Poetin zoekt aardappelen: prijzen maal drie door oorlog en mislukte oogst

Volgens de Russische statistiekdienst Rosstat zijn de aardappelprijzen op een jaar tijd met 166,5 procent gestegen, de hoogste jaarlijkse stijging sinds het begin van de statistieken in 2002. Ook op de groothandelsmarkt worden records gebroken. Volgens het agrarisch onderzoeksbureau AB-Center stegen de prijzen met meer dan 285 procent ten opzichte van vorig jaar. In Rusland ging het begin april al om 53 eurocent per kilo. Ter vergelijking: wereldwijd is de gemiddelde prijs van een kilo aardappelen op de groothandelsmarkt 17 eurocent.

Arbeidstekort en slecht pootgoed in oorlogstijden

Heeft dit met de oorlog te maken? Ten dele wel. Sinds de inval in Oekraïne krijgt Rusland te maken met strikte westerse sancties die ook de landbouwsector treffen. Volgens een rapport van de nationale bank van Finland kan Rusland door de sancties niet langer pootaardappelen van hoge kwaliteit importeren uit Europa. Voor de oorlog kwam al het pootgoed uit Europese landen. Er is bovendien een tekort aan landbouwmachines en arbeidskrachten, klinkt het.

In eerste instantie zijn de sterke prijsstijgingen echter een gevolg van tegenvallende oogsten, veroorzaakt door ongebruikelijke vorst en lange periodes van droogte. In 2024 produceerde Rusland nog 7,3 miljoen ton aardappelen, 1,2 miljoen ton minder dan het jaar voordien. Een probleem dat men niet enkel in Rusland kent. Wereldwijd zijn de aardappelprijzen onvoorspelbaar vanwege klimaatverstoringen, stijgende inputkosten en logistieke uitdagingen. Volgens de FAO-rapport uit 2023, kende de aardappelproductie in Europa een daling van drie procent.

Te weinig stockage

Wat maakt de situatie in Rusland dan zo anders? Het tekort wordt versterkt door een tekort aan groentemagazijnen in Rusland, aldus Elena Tyurina, directeur van de analytische afdeling van de Russische Graanbond. Dat meldt hij op de Russische nieuwssite gazeta.ru. De deskundige zegt dat er in de Russische Federatie te weinig opslagplaatsen zijn om aardappelen te bewaren tussen twee oogsten in. De aardappelen die niet door de vorst zijn verloren gegaan, bederven dus door een gebrek aan kwaliteitsvolle opslag. Het ministerie verwacht dus dat de prijzen zullen dalen zodra er verse aardappelen op de markt komen.

Vriend Loekasjenko te hulp?

En dus moet Rusland zich naar de buurlanden wenden om het tekort aan te pakken. Al in januari heeft Rusland besloten om de invoer van aardappelen uit bevriende landen vrij te stellen van invoerrechten. Maar ook in Ruslands bondgenoot Wit-Rusland is er een tekort. Dinsdag nog zei de Wit-Russische dictator Aleksandr Loekasjenko dat hij de productie drastisch wil opschalen. "Om Rusland en onszelf te helpen."