EU-lidstaten geven groen licht: gebruik nieuwe genomische technieken komt dichterbij
nieuwsDe 27 EU-lidstaten hebben een akkoord gevonden om verder te gaan met de onderhandelingen over het gebruik van nieuwe genomische technieken (NGT’s) in de agrovoedingssector. Deze technologieën vallen nu onder de strikte regelgeving van klassieke ggo’s, wat commercialisatie bemoeilijkt. Een aangepaste wetgeving zou meer ruimte geven. Ook België is voorstander. Volgens federaal minister van Landbouw David Clarinval (MR) kunnen NGT’s oplossingen bieden voor de uitdagingen rond klimaatverandering en het gebruik van bestrijdingsmiddelen.
Nieuwe genomische technieken (NGT's) verschillen van de klassieke “transgene” ggo-technieken in de bewerking van het genetisch materiaal. Bij NGT’s wordt geen vreemd gen geïntroduceerd. Wetenschappers kunnen zo planten gericht aanpassen en variëteiten ontwikkelen die bijvoorbeeld beter bestand zijn tegen droogte of ziekten. Deze technieken leveren sneller resultaat op dan conventionele veredeling, wat soms enkele decennia kan duren. Eén van de bekendste nieuwe technieken is CRISPR/Cas9. “De nieuwe wetgeving is bedoeld om de EU-regels aan te passen aan de technologische ontwikkelingen van de afgelopen decennia”, communiceert de EU.
Wat staat in het NGT- wetsvoorstel?
Het wetsvoorstel voorziet twee verschillende trajecten voor NGT-producten:
NGT-planten van categorie 1 zouden zich ook op natuurlijke wijze of via conventionele kweekmethoden kunnen ontwikkelen. Deze categorie zou worden vrijgesteld van de huidige ggo-regels, en zou geen NGT-label moeten krijgen. Zaden verkregen via NGT moeten wel geëtiketteerd worden zodat landbouwers weten wat ze zullen telen.
Categorie 2 NGT-planten vallen wel nog onder de ggo-regels. Zij zullen nog steeds een risicobeoordeling en autorisatie nodig hebben om op te markt te komen. Daarnaast zullen ze ook gelabeld moeten worden. Het voorstel sluit het gebruik van NGT's in de biologische productie uit.
Nieuwe bananenvariant ontwikkeld die resistent is tegen Panamaziekte
26 september 2024To patent or not to patent, that is the question
Eerder steunde ook al het Europees Parlement het idee om de wet te vernieuwen, mits enkele aanpassingen aan het voorstel dat de Europese Commissie op tafel legde. Zo willen de parlementsleden dat er een totaalverbod komt op patenten voor alle NGT-planten, plantmateriaal, delen daarvan, genetische informatie en proceseigenschappen die ze bevatten. Patenten zouden de kosten kunnen verhogen, zo redeneren de parlementsleden, en nieuwe afhankelijkheden kunnen creëren voor boeren en kwekers.
Het totaalverbod op patenten zaaide veel verdeeldheid onder de lidstaten en maakte het zodanig moeilijk om verder te onderhandelen dat het dossier even in de koelkast terecht kwam. Polen, aanvankelijk een sterke voorstander van een patentenverbod, versoepelde eind vorige maand zijn standpunt om onder het Pools voorzitterschap het dossier te versnellen. In zijn compromisvoorstel, waar de lidstaten nu akkoord over zijn, wordt de patentenbeperking op NGT’s geschrapt en wordt de focus verlegd naar een betere transparantie van patenten op NGT-planten en het aanmoedigen van licentieverlening.
België schaart zich voorlopig achter EU-voorstel over NGT’s
24 februari 2025Geen patentenverbod, wel een zo hoog mogelijke transparantie
De Raad, waar de 27 lidstaten in vertegenwoordigd zijn, stelt dat bedrijven die een NGT1-gewas op de markt willen brengen, zullen moeten aangeven of het gewas wordt beschermd door een patent. “Verzoekers moeten dergelijke verklaringen naar beste weten afleggen en daarbij alle relevante informatie verstrekken waarvan zij op de hoogte zijn”, luidt de tekst. Alle patentinformatie zal ook moeten worden opgenomen in een openbaar toegankelijke database. Daarnaast willen de lidstaten dat er een jaar na de inwerkingtreding van de verordening een studie gepubliceerd wordt over de impact van patentering op innovatie, op de beschikbaarheid van zaden voor boeren en op het concurrentievermogen van de EU-plantenveredelingssector.
Het standpunt maakt ook duidelijk dat de lidstaten zelf moeten kunnen beslissen of ze NGT’s van categorie 2 toelaten op eigen bodem of niet.
“Het voorstel is gericht op het stimuleren van innovatie en duurzaamheid binnen de agrovoedingssector, terwijl het bijdraagt aan voedselzekerheid en het verminderen van externe afhankelijkheid”, klinkt het. “De verordening zorgt voor een robuuste bescherming van de gezondheid van mens, dier en milieu en garandeert tegelijkertijd dat de plantenveredelingssector veilig, transparant en concurrerend is.”
Hoe moet het nu verder?
Dankzij het akkoord over het onderhandelingsmandaat van de Raad kan het Pools voorzitterschap onderhandelingen met het Europees Parlement beginnen over de definitieve tekst van de verordening. Aangezien de twee standpunten niet helemaal gelijklopen, zal er ongetwijfeld nog stevig onderhandeld worden over het patentenverbod. Het eindresultaat moet daarna nog formeel worden aangenomen door de Raad en het Parlement voordat de verordening in werking kan treden.
België steunt compromisvoorstel van de Raad, IFOAM niet
Federaal minister van Landbouw David Clarinval (MR) is blij met de beslissing. Hij benadrukt in een persbericht nogmaals dat de nieuwe wetgevingsregels gaan over plantenvariëteiten ontwikkeld door NGT’s, niet om ggo’s. “We mogen ervan uitgaan dat de voorruitgang van NGT’s ons in staat zal stellen talrijke uitdagingen aan te gaan”, klinkt het. Maar België wil ook zeker zijn dat de nieuwe regels rekening houden met de milieu- en sanitaire risico’s en dat de vrije keuze verzekerd wordt voor zowel landbouwers als consumenten. “Daarom hebben wij, in de marge van onze steun, benadrukt dat verdere onderhandelingen aandacht moeten blijven besteden aan patenten, traceerbaarheid, duidelijke informatie voor gebruikers, biolandbouw en plaagresistente variëteiten.”
IFOAM EU, de Europese koepelorganisatie voor biolandbouw, reageert dat het standpunt van de Raad de Europese kwekers en landbouwers niet beschermt tegen patenten. “Daarnaast geeft het voorstel van de lidstaten niet genoeg middelen om de ondernemingsvrijheid van de landbouw- en voedselindustrie te vrijwaren”, klinkt het. “Er is een volledig traceerbaarheidssysteem voor de toeleveringsketen nodig om marktdeelnemers de volledige keuzevrijheid te geven, alleen een zaadlabel is niet voldoende.” De trialogen bieden volgens IFOAM een laatste kans om “tot een tekst te komen die minimale garanties biedt voor keuzevrijheid voor boeren en producenten”.
Bron: Eigen berichtgeving
