Duurzame supermarktinitiatieven sneuvelen door corona

“Veel factoren zijn bepalend voor het al dan niet slagen van een supermarkt”, vertelt Mathias Van Steenbergen, één van de drie oprichters van de coöperatieve buurtwinkel RICO in Deurne, Antwerpen. Zo weinig mogelijk verpakking, lokale productie en biologisch zijn de drie pijlers waarop het winkelconcept drijft. “Wij willen het contact tussen boer en consument verkleinen. Door het rechtstreekse contact is er meer onderling begrip”, legt Van Steenbergen uit. In de winkels hangen posters van producenten en leveranciers en klanten krijgen een woordje uitleg bij de verschillende verse producten.

Exact twee jaar na de oprichting kan de start-up terugkijken op een goede start. “Wij zijn met drie medewerkers begonnen in de winkel en inmiddels zijn er vijf mensen actief. We raken steeds beter bekend in de buurt en mensen hebben een klik met ons verhaal”, vervolgt de ondernemer die door corona ook de wind in de zeilen zegt te hebben gekregen. Hierdoor zijn de consumentenuitgaven aan voedsel toegenomen, hetgeen ook de gangbare supermarktketens merken.

"Consumenten gaan toch voor lagere prijs"

Ook de inflatie van het afgelopen half jaar heeft het succes van de winkel parten gespeeld, vervolgt Lambrichts. ''In tijden dat alles steeds duurder wordt zoals vele grondstoffen, kozen heel wat mensen voor het goedkopere verhaal. Neem nu een komkommer, die kost in de gewone supermarkt vaak met plasticfolie rond amper 70 eurocent. Hier zat dat altijd rond de euro of meer. En zo kan je veel voorbeelden opsommen. Maar in mijn duurzaam verhaal verdienen de vele boeren er ook iets aan. Het algemene systeem bij gewone supermarkten is vandaag net het probleem."

Klinder is niet het enige duurzame supermarktinitiatief dat recent ophield te bestaan. Een maand geleden sloot de biologische versmarkt BE O Markt in Gent en Antwerpen zijn filialen en is momenteel alleen nog maar actief in met twee vestigingen in Brussel. De keten, waar meer dan 300 biologische en seizoensgebonden producten verkocht worden, zag in Antwerpen en Gent haar omzet halveren tijdens corona. “De beperkende maatregelen en het feit dat er minder volk in het stadscentrum was, betekenen de doodsteek voor de twee winkels”, zo klinkt het bij moederbedrijf Terrabeo.

Anderen initiatieven bloeien juist tijdens corona

Van een verminderde interesse door en tijdens corona heeft RICO dus geen last. Misschien heeft het met de locatie te maken? RICO is niet zoals BE O Markt afhankelijk van in de binnenstad shoppende mensen. De buurtsuperwinkel ligt dichtbij een tramhalte wat de bereikbaarheid ten goede komt. Mogelijk is er door het coöperatieve aspect meer binding met consumenten? “Boeren, leveranciers en klanten kunnen bij ons aandelen nemen”, zegt Van Steenbergen die hiermee het traditionele verkoopmodel wil doorbreken en een "eerlijke, duurzame verloning voor de boeren" wil bewerkstellingen.

Dat er tijdens corona een markt is voor duurzame supermarktinitiatieven bewijst ook Pieter Pot. Het Nederlandse bedrijf, dat in 2019 werd opgericht, behoort tot de snelgroeiende online supermarkten in Nederland en biedt haar producten in recycleerbare potten aan. Deze potten worden bij een volgende levering weer opgehaald bij de consument. Gestimuleerd door het succes in Nederland, maakte de online keten eind vorig jaar de overstap naar Vlaanderen.