Zeven milieuverenigingen willen geactualiseerde KDW’s in het stikstofdecreet
nieuwsZeven milieuverenigingen roepen de Vlaamse overheid op om de geactualiseerde KDW’s die het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) adviseerde, te implementeren in zowel het stikstofdecreet als de rekentools die gebruikt worden in de vergunningverlening. De nieuwe kritische depositiewaardes (KDW’s) zouden voor 42 van de 75 habitattypes lager liggen, en dus strenger zijn. “In tussentijd moet grondig bekeken worden welke gevolgen dit heeft”, luidt het. “Het doel moet zijn om een rechtszekere vergunningverlening te garanderen en de natuurgebieden op de lange termijn effectief te beschermen.”
Dryade, Bond Beter Leefmilieu, Greenpeace België, BOS+, Vogelbescherming Vlaanderen, Limburgse Milieukoepel en West-Vlaamse Milieufederatie stellen dat het huidige stikstofdecreet gebaseerd is op achterhaalde informatie. Een INBO-rapport, dat donderdag publiekelijk gepubliceerd zal worden op de website van het instituut, adviseert om de Vlaamse kritische depositiewaarden bij te stellen. Een KDW geeft de maximale hoeveelheid stikstofdepositie aan die een specifieke habitat kan tolereren zonder dat er ernstige milieuschade optreedt. Voor 42 van de 75 habitattypes zouden de bijgestelde KDW’s lager en dus strenger zijn in vergelijking met voordien. In twee gevallen is die hoger en voor 31 gevallen blijft de KDW gelijk. De herziening zou vooral invloed hebben op 30.000 hectare aan natte bostypes en de 6.800 hectare aan droge heide, landduinen en struwelen.

Het rapport van INBO was al klaar in augustus 2024 en werd toen aan toenmalig omgevingsminister Zuhal Demir (N-VA) overgemaakt, maar de conclusies werden niet meegenomen tijdens de onderhandelingen van het regeerakkoord. Dat berichtte Apache, de website voor onderzoeksjournalistiek, eerder al.
“Terwijl de Nederlandse regering in oktober 2023 de nieuwe Nederlandse KDW's in voege hebben laten treden, was Vlaanderen aan het talmen”, reageert Dries Verhaeghe van Dryade. Hij hekelt dat er geen nieuwe KDW’s meegenomen werden bij de opmaak van het Vlaams stikstofdecreet en de herziening ervan over de verkiezingen werd getild. “Bij de vorming van de Vlaamse regering in september werden de bevindingen van INBO ook genegeerd”, aldus Verhaeghe.
De milieuverenigingen roepen de Vlaamse regering op om de bevindingen uit het rapport in beleid te vertalen. “Aangezien de stikstofuitdaging een stuk groter blijkt, resulteert dit in een aanpassing van het stikstofdecreet en een actualisatie van de bijbehorende rekentools die gebruikt worden in de vergunningverlening”, klinkt het. “In tussentijd moet grondig bekeken worden welke gevolgen dit heeft. Het doel moet zijn om een rechtszekere vergunningverlening te garanderen en de natuurgebieden op de lange termijn effectief te beschermen.”
KDW als barometer
Vorige maand liet minister van Omgeving Jo Brouns (cd&v) weten dat “hoewel er bij een aantal habitattypes een grote zekerheid bestaat over de nieuwe waarden, dat ook bij een aantal andere habitattypes niet het geval is, en het om ‘expert opinion’ gaat”. Deze visie werd ondersteund door professor Omgevingsrecht Aube Wirtgen (VUB). Aan VRT zegt ze dat het advies met de vernieuwde KDW’s niet bindend is en dat de regering dus niet verplicht is er meteen gevolg aan te geven.
Dat betekent dat het stikstofdecreet kan worden uitgevoerd zoals het is voorzien. Maar wanneer het Grondwettelijk Hof de regering terug naar de tekentafel zou sturen om een nieuw kader uit te tekenen wanneer het decreet (deels) wordt vernietigd, dan is men wel verplicht om rekening te houden met die nieuwe bevindingen. Bond Beter Leefmilieu, Greenpeace en Dryade trokken eerder al naar het Grondwettelijk Hof tegen het stikstofdecreet. Ze argumenteerden dat de juridische basis van het decreet wankel is omdat het niet gebaseerd is op de meest recente wetenschappelijke kennis. Er zou sprake zijn van ”achterhaalde cijfers” en “onbetrouwbare reductietechnieken”.
In de commissie Leefmilieu van eind oktober bepleitte Brouns dat Vlaanderen nu al met heel lage KDW’s werkt en "het geldende stikstofdecreet vandaag een solide basis is voor het verlenen van omgevingsvergunningen”. “Met wat voorligt, gaan we van 37.000 ton naar 18.000 ton stikstofuitstoot per jaar. Dat is een halvering. Deze ingrijpende en gigantisch grote inspanning wordt met het huidige decreet tegen 2030 voor heel Vlaanderen gerealiseerd", aldus Brouns. "De KDW is daarbij een barometer. Ik herhaal dat het geen absolute harde grens of zaligmakend instrument is voor de kwaliteit van de natuur in dat gebied. Vandaag weten we al dat er op sommige plaatsen zodanig lage KDW’s zijn, dat het quasi onmogelijk is om ze te halen zelfs al leggen we als het ware het volledige leven stil. Het Turnhouts Vennengebied is zo'n voorbeeld."
