Goed klimaatnieuws: EU op koers om klimaatdoelstelling 2030 te halen
nieuwsDe Europese Unie zit grotendeels op koers om haar klimaatdoelstellingen voor 2030 te halen. Dat blijkt uit de jaarlijkse voortgangsevaluatie van het Europees Milieuagentschap (EEA). Als elke lidstaat het geplande klimaatbeleid volledig uitvoert, komt de EU uit op een netto-uitstootreductie van 54 procent ten opzichte van 1990. De doelstelling van 55 procent komt daarmee zeer dicht binnen bereik.
De EU heeft zich als doel gesteld om tegen 2050 klimaatneutraal te zijn. Dit wil zeggen dat er netto geen broeikasgassen meer worden uitgestoten vergeleken met 1990. In tegenstelling tot België lijken de EU-lidstaten samen wel grotendeels op koers te liggen richting die doelstelling. Dat meldt het EEA in een nieuwe stand van zaken. "Fundamentele veranderingen in het energiesysteem, technologische innovatie in de industrie en een grotere publieke bewustwording hebben samen geleid tot een emissiereductie van 37 procent in 2024, in vergelijking met 1990”, aldus het EEA. Als de internationale luchtvaart en het zeevervoer buiten beschouwing worden gelaten, gaat het om een reductie met ruim 39 procent.
De uitstoot daalt steeds sneller
De voorbije decennia is de uitstootreductie steeds versneld. Tussen 1990 en 2005 bedroeg de daling gemiddeld 0,5 procent per jaar. Sinds 2005 is dat tempo ongeveer verdubbeld. “Door een goed beleidskader en veel nieuwe technologieën was er in de voorbije vijf jaar sprake van een jaarlijkse reductie van drie procent”, aldus het EEA.
Net als de voorbije jaren vond de grootste daling van de uitstoot vorig jaar plaats in de energiesector. De dalingen in andere sectoren, zoals landbouw, bouw en afval, waren meer bescheiden. De uitstoot van de industrie en van het binnenlandse en internationale transport steeg zelfs licht.
Landbouw daalt traag maar zit voor op schema
“In de landbouwsector gaat de uitstootdaling trager dan in andere sectoren, waardoor sinds 2005 ongeveer zeven procent minder wordt uitgestoten”, aldus het EEA. Maar die beperktere daling was reeds ingecalculeerd in de indicatieve trajecten richting 2030. “De landbouwsector zat in 2023 al bijna op het niveau dat voor 2030 was voorzien.”
Bossen en bodems moeten meer koolstof vastleggen
De vaststelling dat de EU op koers is, mag niet geïnterpreteerd worden als ruimte voor minder inspanning bij de lidstaten. Het EEA benadrukt dat het halen van de 55%-doelstelling erg zal afhangen van de effectieve uitvoering van zowel het huidige beleid als de nog geplande maatregelen in de lidstaten. Volgens het agentschap verdient het landgebruik- en bosbouwsegment (LULUCF) daarbij extra aandacht. Het is de enige sector die broeikasgassen uit de lucht haalt via CO₂-opslag in bossen en bodems. Maar de capaciteit om CO₂ vast te leggen is de voorbije tien jaar met gemiddeld 30 procent gedaald. “Die trend moet keren om de doelstelling voor 2030 te halen”, klinkt het.
Transport is grootste uitstootbron
Naast de dalende koolstofopslag waarschuwt het agentschap ook voor de terugval in de verkoop van elektrische voertuigen. Door de sterke emissiedaling in de energiesector is transport intussen de grootste bron van uitstoot in de EU. De uitstoot in die sector daalde sinds 2005 maar met zes procent. “De vraag naar mobiliteit blijft hoog en dat remt de vooruitgang, waardoor transport nog ruim onder het geplande 2030-traject zit”, aldus het EEA. “Verdere klimaatactie, in elke sector, is nodig.”
Deze week bereikten de lidstaten nog onderling een akkoord over een reductie met 90 procent tegen 2040, maar daarover moet nog onderhandeld worden met het Europees Parlement.
Start COP30
Het EEA publiceerde de stand van zaken vlak voor de aanvang van de VN-klimaatconferentie in Brazilië. De VN-klimaattop COP30 zal doorgaan van 10 tot en met 21 november 2025 en zal dit jaar op meerdere vlakken een symbolische top worden. Zo zal het event plaatsvinden in Belém, aan de poort van het Amazonewoud. Ook markeert COP30 de tiende verjaardag van het Klimaatakkoord van Parijs en de dertigste verjaardag sinds dergelijke VN-klimaatbijeenkomsten worden gehouden.
Europa als klimaatkoploper
De Europese Unie blijft wereldwijd een klimaatvoorloper. Het is het enige grote economische blok dat zijn uitstoot van broeikasgassen structureel blijft verlagen, meldt het Milieuprogramma van de Verenigde Naties (UNEP) in een nieuw rapport. In China, India en Rusland stijgt de CO₂-uitstoot verder. Zelfs de Verenigde Staten, waar de uitstoot jarenlang daalde, liet vorig jaar opnieuw een lichte toename zien.
China is met 15,6 gigaton CO₂ veruit de grootste uitstoter ter wereld en stoot bijna vijf keer meer uit dan de Europese Unie (3,2 gigaton). Verwacht wordt dat de Chinese uitstoot nog enkele jaren zal stijgen, om daarna te kantelen. De volgende grootste uitstoter is de Verenigde Staten met 5,9 gigaton. India sluit de top drie af. De EU staat op de vierde plaats.
Klimaatdoelstelling Parijs nog niet binnen bereik
Waar de EU haar eigen klimaatdoel in het vizier heeft, is dat voor het wereldwijde doel onder het Klimaatakkoord van Parijs minder het geval. Alle landen engageerden zich tien jaar geleden in Parijs om hun broeikasgasuitstoot terug te dringen, met als doel om de opwarming van de aarde tegen het einde van de eeuw onder de twee graden en liefst onder de anderhalve graad Celsius te houden.
Het UNEP-rapport concludeert dat het tempo om dit doel te halen momenteel te traag is. "De technologie om grote emissiereducties te realiseren, is beschikbaar. En de ontwikkeling van wind- en zonne-energie wordt steeds goedkoper. De internationale gemeenschap kan dus de klimaatactie versnellen, mocht ze dat willen", stelt UNEP. "Snellere emissiereducties realiseren vergt echter dat de internationale gemeenschap de moeilijke geopolitieke context weet te overstijgen, dat de steun aan ontwikkelingslanden fors wordt opgeschroefd en dat de internationale financiële architectuur wordt hertekend."
Beeld: UGent
