteit als gevolg van de klimaatopwarming", legt De Vos uit.

Ook mestfraude wordt vaak genoemd als belangrijke oorzaak van de slechte waterkwaliteit. "Het is goed dat er eindelijk hard wordt opgetreden tegen de maffiapraktijken van enkele grote spelers. Maar zulke fraude vormt slechts de top van een falend landbouwbeleid. Een veel te grote veestapel in Vlaanderen veroorzaakt een gigantische mesthoop die onmogelijk nog op een correcte manier verwerkt kan worden."

Ons leefmilieu maar zeker ook de landbouwsector heeft volgens Greenpeace meer baat bij een mestactieplan dat de oorzaken van de slechte waterkwaliteit wél ten gronde aanpakt. Daarom ijvert de milieuorganisatie voor een krimp van de Vlaamse veestapel en meer steun voor agro-ecologische landbouw. Heel wat experten pleiten volgens de milieuorganisatie trouwens voor een reductie van de veestapel, en dan vooral van de rundveestapel, om de klimaatdoelstellingen te halen.

Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) is het eens met die analyse. "Er zijn al verschillende beleidsinitiatieven lopende om het mestbeleid aan te scherpen en dat zal inspanningen vergen van de betrokken sectoren", reageert ze.

De minister zal de voorstellen van Greenpeace bestuderen en kijkt uit naar de visie van de landbouworganisaties daarop. "Wat betreft de strijd tegen mestfraude en de investeringen in riolering, beide erg belangrijk voor onze waterkwaliteit, zijn de inspanningen alvast sterk verhoogd", benadrukt Demir.

Brengt afbouw veestapel soelaas?

Dat niet alle experten te vinden zijn voor een afbouw van de veestapel, was nog duidelijk in het debat over de intensieve veehouderij dat UGent onlangs organiseerde. Voor Joris Relaes, topman van ILVO, is een warme sanering bijvoorbeeld geen goed idee. Hij stelt zich de vraag of de overheid geld moet steken in zo’n desinvestering en wijst erop dat wie instapt in zo’n regeling eigenlijk al plannen had om te stoppen. Volgens hem is het beter om dat geld te gebruiken om de landbouw innovatiever en kwaliteitsvoller te maken.

Op die duurzame spijker hamert ook prof Dierengeneeskunde Jeroen Dewulf, waarbij zo efficiënt mogelijk produceren voorop moet staan. “In de ogen van veel mensen is dat misschien een contradictie, maar het doel van zo’n duurzame intensifiëring is niet om meer te gaan produceren, maar wel om beter te produceren.”

Boerenbond: “Waterkwaliteit niet verbeterd, ook niet verslechterd”

In een reactie op het bericht van Greenpeace zegt Boerenbond de negatieve waterkwaliteit te betreuren. “Al moet gezegd worden dat deze niet verbeterd is, maar ook niet jaar na jaar verslechterd is zoals Greenpeace suggereert”, stelt woordvoerder Vanessa Saenen. “Zo daalde het aantal meetpunten in overschrijding wel vorig jaar.”

Samen met de sector zet de landbouworganisatie sterk in op sensibilisering. “Waar nodig is een effectief handhavingsbeleid nodig om tot betere resultaten te komen. Maar ook onze sector wil naar een beter waterkwaliteit.”

Saenen wijst er nog op dat de slechte meetresultaten deels kunnen verklaard worden door de droogte. “Een landbouwer kan nu eenmaal het weer niet inschatten. Bovendien kan de slechte waterkwaliteit niet direct gelinkt worden aan de grootte van de veestapel zoals Greenpeace beweert. Waterkwaliteit wordt bepaald door het gebruik van mest, niet door de productie ervan.”

Volgens Boerenbond is de huidige mestregelgeving zodanig complex dat zelfs vakspecialisten het met moeite nog uitgelegd krijgen, laat staan dat de boeren het nog uitgevoerd krijgen. “Dit samen met het gegeven dat de noodkreten van op het terrein niet of nauwelijks serieus genomen worden, zorgen voor ontmoediging en een afbrokkelend draagvlak voor MAP 6 bij de landbouwers”, aldus Saenen.