Meer graan en aardappelen dit jaar, ecoregelingen boeren goed

Meer grond in handen van jonge boeren

Uit de eerste analyse blijkt dat jonge boeren een stuk meer land aangeven. Startende boeren onder de 41 jaar gaven vorig jaar nog 35.000 hectare areaal aan. Dit jaar is dat 50.000 hectare, goed voor een stijging met 40 procent. Ook voor de premie jonge landbouwers is het aantal aanvragen sterk gestegen ten opzichte van 2022 (+30%) “wat hoopvol is naar de toekomst toe”, stelt het departement. Volgens Vlaams minister van Landbouw Jo Brouns (cd&v) bewijst dit dat de initiatieven zoals verhoogde jongerensteun en een sterkere focus op actieve landbouwers hun effect niet missen. "Jonge boeren krijgen daardoor weer iets gemakkelijker toegang tot grond”, aldus Brouns.

De toename van het areaal aardappelen (+6,8%) is een gevolg van de gunstige economische toestand in de aardappelsector: er is meer vraag naar consumptieaardappelen en ook de aardappelprijs doet het goed. In 2022 lagen ook de graanprijzen op een hoog niveau, wat zich vertaalt in een grotere interesse bij landbouwers dit jaar om graan te telen. Bovendien waren de zaaiomstandigheden voor wintertarwe en wintergerst vorig najaar goed. Een hoger wintertarweareaal betekent steevast een lager maïsareaal (-7,2%). De toename in areaal braakliggend land (+62,9%) is vermoedelijk te wijten aan de nieuwe verplichtingen in het GLB rond niet-productief areaal binnen de conditionaliteit.

Stagnatie groenten, daling fruit

Het areaal groenten stabiliseert zich terug met zelfs een voorzichtige stijging (+2,5%), na een spectaculaire daling vorig jaar (-20%). De lage opbrengsten in 2022 door de droogte en sterk toegenomen contractprijzen als antwoord op de toegenomen kosten doen enerzijds de vraag toenemen en anderzijds de interesse bij de teler voor bepaalde groenten terugkomen.

Er zijn ook dalers. De mindere vraag naar diepvriesspruiten doet het areaal spruitkolen dalen voor het tweede jaar op rij (-7,6%). Het spinazieareaal kent dit jaar een significante daling (-39%) als gevolg van de moeilijke zaaiomstandigheden tijdens het natte voorjaar. De goede prijsvorming in de ajuinenteelt, heeft dit jaar gezorgd voor opnieuw een hoger areaal ajuinen (+7,3%). Ook de teelt van bloemkool zit duidelijk in de lift als gevolg van de toegenomen vraag door de diepvriesindustrie (+12,9%).

Het totale fruitareaal in Vlaanderen daalt dit jaar met 4 procent. De daling is al enkele jaren het sterkst bij de appelen (-10,8%), maar ook de peren (-2%) en aardbeien (-3,7%) boerden wat achteruit.

Bij de oliehoudende zaden valt de sterke stijging op van winterkoolzaad (+37,9%). Dit is te wijten aan de gunstige prijsvorming in deze teelt. De koolzaadteelt zorgt bovendien voor een extra teeltrotatie op de Vlaamse landbouwbedrijven. Bij de overige gewassen springt de daling van het chicorei-areaal in het oog (-20%) door de lagere opbrengst in 2022, die resulteerde in minder interesse in de teelt van chicorei ten voordele van tarwe en aardappelen.

Ecoregelingen

Het departement geeft ook voorlopige cijfers mee over de deelname aan GLB-maatregelen. 13.925 actieve landbouwers hebben een aanvraag gedaan voor een ecoregeling of agromilieuklimaatmaatregel. "Alle boeren in Vlaanderen zijn vandaag bezig met duurzamere productie en adaptatie aan de klimaatverandering, voor drie kwart van hen heeft zich dat vertaald in de toepassing van minstens één ecoregeling op hun bedrijven”, zegt Brouns.

Een analyse van de eerste cijfers toont aan dat volgende ecoregelingen het meest werden aangevraagd:

• behoud van blijvend grasland,

• het verhogen van het organische koolstofgehalte van bouwland volgens teeltplan,

• het gebruik van producten met een hoog koolstofgehalte - aanvoer stalmest,

• ecologisch beheerd grasland en toepassing van precisielandbouw.

Volgens de minister wijzen de cijfers van de verzamelaanvraag erop dat landbouwers ondernemers zijn die inspelen op de evoluties en prijsvorming op de markt. "Tegelijk zijn zij absoluut bezig met klimaatadaptatie en het weerbaar maken van hun bodems voor extremere omstandigheden”, besluit Brouns.

De cijfers kunnen op de cijferwebsite van het departement geraadpleegd worden. 

Het departement benadrukt wel dat het gaat om voorlopige cijfers en dat de conclusies “met de nodige zorgvuldigheid in de wereld moeten gezet worden”. De definitieve arealen worden verwacht in het najaar.