Veel vrije aardappelen dreigen niet meer verwerkt te raken: "Geen crisis, wel nood aan herpositionering"
nieuwsIn Nederland dreigt er 100.000 ton aardappelen in de aardappelloodsen niet verwerkt te raken. Dat schrijft de Nederlandse website Boerenbusiness op basis van eigen analyses. Hoeveel vrije aardappelen er nog in de Belgische voorraadschuren liggen, is niet meteen duidelijk. “Een cijfer kan ik daar niet op kleven”, zegt Christophe Vermeulen, CEO van Belgapom. “Maar dat er aardappelen niet verwerkt zullen geraken, dat staat buiten kijf.” Hij roept op tot kalmte. “We mogen een momentopname niet meteen gaan zien als een trend.”
100.000 ton naar veevoeding of vergisting
Dat de aardappelmarkt in de vier belangrijkste productielanden van Noordwest-Europa (België, Nederland, Duitsland en Frankrijk) onder druk staat, is intussen al geweten. Waar begin februari nog prijzen werden betaald op de vrije markt van 300 euro per ton, ging het nadien stijl bergaf. Vorige week noteerde Belgapom nog maar 50 euro per ton. “Waar aanvankelijk nog werd aangenomen dat de dalende prijstrend zou stabiliseren, is het inmiddels duidelijk dat de markt geen bodem kent”, schrijft Boerenbusiness, want ook in Nederland was eenzelfde prijsverloop waar te nemen.
Nu de tweede helft van juni is aangebroken en het einde van het bewaarseizoen in zicht komt, dreigt een structureel overschot aan aardappelen. Volgens Boerenbusiness zou het in Nederland alleen al gaan om een teveel van 100.000 consumptieaardappelen. “Het gaat niet om aardappelen van slechte kwaliteit, integendeel. De bakkwaliteit is prima, maar er is simpelweg geen markt meer voor. Deze partijen dreigen te worden afgevoerd als veevoeder of naar de vergisting”, klinkt het.
Geen cijfers voor België
Ook in België worden er nauwelijks nog aardappelen gekocht op de vrije markt, erkent Christophe Vermeulen. “Dat merk je ook aan het huidige prijsniveau. De verwerkers hebben voldoende met de contractaardappelen. Dat er dus onverkochte aardappelen in de bewaarloodsen zullen blijven liggen, is zeker. Maar daar nu een cijfer op kleven, dat kan ik echt niet.”
Vermeulen erkent dat het drie moeilijke maanden zijn geweest voor de aardappelmarkt, maar wijst er meteen op dat de aardappelsector drie tot vier heel hele goede jaren achter de rug heeft. “Alleen al voor 2024 werd er door de Belgische verwerkers tien procent meer betaald voor aardappelen. In totaal gaat het om 2,4 miljard euro.” De CEO van Belgapom dringt erop aan om alles in context te zien. “Een momentopname wordt bijna meteen uitvergroot als een trend. Er loopt iets mis en het lijkt al gauw of er een ramp dreigt, maar uiteindelijk is dat nooit het geval”, tempert hij de doemdenkers.
Verwerkingscapaciteit blijft op peil
Volgens Boerenbusiness is de huidige malaise niet veroorzaakt door de productiecapaciteit van de verwerkende industrie. “Het knelpunt ligt bij de afzet van het eindproduct”, klinkt het. Uit cijfers van DCA, een bureau dat zich toespitst op agrarische marktanalyses en risicomanagement en dat verbonden is aan Boerenbusiness, blijkt dat de export van voorgebakken aardappelproducten in Nederland, België, Frankrijk en Duitsland, ruim 500.000 ton achterloopt op het gemiddelde van de afgelopen twee seizoenen. “Omgerekend komt dat neer op ruim één miljoen ton aardappelen in deze vier landen waarvoor geen definitieve bestemming wordt gevonden”, luidt de conclusie.
Wat bovendien opvalt, is dat dit verminderde exportvolume nauwelijks terug te zien is in de verwerkingscijfers. De enige logische conclusie volgens Boerenbusiness is dat de industrie blijft verwerken om de afgesloten contracten te honoreren. Maar dit houdt wellicht in dat dit verwerking is zonder directe afzet, met als gevolg dat het eindproduct langere tijd in de koelhuizen belandt in afwachting van betere marktcondities.
Wellicht ook slecht nieuws voor komend aardappelseizoen
Bovendien betekenen die hoge voorraadniveaus wellicht ook slecht nieuws voor het nieuwe seizoen dat voor de deur staat. De vroege aardappelen lijken er door het goede weer immers snel aan te komen. “Veel van die vroege aardappelen zijn gecontracteerd in een periode waarin de marktstemming opperbest was."
Volgens de Nederlandse website is er sprake van een structurele onbalans tussen de contractteelt en de exportvraag. “De overmoedige contracteringsstrategie van verwerkers de afgelopen jaren, zowel in volume als op prijsniveau, die was ingegeven door de mogelijke schaarste aan aardappelen en hoge eindproductprijzen, keert zich nu als een boemerang tegen de sector”, aldus Boerenbusiness. “Zonder hernieuwde exportimpulsen voor het eindproduct dreigt er, na de moeizame afwikkeling van afgelopen seizoen, dan ook een groot probleem op te doemen voor komende aardappelseizoen. Het groeiseizoen is nog lang en een oogstrisico is er steeds. Dat is momenteel dan ook het enige lichtpunt”, klinkt het tot slot.
Geen crisis, wel een herpositionering
Bij Belgapom erkent men de moeilijke positie op dit moment. “We hebben niet het beste voorjaar achter de rug. De geopolitieke onrust én de opkomst van de aardappelverwerking in Azië, waar steeds meer wordt geproduceerd en geëxporteerd, zijn een feit. Belgische aardappelverwerkers die internationaal actief zijn, moeten zich in deze veranderende markt herpositioneren. Dat vergt tijd”, zegt Vermeulen.
Hij benadrukt daarbij dat de sector recent nog voor 800 miljoen euro heeft geïnvesteerd. “Er is dus absoluut geen sprake van een crisismodus binnen de verwerking, het gaat eerder om een noodzakelijke herpositionering”, stelt hij.
Wat betreft de opbouw van voorraden bij de momenteel verwerkte aardappelen, geeft Vermeulen aan daar weinig zicht op te hebben, maar hij sluit het niet uit. “Aan de huidige prijzen verwacht ik dat er nog steeds aardappelen worden aangekocht, mocht dat nog niet gebeurd zijn”, reageert hij.
Dat de nieuwe oogst zich snel aandient, lijkt hem duidelijk. Toch wil hij nog geen voorbarige conclusies trekken. “De komende vijf weken moeten droog blijven, afhankelijk daarvan kan het plaatje er weer heel anders uitzien. Het is lastig om op basis van momentopnames harde uitspraken te doen”, besluit hij.
Bron: Boerenbusiness / eigen berichtgeving
