YouGov: “Eiwitshift slaat duidelijk niet aan bij de bevolking”

Sinds 2017 is er weinig veranderd in de consumptiehoeveelheden van vlees en gevogelte voor thuisgebruik. De Belg consumeerde een kilogram minder vlees (rund, varken, wild, schaap, gemengd vlees, ...) per persoon, maar dat verlies werd meer dan goedgemaakt door de groei van de consumptie van gevogelte. Slechts 1,4 procent van de gezinnen koopt geen vlees. Dat is geen absolute graadmeter van het aantal vegetariërs, maar het cijfer blijft stabiel.

Het is ook het vermelden waard dat de meest recente cijfers dateren uit het tweede kwartaal van 2025. Of hybridevlees al dan niet een succesverhaal wordt, valt uit de huidige data van Yougov niet af te leiden.

Waar gevogelte naar nieuwe hoogtes vliegt, zien we wel een daling in de aankoop van vis, week- en schaaldieren voor thuisconsumptie. Volgens Yougov kan de prijsverhoging daar voor iets tussen zitten: de prijs van vis steeg gemiddeld met 32 procent, die van vlees en gevogelte met 26 procent. De cijfers voor vis, week- en schaaldieren worden trouwens in grote mate gestuurd door de mosselverkoop. Enkele mindere mosseljaren zijn volgens Yougov véél bepalender voor de dalende cijfers dan eventuele wijzigende smaakvoorkeuren en de eiwitshift.

Op acht jaar tijd steeg de penetratie van plantaardige alternatieven voor vlees wel van 27 naar 33 procent. Dat wil zeggen dat veel meer gezinnen al eens een plantaardig alternatief in hun winkelkar leggen. Bovendien eten we er ook meer van: het gemiddelde volume per capita steeg met 42 procent. Dit alles lijkt een aanzienlijke stijging, maar zoals de grafiek hierboven aanwijst, spreken we nog steeds over zeer kleine volumes, vergeleken met de gangbare vleesproducten.

Zuivel en plantaardige drinks

Plantaardige melkalternatieven zoals sojadrinks trekken nog steeds nieuwe kopers aan, ook al zijn ze al even op de markt. Maar de groei in volume is niet evenredig. We zien een daling in het gebruik van consumptiemelk en die is toch wat sterker dan de toename bij plantaardige drinks. Yougov durft de daling van consumptiemelk dan ook niet toe te schrijven aan de druk van de plantaardige alternatieven. Het is echter wel zo dat plantaardige drinks intussen zijn opgeklommen tot 8,3 procent van de volumes van de consumptiemelk.

De relatieve volumegroei is nog sterker in de plantaardige alternatieven voor yoghurt (+44%) en room (+22%), maar die segmenten weerhouden de dierlijke producten niet om ook licht verder te groeien.

Eiwitrijke peulvruchten

Een ander thema zijn de eiwitrijke peulvruchten, die in vegetarische en vooral veganistische middens als maaltijdcomponent worden gepromoot. De halfhalf-richtlijn van het Vlaams Instituut Gezond Leven benoemt peulvruchten zoals linzen ook als een gezonde proteïnebron voor wie zijn vleesconsumptie wil minderen.

Peulvruchten kregen tijdens het eerste coronajaar wel een boost, maar maken sindsdien geen vooruitgang meer.

Een makkelijke, vlezige hap

Ook binnen het segment van de bereide maaltijden, zoals een kant-en-klare lasagne, valt er een onderscheid te maken tussen de vegetarische maaltijden en deze met vlees, gevogelte of met vis. Bij deze producten is er geen verschil in gebruiksgemak, maar ook hier blijven mensen opvallend genoeg voor vlees kiezen.

Plantaardig bestaat al lang, maar trends keren niet

Alle overheidsambities ten spijt, concludeert YouGov dat de eiwitshift duidelijk nog niet aanslaat bij de bevolking. Er zijn weinig of geen indicaties dat dierlijke producten langzaamaan vervangen worden door plantaardige. Hoewel enkele plantaardige alternatieven een groei vertonen, blijven ze in verhouding tot de dierlijke producten meestal erg klein.

De bewustwording rond de wenselijkheid van plantaardige voeding is nochtans al geruime tijd aan de gang. “Met de opstart van Alpro in 1980 versnelde de omschakeling in de zuivel”, stelt YouGov. “Tofu en tempe maakten ook rond die tijd hun opgang. In de jaren 90 verschenen dan de eerste kant-en-klare vleesvervangers in de supermarkten, met de vegetarische worsten, nuggets, schnitzels en gehaktvervangers, dikwijls op basis van soja.”

Toch blijven de consumptietrends tonen dat de eiwitshift voorlopig een verhaal van ctrl+alt+delete is. “We zijn benieuw of de hybride vleesalternatieven hierin verandering zullen kunnen brengen”, deelt YouGov nog mee. “Om dit goed in kaart te kunnen brengen maken we binnen YouGov in onze databases alvast een nieuwe productcategorie aan.”