Meer aardappelen en granen, minder gras en suikerbieten: opvallende verschuivingen in Vlaamse teeltkeuzes
nieuwsVlaamse landbouwers telen dit jaar fors meer granen en aardappelen dan in 2024. Het graanareaal stijgt met twaalf procent, terwijl het aardappelareaal met zeven procent toeneemt. Tegelijk daalt het areaal grasland, dat nog steeds de grootste teelt blijft, met drie procent. Experts wijten dit laatste onder andere aan de daling van de Vlaamse rundveestapel. Verder boert ook het areaal suikerbieten merkbaar achteruit. Dat blijkt uit een eerste analyse van de verzamelaanvragen die eerder dit voorjaar werden ingediend.
Met een stijging van twaalf procent is het areaal granen één van de opvallendste groeiers. In totaal wordt er dit jaar op 125.053 hectare graan geteeld, tegenover 111.318 hectare vorig jaar. Vooral wintertarwe en spelt laten een sterke stijging zien, waarbij de speltteelt zelfs meer dan verdubbelt (+106%), al blijft het areaal beperkt tot 900 hectare. Volgens het Agentschap Landbouw en Visserij is de populariteit van spelt te danken aan de stijgende vraag van de consument.
Ook Fegra, de Federatie van de graanhandel, is niet verrast door deze stijging. “We zien een inhaalbeweging na het slechte najaar van 2023”, klinkt het. Door aanhoudende regenval konden toen veel akkers niet tijdig ingezaaid worden.
Minder rundvee, minder grasland, minder voedergewassen
Niet alle teelten gaan erop vooruit. Zo wordt dit jaar vier procent minder korrelmaïs geteeld (47.777 ha). Ook het areaal grasland daalt met drie procent, van 224.497 hectare naar 218.486 hectare. Toch blijft grasland veruit de grootste teelt in Vlaanderen. In totaal krimpt het areaal voedergewassen met drie procent tot 369.478 hectare, goed voor 55 procent van het totale land- en tuinbouwareaal. Vorig jaar was dat nog 57 procent.
De daling hangt samen met een kleinere rundveestapel, stelt het Agentschap Landbouw en Visserij. Thomas Truyen, agronoom en marketingverantwoordelijke bij zadenleverancier Limagrain, nuanceert dat: “Er is minder zaad verkocht voor korrel- en hakselmaïs, maar ook vorig jaar werd veel korrelmaïs als ruwvoer gebruikt. Daardoor zijn de voorraden groot en is er minder nieuwe aanplant nodig. Hetzelfde geldt voor gras: ondanks de regen was 2024 een goed grasjaar en zitten de kuilen goed vol. Daarom hebben landbouwers gekozen voor teelten die meer opbrengen, zoals aardappelen.”
Aardappelen opnieuw aantrekkelijk
Dat de aardappelteelt opnieuw in de lift zit, blijkt uit de verzamelaanvragen. Het areaal stijgt met zeven procent tot 61.138 hectare. De stijging is volgens het Agentschap te danken aan de hoge vraag van de aardappelverwerkende industrie, de gunstige groeiomstandigheden in Vlaanderen en de aantrekkelijke prijzen tot begin 2025.
Christophe Vermeulen, CEO van sectorfederatie Belgapom, bevestigt dit: “De aardappel is al jaren de meest rendabele teelt in Vlaanderen. Boeren telen ze dan ook graag. Er was zelfs meer interesse dan contracten beschikbaar waren.” Volgens Vermeulen bleef het gecontracteerde volume nagenoeg stabiel, wat erop wijst dat het aandeel vrijemarktaardappelen dit jaar toeneemt.
Tiense schroeft bietenareaal terug door slechte suikerprijzen
20 januari 2025Suikerbieten en vlas in moeilijk vaarwater
De suikerbietenteelt daalt met zes procent, van 19.551 hectare naar 18.188 hectare. Die daling komt er na een moeilijke marktsituatie in 2024. Tiense Suiker verkleinde zijn contractareaal met vijftien procent, terwijl Iscal het stabiel hield in afwachting van marktherstel.
Ook het areaal vezelvlas daalt, met zeven procent naar 4.523 hectare. De terugval volgt op een sterke groei in voorgaande jaren, maar volgens het Agentschap is er momenteel minder vraag naar gezwingeld vlas. Boerenbond sluit zich aan bij die analyse en spreekt van een realistisch beeld dat uit de verzamelaanvraag naar voren komt.
Vlas en suikerbieten zijn in de verzamelaangifte opgenomen onder de titel nijverheidsgewassen, goed voor in totaal 29.489 hectare dit jaar. Hieronder vallen bijvoorbeeld ook winterkoolzaad, dat een daling van 18 procent tot 750 hectare kent, en chicorei dat gebruikt wordt voor de winning van inuline. Het areaal chicorei steeg met 32 procent tot 1.960 hectare.
Stabiliteit in groenten, fruit en sierteelt
Tegenover de stijgers en dalers staan ook teelten met weinig evolutie in oppervlakte. Het fruitareaal schommelt rond de 16.709 hectare. De daling van het appelareaal lijkt gestopt: met een kleine daling van twee procent komt het op 3.926 hectare uit. Peren blijven veruit dominant, met 9.425 hectare – status quo ten opzichte van 2023.
Ook het groenteareaal blijft stabiel, met enkele uitschieters: schorseneren stijgen met 33 procent tot 777 hectare, terwijl erwten (-8%), spinazie (-4%) en wortelen (-8%) dalen. De uienteelt groeit met drie procent en blijft de grootste groenteteelt van Vlaanderen. De sierteelt stijgt licht met één procent tot 6.100 hectare.
Groei ecoregelingen ondanks terugval faunamengsels
Naast de klassieke teelten worden ook ecoregelingen belangrijker. Deze stimuleren onder andere biodiversiteit en een betere bodem- en waterkwaliteit. De regeling rond compostaanvoer voor verhoging van het organisch koolstofgehalte werd voor 6.233 hectare aangevraagd. Bufferstroken, die de uitspoeling van nutriënten moeten beperken, zijn aangevraagd voor 1.213 hectare – een duidelijke stijging.
De regeling rond faunamengsels kende een terugval, maar blijft goed voor 5.933 hectare. Bij deze regeling zaaien landbouwers mengsels in die onder andere akkervogels zoals de geelgors, patrijs en veldleeuwerik ondersteunen. Vorig jaar kende deze maatregel extra succes omdat door de natte omstandigheden veel akkerbouwers hun oorspronkelijke teeltplannen moesten aanpassen.
