Dierlijke sectoren boeken winst, rode cijfers op het veld
nieuwsVolgens berekeningen van landbouworganisatie Boerenbond zal de Vlaamse land- en tuinbouw dit jaar een omzetstijging van 2,1 procent optekenen. De groei is vooral te danken aan sterkere prijzen in de dierlijke sectoren, met uitzondering van de varkenshouderij. De landbouwers in de plantaardige productie konden daarentegen niet meesurfen op die opgetogenheid. Zij kregen te maken met bijzonder zwakke prijzen voor aardappelen, graan en suiker. Ook de groenteteelt kende een moeilijk jaar, met witloof als opvallende verliezer.
Elk jaar na de zomer evalueert Boerenbond het productiejaar van de land- en tuinbouw om zo een raming van de jaarresultaten te maken. Voor 2025 raamt de organisatie de omzet van de Vlaamse land- en tuinbouw op 7,85 miljard euro. Dat is bijna 12 procent boven het vijfjarig gemiddeld en 2,1 procent hoger dan in 2024. De globale omzet van de Vlaamse boerderij vertoont onderliggend wel grote variaties naargelang de sector.
Betere teeltopbrengst brengen weinig vreugde
In het bijna voorbije jaar zorgden gunstige weersomstandigheden voor een uitstekende groei van veel gewassen. De graanopbrengsten per hectare lagen maar liefst 24 procent hoger dan vorig jaar, terwijl de suikerbieten een topjaar kenden met een verwachte suikeropbrengst die zo’n 20 procent boven het niveau van 2024 ligt. Ook de aardappeloogst steeg met negen procent.
Boerenbond noteerde uiteindelijk een gemiddelde opbrengststijging van vier procent in de plantaardige sector. Toch bleef de opgetogenheid in sommige sectoren erg beperkt door de zwakke prijsvorming.
Aardappelen, suikerbieten, bloemkool en witloof als grootste verliezers
Op het vlak van prijsvorming scoren de granen en aardappelen dit jaar bijzonder zwak. Bij graan is dat het gevolg van hogere wereldwijde oogsten, die naar schatting 3,6 procent boven het niveau van 2024 liggen. In de Europese Unie bedraagt de stijging zelfs 16 procent.
In de aardappelmarkt gaat het dit jaar eveneens de verkeerde kant uit met een ineenstorting van de prijzen op de vrije markt (-94%). Ook de suikermarkt werd gekenmerkt door gevoelige prijsdalingen (-25,5%). “De markt anticipeerde op een grotere Braziliaanse productie en op een gedeeltelijk herstel van de productie in India. Die zou in 2025-2026 stijgen met 18 procent, wat het land opnieuw in staat zou stellen twee miljoen ton suiker te exporteren”, aldus Boerenbond.
Door de hogere opbrengsten in Europa daalden de prijzen zowel voor openlucht- als glasgroenten. Vooral bloemkool (-35%), courgette (-36%) en prei (-20%) kenden scherpe prijsdalingen. De productie van diepvriesgroenten nam bovendien toe dankzij het gunstige weer, wat leidde tot een lichte daling van de contractprijzen voor industriegroenten. Na twee sterke jaren halveerden ook de prijzen van witloof in 2025, terwijl de productie slechts in beperkte mate steeg. Dit zorgde voor een omzetdaling van 42 procent.
Gemengd beeld voor fruit
Voor fruittelers zal 2025 eveneens een uitstekend jaar zijn in vergelijking met vorig jaar. Maar ook hier is het enthousiasme beperkt door een omzetdaling van vijf procent. Voor appelen en peren is niet de zwakke prijszetting de oorzaak, maar fors lagere verkoopvolumes terwijl de prijzen stegen. In de eerste acht maanden van 2025 ging het volume peren bijvoorbeeld met 28,5 procent achteruit, terwijl de prijs met 10 procent steeg.
De daling van de omzet voor hardfruit stond wel in schril contrast met de omzetstijging die zich voordeed voor kleinfruit zoals kersen en pruimen. Vooral de kersenoogst viel bijzonder goed mee dit jaar. Deze liet zelfs een verdrievoudiging optekenen tegenover 2024, toen de overvloedige neerslag een domper op de oogst zette.
Door de slechte prijzen noteerde Boerenbond een omzetdaling in de plantaardige sectoren van zes procent.
Betere prijzen en lagere producties in dierlijke sectoren
In de dierlijke sectoren tekent zich een omgekeerd beeld af. De productie daalde overal, behalve in de braadkippensector. Daartegenover stonden wel hogere prijzen, met als uitzondering de varkenshouderij, waar de prijzen met 10 procent terugliepen.
Het meest opvallend waren de prijsverbeteringen in de rundvlees- (+31%), de zuivel- (+21%) en de eiersector (+33%). Maar ook in andere dierlijke sectoren zoals de braadkippensector en de schapenhouderij verbeterden de prijzen.
De prijsstijging in de dierlijke sectoren staat in rechtsreeks verband met de terugloop van het aanbod, hoofdzakelijk wegens sanitaire redenen. In de rundvee- en schapenhouderij heeft het blauwtongvirus zich in de tweede helft van 2024 razendsnel verspreid over Vlaanderen en België, met onder meer een verminderde melkproductie en oversterfte van runderen en schapen tot gevolg. In de eiersector blijft het vogelgriepvirus zowel in de EU als in de VS leiden tot een productiedaling voor eieren en braadkippen.
Het lijkt er op dat de landbouwsector er sinds 2023 beter in slaagt om de stijgende kosten door te rekenen in de keten
Werkingskosten stijgen opnieuw licht, maar toegevoegde waarde stijgt ook
Waar de kosten bij land- en tuinbouwers na een forse stijging in 2020-2022 terug wat zakten, stijgen ze opnieuw licht dit jaar met 1,9 procent. Prijsstijgingen van energie en plantenvoeding liggen hier aan de basis van. Ook de kosten voor diergeneeskundige diensten (+8%) stegen omwille van de toename van het aantal diergeneeskundige interventies, die te maken hadden met het bestrijden van het blauwtongvirus. Alle andere kosten zoals loonkosten en allerlei diensten waarop de sector een beroep doet, stegen mee met de inflatie. “79 procent van de gerealiseerde omzet gaat in 2025 op in werkingskosten”, aldus Boerenbond.
De stijging blijft echter beperkt in vergelijking met de sprong van 19 procent in 2021. “Dit gematigd kostenverloop draagt ook bij aan de algemene verbetering van de toegevoegde waarde, die dit jaar met 3,1 procent toeneemt”, aldus Boerenbond. “Het lijkt er ook op dat de sector er sinds 2023 beter in slaagt om de stijgende kosten door te rekenen naar de volgende schakels in de keten. Een verdere margeverbetering is weliswaar absoluut noodzakelijk om een verdere verduurzaming van de sector mogelijk te maken.”
Beeld: Loonwerken Defour
