Hittestress bij koeien leidt tot lagere melkaanvoer: “Zo erg is het nog nooit geweest”
nieuwsZuivelverwerkers houden in hun fabrieken rekening met een verminderde melkaanvoer als gevolg van hittestress bij melkkoeien. Na enkele tropische dagen daalt de melkproductie merkbaar. "De productie kan tot vier liter per koe per dag teruglopen", vertelt een melkveehouder die met dakisolatie en ventilatoren de hitte probeert te bestrijden.
Volgens Tom Schiettecat, directeur Milk & Farms bij Milcobel, houdt men op de productiesites rekening met een terugval in melkproductie, al is de precieze impact nog moeilijk te voorspellen. "Het is te verwachten dat de productie onder invloed van de hitte zal dalen", zegt hij. Datzelfde horen we bij Royal A-Ware: "In de warme periodes is het standaard dat er minder melk is. We spelen hierop in met onze productieplanningen."
Melkveehouder Sabina Vandeweyer uit Wuustwezel stelt dat de melkgift bij aanhoudende warmte met wel vier liter per dag kan dalen, bij een gemiddelde productie van dertig liter. “Vooral koeien die aan het einde van hun lactatie zitten, herstellen vaak niet meer van zo’n dip.” Ook de vruchtbaarheid in het najaar lijdt eronder. “Door de hitte wordt de eicelvorming verstoord, wat het later in het jaar moeilijk maakt om koeien drachtig te krijgen.”
Op haar bedrijf bleef de hittestress tot nu toe binnen de perken, mede doordat het ’s avonds afkoelde. “Maar afgelopen nacht (maandag op dinsdag, red.) bleef de temperatuur hoog”, zegt ze. “Dat maakt het moeilijker om de stal voldoende te koelen.”
“Nog nooit eerder zo erg geweest”
Melkveehouder Johan Leenaerts uit Westmalle installeerde vier grote ventilatoren en benevelt het dak van zijn stal. Toch registreren sensoren een temperatuur van 38 graden. “Zo erg is het nog nooit geweest”, zegt de boer die rekening houdt met een terugval in de melkgift. “Vorige week lag de melkaanvoer al 400 liter lager.”
Volgens Schiettecat nemen melkveehouders steeds meer maatregelen om hun koeien te beschermen tegen hittestress, een fenomeen dat zich de voorbije jaren steeds vaker voordoet. “We zien een duidelijke trend richting moderne stallen met ventilatie, dakisolatie en zelfs waterbedden.”
Investeren loont: tot 35 euro per koe extra winst
Hoewel extreme hitte niet volledig op te vangen is, blijkt uit onderzoek dat hittewerende maatregelen zich wel degelijk terugbetalen. Binnen het Vlaamse project Eerste Hulp bij Hittestress bij Koe (EHBHKoe) van Inagro, ILVO, Hooibeekhoeve en Boerenbond werd aangetoond dat dergelijke investeringen kunnen leiden tot een hogere jaarlijkse winst van 5 tot meer dan 35 euro per koe.
Beste resultaten bij combinatie van ventilatie en verneveling
De onderzoekers verrekenden hierbij de investeringskosten met de verminderde productieval tegen een melkprijs van 40 cent per liter. Ze vergeleken bedrijven mét en zonder hittemaatregelen, en hielden rekening met temperatuur, luchtvochtigheid, luchtsnelheid en melkopbrengst.
De combinatie van ventilatoren en verneveling van water bleek het meest effectief. Hierbij wordt onder hoge druk water verneveld, dat via ventilatoren als gekoelde lucht de stal circuleert. Dit indirecte verkoelingseffect reduceerde het aantal hittestressdagen in 2022 van 80 naar 20.
0
80 Aantal dagen hittestress in 2022 zonder maatregelen0
20 Aantal dagen hittestress in 2022 bij beneveling0
70 Aantal dagen hittestress in 2022 bij natmaken dak in combinatie met ventilatorenExtra tips om hittestress te beperken
Naast een goed stalklimaat adviseren experts ook om meerdere keren per dag vers water en vers voer aan te bieden. Dit stimuleert de eetlust van de koeien, die bij hitte vaak vermindert.
