Contractonderhandeling groenten uitgesteld
Ingro, de coöperatieve van Vlaamse groentetelers, wil ten laatste tegen 15 januari 2024 een prijsakkoord met de afnemers bekomen. Een deadline die in het gedrang komt nu de industriële verwerkers laten weten hebben dat de vervolgbesprekingen worden opgeschoven naar begin januari. “Vele van de verwerkers zijn zich niet bewust van de ernst van de situatie”, aldus Ingro. “Telers zijn het beu om elk jaar deze prijsonderhandelingen te doen en kiezen voor een andere landbouwtak.”
Een eerste gesprek tussen Ingro en de groenteverwerkers heeft reeds plaatsgevonden eind november. “We hebben alles uit de doeken gedaan waar het fout loopt en welke prijsstijgingen hoogst nodig zijn”, aldus Luc De Waele van Ingro.
De prijsonderhandelaars deden een voorstel waarin de nodige opleg voor alle groenten in staat, met uitzondering van spruitkool. Voor deze teelt is het nog te vroeg om een definitieve prijs vast te leggen. "Wel is er voor spruitkool een opleg van amper 20 euro per ton gevraagd voor de leveringen van de contracten van 2023, los van de onderhandelingen voor 2024", zegt De Waele. "Dit zou een kleine pleister zijn op een grote wonde die geslagen is door een verlies van ongeveer 4.000 euro per hectare."
Welke prijzen er werden gevraagd voor de groenten, kan De Waele niet meegeven. “Wat we wel kunnen zeggen is dat het voorstel niet aanvaard is geweest en we niet kunnen ontkennen dat de onderhandelingen moeizaam verlopen”, zegt De Waele. “Er is op ons voorstel nog geen reactie gekomen. Normaal gezien gingen de vervolggesprekken nog voor de jaarwisseling plaatsvinden, maar daar zijn de afnemers niet op ingegaan. Alles wijst erop dat ze elkaar wisten te vinden om de onderhandelingen samen hard te spelen.” De verdere besprekingen zullen dus naar begin januari verschoven worden, waardoor een akkoord in de eerste helft van januari moeilijk zal worden.
Hoge prijsstijgingen vorig jaar
Vorig jaar verkregen de onderhandelaars een prijsakkoord met prijsstijgingen tot 40 procent. Erwten, wortelen en bonen kenden toen de grootste prijsstijgingen. “De prijsverhoging van vorig jaar was broodnodig aangezien sommige prijzen voor groenten al bijna 30 jaar hetzelfde waren”, duidt De Waele. “De afnemers hebben vorig jaar een grote compensatie moeten doorvoeren om terug op het hedendaags niveau te geraken. Maar die compensatie was niet voldoende om van de intensieve groententeelt een rendabele teelt te maken op lange termijn.”
Arbeidskrachten is één van de factoren die de rentabiliteit van de teelt erg onder druk zet. “Arbeidskrachten worden bijna niet meer gevonden en als ze gevonden worden, is het heel erg duur. Ook overnemers vinden voor kleinere groentebedrijven is een ramp”, zegt De Waele.
Volgens Ingro beseffen veel van hun afnemers niet “in welke situatie de sector vandaag zit en naar waar het naar toe gaat”. “Het ondernemersklimaat is niet gunstig voor de telers om ermee door te gaan", zegt De Waele. "Als je een heel jaar door met hart en ziel werkt, en aan het einde van de rit niets overhoudt, dan is het normaal dat je het jaar erop uitkijkt om in een andere landbouwtak verder te doen. Bij vele kleinere telers staat het water hen aan de lippen en zijn ze het beu om elk jaar stroeve prijsonderhandelingen te herhalen. We zien die kleinere landbouwbedrijven verdwijnen en het verdwenen areaal zien we amper terug opgenomen worden door andere landbouwers. . Ik denk dat de teelt van intensieve vollegrondsgroenten op termijn drastisch zal verminderen in West-Vlaanderen en Oost-Vlaanderen.”
Areaal groenten 2023
Na een spectaculaire daling in het areaal groenten van vorig jaar (-20%), stabiliseerde het areaal in 2023. Er was zelfs een voorzichtige stijging van 2, procent. Dat bleek deze zomer uit een eerste analyse van de verzamelaanvraag voor 2023 door het Departement Landbouw en Visserij. “De sterk toegenomen contractprijzen als antwoord op de toegenomen kosten, wakkerden de interesse bij de telers terug aan voor bepaalde groenten”, luidde toen de conclusie.
Beeld: Loonwerken Dufour
