Varkens eerste aan beurt voor Vlaams dierenwelzijnslabel

Vlamingen raken vandaag niet wijs uit de wildgroei aan welzijns- en kwaliteitslabels. Dat blijkt uit een bevraging bij 2.000 Vlamingen, in opdracht van het ministerie. Nog geen 40 procent van de mensen heeft al een diervriendelijk label opgemerkt tijdens het winkelen. Dit terwijl 86 procent van alle mensen die zo'n diervriendelijk label gezien hebben, aangeven er rekening mee te houden. Volgens Weyts zal een eerste officieel Vlaams dierenwelzijnslabel duidelijkheid scheppen in de winkelrekken, en dus ook het aankoopgedrag sturen. “Hoe meer kennis over dierenwelzijn, hoe minder dierenleed”, stelt de minister. “Vlamingen willen diervriendelijke keuzes maken, zelfs in de supermarkt, maar dan hebben ze daar correcte informatie voor nodig”.

Er komt eerst een label, dat 'Beter voor Dieren' zal heten, voor varkensvlees, later volgen de pluimvee- en rundveesector. Het label wordt ontwikkeld voor alle diersoorten en is bedoeld voor Belgische producenten. Dat wil zeggen: dieren die geboren, gehouden en geslacht zijn in België.

Sector en wetenschap denken mee

De criteria van het 'Beter voor Dieren'-label voor varkens werden opgesteld op basis van een benchmark van dierenwelzijnscriteria uit bestaande lastenboeken in België (BePork Welfare) en Nederland (Beter Leven-keurmerk). Dat meldt Michaël Devoldere, woordvoerder van Ben Weyts. "Drie adviescomités - een wetenschappelijk, een maatschappelijk en een sectorcomité - zullen telkens de voorstellen voor de ‘Beter voor Dieren’-criteria beoordelen en hierover advies verstrekken. De definitieve criteria zullen integraal gepubliceerd worden om maximale transparantie te garanderen.”

“Er wordt ook gestreefd naar uitwisselbaarheid met labels en hun criteria in andere landen zoals Nederland, Duitsland en Frankrijk om harmonisatie binnen de Europese markt te bevorderen”, zegt Devoldere nog. Vlaanderen zou zo een voortrekkersrol moeten spelen voor andere Europese landen en er ook de eigen sector inspireren. “Als het label succesvol is, zullen er meer veehouders aansluiten en zal de Vlaamse veehouderij nog diervriendelijker worden”, stelt Devoldere.

Deelnemen aan het label blijft voor de duidelijkheid wel vrijwillig.  De controle en handhaving van de voorwaarden verbonden aan het label zullen gebeuren via een samenwerkingsovereenkomst met Belpork vzw en OCI’s (een onafhankelijke derde partij die het autocontrolesysteem van operatoren beoordeeld, red.) “Er wordt een onafhankelijke kostenanalyse uitgevoerd om de financiële impact van elk bovenwettelijk dierenwelzijnscriterium te berekenen”, geeft Devoldere nog mee. “Consumenten zullen direct kunnen zien welke producent extra inspanningen levert voor dierenwelzijn bovenop de wettelijke vereisten via het label op de verpakking. Verdere informatie kan bekendgemaakt worden zodra alles definitief is.”

Wil de consument meer betalen voor diervriendelijkheid?

Binnen de dierlijke sectoren wordt vaak gezegd dat consumenten vooral in enquêtes hun dierenhart tonen, maar minder in de praktijk. Wanneer diervriendelijke producten gepaard gaan met een hogere prijs, laten veel consumenten hun idealen varen. Dit wordt deels weerspiegeld in de jaarlijkse consumentenbevragingen van VLAM. In de Vleestracking van 2025 zegt slechts 50 procent bereid te zijn om een meerprijs te betalen voor vlees dat diervriendelijk geproduceerd werd, wat minder is dan het jaar daarvoor. In diezelfde bevraging geeft 62 procent wel aan het dierenwelzijnslabel een waardevol idee te vinden.

Volgens VLAM is de hoofdbekommernis van consumenten dat de dieren respectvol worden behandeld, gehouden en geslacht, en in een zo natuurlijk mogelijke omgeving kunnen leven. Daarmee doelen ze op voldoende ruimte, zonlicht en buitenlucht, zodat de dieren natuurlijk gedrag kunnen stellen. Ook worden ze liefst niet te jong geslacht. VLAM wijst er ook op dat aandacht voor dierenwelzijn leidt tot betere vleeskwaliteit en –smaak.

Wat het label betreft, zegt VLAM dat er vooral duidelijke en transparante info moet worden gegeven over de controles, met duidelijke en objectieve criteria waaraan de producenten moeten voldoen. Bovendien moeten de labels duidelijk en visueel bondig zijn en makkelijk te begrijpen voor de consument.