Zonnebrand, aangepaste plukuren en prijsdruk: Hete dagen laten groente- en fruittelers niet onberoerd
duidingDe warmste dagen liggen voorlopig achter ons, maar in de groente- en fruitteelt kan de impact aanslepen. “Bij het fruit is er lichte zonnebrand”, klinkt het bij Boerenbond. Experts benadrukken het belang van beregening, enerzijds voor afkoeling, maar anderzijds om bladverbranding tegen te gaan. Bij de veiling ziet men ook een toegenomen aanvoer van fruit, terwijl de vraag door de hitte tegenvalt. In de serregroente wordt op termijn productie-uitval verwacht, maar dat zou de prijzen voor de telers ten goede kunnen komen.
De tropische hitte van begin deze week heeft een negatieve invloed gehad op de verkoop van zomerfruit bij groente- en fruitveiling BelOrta. Vooral marktkramers in België, Frankrijk en Duitsland bestelden minder. “Bij dit warme weer blijven mensen weg van de markt,” zegt Laurent De Smedt, hoofd fruitverkoop bij BelOrta.
Tegelijkertijd was er juist meer aanbod. Door de hoge temperaturen rijpt het fruit sneller, wat zorgt voor een verhoogde aanvoer. “Maandag hadden we dubbel zoveel frambozen als op een normale dag. Dat geldt ook voor ander zomerfruit,” aldus De Smedt. Die overvloed zet de prijzen onder druk. Door de versnelde rijping blijft bovendien de maat van het fruit achter. “Het fruit heeft minder tijd om te groeien”, klinkt het bij BelOrta.
Zonnebrand in de appelteelt
Naast het grotere volume zijn er ook zorgen over de kwaliteit. “We zien al lichte zonnebrand op het fruit,” zegt Pieter Van Oost van Boerenbond. “We krijgen signalen uit zowel de appel- als perenteelt. De echte schade wordt pas over enkele dagen duidelijk, en die zou weleens groter kunnen zijn dan nu zichtbaar is.”
Ook bij BelOrta komen meldingen binnen van hardfruittelers die zich zorgen maken over zonnebrandschade. “Wanneer fruit brandschade oploopt, verkleurt de schil zwart en is de vrucht niet meer verkoopbaar,” legt Laurent De Smedt uit. Zowel BelOrta als Boerenbond benadrukken het belang van voldoende beregening. “Dat is cruciaal, zowel om de gewassen af te koelen als om bladverbranding te voorkomen,” zegt Pieter Van Oost van Boerenbond.
Dankzij de vele zonuren zijn de bessen uitzonderlijk zoet
Aangepaste pluktechniek voor minder verlies
Ook andere experts waarschuwen voor schade aan zomerfruit als gevolg van de hitte, vooral op percelen waar irrigatie niet mogelijk is. “Rassen die nu rijp zijn, hebben het zwaar te verduren. Door de hoge temperaturen beginnen ze als het ware te koken, waarna ze onverkoopbaar zijn,” zegt Tom Mertens, die in Hoogstraten zes hectare blauwe bessen teelt.
Om de impact van de tropische temperaturen te beperken, past fruitteler Tom Mertens uit Hoogstraten zijn plukstrategie aan. “We sturen het personeel vaker door de rijen om de rijpe vruchten sneller te oogsten. Dat verlaagt het tempo want we plukken minder kilo’s per uur, maar we vermijden zo dat de bessen overrijp worden of beginnen te koken. Het resultaat is minder uitval,” legt hij uit. Ondanks de hitte is hij positief over de kwaliteit. “Dankzij de vele zonuren zijn de bessen uitzonderlijk zoet.”
Impact hitte kan zorgen voor betere prijsvorming
In de groenteteelt kunnen de gevolgen van de hitte pas later zichtbaar worden, en verschillen ze sterk per gewas. Bij BelOrta zien ze nu al problemen bij langwerpige tomatenrassen. “Die zijn gevoelig voor neusrot,” zegt Maarten Verhaegen, divisiehoofd verkoop groenten. “We verwachten binnen enkele weken een merkbare daling in de productie.”
Momenteel brengt een aubergine zo’n zestig cent op, terwijl een teler minstens één euro nodig heeft om uit de kosten te komen
Paradoxaal genoeg zou die daling ook een voordeel kunnen opleveren, want de aanhoudende productiepieken door het zonnige weer blijven wegen op de prijzen van serregroenten. Vooral auberginetelers hebben het moeilijk. “Momenteel brengt een aubergine zo’n zestig cent op, terwijl een teler minstens één euro nodig heeft om uit de kosten te komen,” zegtVerhaegen. “Door het mooie weer van de afgelopen drie maanden ligt de productie in Vlaanderen en Nederland tot 20 procent hoger. Als de vraag niet mee stijgt, zakt de prijs onvermijdelijk. Minder aanbod kan de markt weer wat in balans brengen”
Een serregroente die zich momenteel wel positief onderscheidt, is de komkommer. “Bij warm weer stijgt de consumptie, en dat zien we meteen in de prijzen,” zegt Verhaegen. Ook promoties zoals 1+1 gratis-acties in supermarkten dragen bij aan een vlotte afzet.
Op Europees vlak ziet BelOrta signalen van verminderde productie in landen als Spanje, Portugal, Hongarije en Polen als gevolg van de extreme hitte. “Daardoor is de export vanuit België de voorbije week fors toegenomen. Die vraag uit het buitenland biedt op korte termijn steun aan de prijzen van serregroenten.”
Bloemkool heeft het moeilijk bij vollegrondsgroenten
De aanhoudende hitte speelt niet alleen parten in de serres, ook de vollegrondsteelten hebben het zwaar te verduren. Vooral de teelt van bloemkool baart zorgen, meldt telerscoöperatie Ingro. “De teelt zit dicht tegen de oogst aan en heeft nu veel water nodig,” zegt Luc De Waele. Door captatieverboden in niet-bevaarbare waterlopen moeten sommige telers water aanvoeren met vrachtwagens, wat voor behoorlijk wat extra kosten zorgt.
Daarnaast is ook de aanplant van de zogenaamde tweede vrucht in de bloemkolen in het gedrang. “Met deze temperaturen is het beter om het plantmoment uit te stellen,” klinkt het bij Ingro. De impact daarvan is merkbaar: de reserveringen van de gedeelde plantmachines uit de machinepool van Ingro blijven voorlopig uit.
Hitte bemoeilijkt de pluk
Niet alleen de gewassen lijden onder het weer, ook het personeel op de bedrijven wordt stevig op de proef gesteld. “Wij stoppen rond 15 uur met werken,” vertelt tomatenteler Eric Van den Eynde. “Het is tegen die tijd niet meer te doen in de serre. Plukkers gaan dan ook niet meer op de plukkar staan, maar blijven in het gewas zitten om toch nog wat verkoeling te vinden.”
Felle middagzon verhoogt het risico op drukplekken bij aardbeien. Die tasten zowel de kwaliteit als de houdbaarheid aan
Bij de aardbeienteelt spelen naast comfort ook kwaliteitsredenen mee. “Felle middagzon verhoogt het risico op drukplekken bij aardbeien. Die tasten zowel de kwaliteit als de houdbaarheid aan,” aldus BelOrta.
Hoewel de hittegolf inmiddels achter ons ligt, blijven de zorgen groot. “Na zulke tropische dagen neemt de kans op zwaar onweer en hagel toe,” waarschuwt Laurent De Smedt van BelOrta. “Dat kan ook op korte termijn grote schade veroorzaken, zeker bij onbeschutte teelten.”
