Wordt Belgisch rundvlees een luxeproduct?

Volgens minister Brouns is het dringend tijd om Vlaams rundvlees opnieuw te herwaarderen. “Als we op deze weg verdergaan, wordt Belgisch vlees een luxeproduct”, waarschuwt hij. “Straks liggen er alleen nog geïmporteerde stukken vlees in onze winkels. Dat kan toch niet de bedoeling zijn?”

De recente prijsstijgingen in supermarkten zijn voor hem een wake-upcall. “We waarschuwen al jaren voor de druk op onze landbouwers: steeds strengere regelgeving, stijgende kosten, en onhoudbare verplichtingen”, aldus Brouns. “Boeren moeten ondersteund worden, niet ontmoedigd.”

Geen Belgisch rundsvlees in de rekken?

Retailexpert Pierre-Alexandre Billiet van Gondola schetst in HLN een somber toekomstbeeld. “De blauwtongziekte is tijdelijk, maar het echte probleem is het afnemende aanbod. In veertig jaar tijd is 70 procent van onze landbouwers verdwenen. In de jaren 80 verdienden veehouders goed hun brood, nu is de stiel nauwelijks rendabel. Denk maar niet dat de prijs van Belgisch rundvlees nog kan dalen. Met de hoge tarieven van vandaag mogen we ons nog gelukkig prijzen, er komen andere tijden aan. Het aanbod is zo klein geworden dat bepaalde supermarkten vrezen dat ze over 12 tot 24 maanden geen Belgisch rundvlees meer in hun rekken gaan kunnen leggen. Een witblauwsteak friet wordt een delicatesse. Lokaal rundvlees zal schaars worden.”

Dierziektes hakken eropin

Producentenorganisaties Febev en Vlaams Hoeverund vinden dit vooruitzicht te pessimistisch. Ze beamen dat het aanbod Belgisch rundvlees krimpt, en dierziektes als IBR en blauwtong de beschikbaarheid en betaalbaarheid onder druk zetten. “Maar dat sommige supermarkten over twee jaar geen Belgisch rundvlees in hun rekken zullen leggen, is toch een beetje overdreven”, zegt Michael Gore van Febev. “Al kunnen we niet ontkennen dat er problemen zijn."

Volgens Gore bereiken de prijzen binnenkort wellicht een piek. “De grootste factor is momenteel de ziektedruk. Blauwtong en IBR beperken het aantal beschikbare dieren aanzienlijk. En runderen doen er veel langer over om slachtrijp te worden dan varkens of kippen. Het aanbod daalt dus, maar daarna volgt waarschijnlijk een correctie. Het heeft gewoon tijd nodig om te herstellen.”

Dat de stiel niet meer rendabel zou zijn, vindt Gore een te grove veralgemening. “Vandaag wordt er in de rundveesector volgens mij wel geld verdiend. De prijzen zijn nog nooit zo hoog geweest. Al moet je dat natuurlijk wel in perspectief plaatsen, want veel producenten hebben dieren verloren door abortus, ziekte en afwijkingen.”

Jongeren botsen op regels, ouderen haken af

“En natuurlijk heb je ook veel vergrijzing in de sector”, zegt Gore. “De stoppers zullen geen grote investeringen meer doen, en bedrijven werken op grote schaal om rendabel te blijven. Voor jongere boeren speelt dan weer vooral de rechtsonzekerheid die een rem zet op de toekomstperspectieven. Kijk naar het stikstofdossier: je kan niet zeggen dat we daar veel progressie hebben gemaakt de afgelopen jaren.”

Johan Pattyn, voorzitter van Vlaams Hoeverund, ziet dat jonge bedrijven op economisch vlak zeker nog kunnen uitbreiden, zolang de wetgeving mee wil. “We zien dat jongere bedrijven groeien, maar we moeten kijken in welke mate de wetgever wil. Het zal nooit meer zijn zoals vroeger zijn, maar te veel negativisme is voorbarig.”

Gore verduidelijkt wel dat de prijsstijgingen van het vlees nog niet volledig worden doorgerekend tot de consument. “De karkasprijzen zijn de afgelopen vijf jaar verdubbeld”, zegt hij. “De consumentenprijzen niet. Op dat vlak begrijp ik dus zeer goed waarom Gondola aan de alarmbel trekt.”

Volgens Pattyn blijft de vraag naar rundvlees stabiel. “Tien jaar geleden was er een dalende trend, maar die is gekeerd. De consumptie is in 2024 zelfs licht gestegen.”

Dat de rendabiliteit in de sector de voorbije jaren ondermaats is geweest, wordt bevestigd door de cijfers van de FOD economie. Toch is recentelijk een kentering te zien. Sinds maart 2025 merken we een verbetering en stijgt de rendabiliteit boven de break-even lijn.

Voedselautonomie

Minister Brouns waarschuwt dat voedselzekerheid geen vanzelfsprekendheid is. “We moeten onze strategische autonomie beschermen. Vandaag zijn het de prijzen die stijgen, morgen zijn het de rekken die leeg blijven. Wie denkt dat we alles kunnen blijven invoeren, dwaalt. Iedereen moet toegang blijven hebben tot eerlijk, lokaal geproduceerd voedsel van hier.”

Volgens de cijfers van het Vlaams Agentschap voor Landbouw en Visserij is de veestapel in Vlaanderen de afgelopen twintig jaar enigszins afgenomen. Bovendien maakt het aandeel melk- en zoogkoeien een groter deel uit van de totale koeien.

Brouns presenteert een reeks maatregelen die de Vlaamse regering wil invoeren om landbouw in Vlaanderen leefbaar en aantrekkelijk te houden. Op de agenda staan administratieve vereenvoudiging, gerichte ondersteuning vna jonge landbouwers, het herwaarderen van lokaal voedsel via onder meer de korte keten, en het verduurzamen van de sector zonder land- en tuinbouwers op extra kosten te jagen.

“Maar dit is niet alleen een opdracht voor de overheid”, benadrukt Brouns. “De hele keten moet mee: van distributie tot consument. We moeten stoppen met onze landbouwers te beschouwen als vanzelfsprekende leveranciers. Ze zijn de hoeksteen van onze voedselvoorziening. Koester ze.”