Omzet sector stijgt, maar boeren blijven verdwijnen: Boerenbond vraagt rechtszekere toekomst
nieuwsDe Vlaamse landbouw zal in 2025 een omzetstijging van 2,1 procent boeken tegenover vorig jaar. Dat maakte landbouworganisatie Boerenbond bekend tijdens zijn jaarlijkse Nazomerontmoeting. Hoewel niet elke sector kon meegenieten van die groei, kan algemeen gesproken worden over een relatief positief economisch jaar. Toch overheerst bezorgdheid. “De economische cijfers staan in schril contrast met de evolutiecijfers”, waarschuwt voorzitter Lode Ceyssens. “Het aantal landbouwbedrijven daalt elk jaar en ligt inmiddels bijna 13 procent lager dan in 2013.” Drie kernvoorwaarden kunnen dit volgens hem keren: “rechtszekerheid, rechtszekerheid en rechtszekerheid.”
In het kader van de jaarlijkse Nazomerontmoeting geeft Boerenbond traditiegetrouw een eerste inzicht in de jaarresultaten van de land- en tuinbouwsector. Voor 2025 raamt de landbouworganisatie een omzetstijging van 2,1 procent tegenover 2024. “Economisch gezien kunnen we spreken van gemiddeld een relatief goed jaar. Toch zijn er zeer grote verschillen tussen de sectoren. Zo scoren de voornaamste akkerbouwsectoren zoals aardappelen en suikerbieten in 2025 niet goed, terwijl de omzet van de meeste dierlijke sectoren omhooggaat”, duidt Lode Ceyssens.
Rijden met de handrem op
Hoewel de economische cijfers positief zijn, geven ze geen volledig beeld van de huidige sector volgens Boerenbond. “Het aantal landbouwbedrijven daalt elk jaar en is ten opzichte van 2013 met bijna 13 procent teruggelopen. De gemiddelde leeftijd van een landbouwer is 56 jaar en slechts 12 procent van de bedrijfsleiders ouder dan 50 jaar heeft een opvolger”, schetst Ceyssens. “We staan op een keerpunt. De volgende jaren zijn cruciaal voor de toekomst van onze landbouw.
“Uit een consumentenbevraging blijkt dat acht op de tien Vlamingen vinden dat Vlaanderen zelfvoorzienend moeten blijven, en dus kan instaan voor onze eigen voedselproductie”, gaat de voorzitter verder. “Daarvoor zijn er boeren en tuinders nodig. Helaas kunnen zij niet overleven op alleen sympathie van de maatschappij. Het is het beleid dat voor een haalbaar economisch kader en duurzaam toekomstperspectief moet zorgen.”
Volgens Ceyssens heerst er binnen het beleid wel degelijk ambitie, maar blijft het voor boeren nog steeds “rijden met de handrem op”. Om die rem los te krijgen en hun ondernemings- en investeringszin voluit in te zetten, zijn er volgens hem drie simpele kernvoorwaarden. “Rechtszekerheid, rechtszekerheid en nog eens rechtszekerheid", vat hij samen.
Regels veranderen ‘en cours de route’
Volgens Boerenbond ondermijnt niet alleen ‘de lasagne’ van regelgeving en administratie het ondernemerschap, maar ook het feit dat regels voortdurend worden aangepast. “Het is onaanvaardbaar dat ondernemers investeringsbeslissingen moeten nemen in een context waarin het beleid de spelregels continu verandert en de bestemming onderweg wijzigt. Dit haalt elk perspectief onderuit, voor zowel jonge als minder jonge boeren”, klinkt het.
Rechtszekere toegang tot grond
Daarnaast wijst Boerenbond op het structureel probleem van betaalbare landbouwgrond. De druk op het areaal neemt al jaren toe en blijft stijgen. “Steeds vaker komt landbouwgrond in handen van niet-agrarische spelers", zegt Ceyssens. “Maar zonder rechtszekere toegang tot betaalbare, bewerkbare grond is boeren simpelweg onmogelijk.”
De hoge lat van de EU
Een derde kernvoorwaarde is een rechtszeker en correct speelveld waarin Vlaamse landbouwers competitief kunnen zijn. “In de EU legt men de duurzaamheids- en klimaatlat steeds hoger, terwijl handelsakkoorden zoals Mercosur de deur openzetten voor meer en goedkoper vlees en suiker die onder minder strenge voorwaarden geproduceerd worden. Dat is niet het model waar we naartoe willen”, aldus Ceyssens.
Landbouwers kunnen niet overleven op alleen sympathie van de maatschappij
Landbouwvriendelijker beleid
Eurocommissaris voor Landbouw Christophe Hansen (EVP) prees tijdens het Boerenbondevent nochtans de cruciale rol van landbouw in het veiligstellen van onze voedselvoorziening in een veranderende wereld. Volgens hem verdient de sector erkenning en steun, omdat hij mee de stabiliteit van Europa waarborgt.
“In de praktijk ziet de sector daar weinig van terug”, zegt Ceyssens. “Er is een algemene consensus bij beleidsmakers, op zowel Europees als Vlaams niveau, om onze landbouw te koesteren en te steunen. Maar de daad komt niet voldoende bij het woord. Wij blijven rekenen op het landbouwhart van commissaris Hanssen, want er ligt in Europa nog bijzonder veel werk op de plank om het tij te keren.” Daarbij verwijst hij niet enkel naar het Mercosurakkoord, maar ook naar het Europese voorstel om het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid te hervormen en het budget met bijna 25 procent te verlagen.
“Wie onze voedselproductie in eigen handen wil houden, moet zorgen dat boeren op een concurrentiële en rechtszekere manier kunnen ondernemen. Zorg voor een ‘pro-landbouwbeleid’ en bestendig de toekomst van de landbouw. We mogen niet verkwanselen wat de voorbije generaties hebben opgebouwd”, richt hij zich tot alle beleidsmakers.
