Week van de Friet bewijst dat Belgische frietcultuur springlevend is
De 23ste editie van Week van de Friet is gestart met de nodige controverse. De uitgelekte voorstellen voor MAP7 werden als snel gebombardeerd tot “de begrafenis van de Belgische friet en onze frietcultuur”. “Als de gelekte plannen zouden doorgaan, zou dat een catastrofe zijn”, zegt Bernard Lefèvre, voorzitter van het Nationaal verbond van frituristen. “Wij zijn alvast vragende partij om mee na te denken over de toekomst van een goede frietaardappel”, geeft hij nog mee.
De tweede week van november staat elk jaar in het teken van onze nationale trots: versgebakken frietjes van de frituur. “Tijdens deze Week van de Friet willen we iedereen nog eens laten stilstaan bij de smaak en beleving die zo uniek zijn aan de frietjes van de frituur”, zegt initiatiefnemer VLAM. Uit onderzoek blijkt dat 91 procent van de Belgen frietjes van de frituur als onlosmakelijk verbonden zien met de Belgische cultuur. Vier op vijf Belgen vindt bovendien dat onze frieten uniek zijn in de wereld.
Naar aanleiding van de Week van de Friet werd ook een impliciete associatietest bij 73 Vlamingen uitgevoerd. Daaruit blijkt dat Vlamingen frietjes van de frituur linken aan termen als goesting, lekker, gemakkelijk, gezellig, traditie en volks. Uit het experiment kwam ook naar voor dat frietjes van de frituur sterk ingeburgerd zijn in de Vlaamse traditie, veel meer dan pakweg pizza. Het experiment bevestigt dus dat het zien van frietjes van de frituur best wat teweegbrengt bij de Vlaming: naast goesting in deze lekkere en makkelijke maaltijd ligt er ook een flink gevoel van Vlaamse traditie als saus bovenop.
MAP7
Gezien deze sterke associaties en deze nauwe link met de Belgische cultuur is de verontwaardiging die ontstond na het lekken van de MAP7-voorstellen niet helemaal uit de lucht gegrepen. Volgens die voorstellen zou in een groot deel van Vlaanderen geen aardappelen meer geoogst mogen worden. Belgapom, de beroepsvereniging voor de Belgische aardappelhandel en -verwerking, sprak van een krimp van het aardappelareaal met 80 procent. “Het komt neer op het begraven van een hele sector. Het is hallucinant”, zo reageerde Christophe Vermeulen, CEO van Belgapom, op de uitgelekte voorstellen.
Hoewel Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) intussen bevestigde dat gekozen zou worden voor een andere aanpak om tot een nieuw mestactieplan te komen, is ook de verontwaardiging bij de frituristen groot. “De minister is verbolgen over het lekken van de tekst, maar in mijn ogen is het neerschrijven van een dergelijke tekst veel erger dan het lekken ervan”, zegt Navefri-voorzitter Bernard Lefèvre in een gesprek met VILT.
Hij vergelijkt de aardappelketen met een trein. “Elk onderdeel in de keten vormt een wagon: de aardappeltelers, de handelaars, de verwerkers, de frituristen. In die trein zijn we afhankelijk van elkaar. Als de ene wagon stopt met rijden, dan vallen we allemaal stil”, klinkt het. “Er is een tijd geweest dat we met onze wagon al eens tegen elkaar botsten en elkaar het zonlicht in de ogen niet gunden, maar die tijd is voorbij.”
Volgens Lefèvre is Navefri vragende partij om mee na te denken “over de toekomst van een goede frietaardappel, waar iedereen zijn brood mee verdient en waarmee we op een goede manier kunnen uitpakken naar de consument”. Hij wijst erop dat de verschillende schakels in de aardappelketen elkaar al op regelmatige basis ontmoeten binnen VLAM, maar dat het niet slecht zou zijn om elkaar in de toekomst nog wat vaker op te zoeken.
Energiecrisis
Al is MAP7 wellicht niet de grootste zorg van veel frituristen. De energieprijzen doen de frietkotuitbaters pijn, zo blijkt ook uit de mediaberichtgeving over stoppende frituristen. “We hebben daar geen cijfers over”, vertelt Lefèvre. “Ik hoor hier en daar wel wat impulsieve reacties. Mijn aanvoelen is dat wie nu stopt, dit al langer van plan was. De sluitingen worden als het ware versneld.”
Toch ontkent Navefri niet dat het een moeilijke tijd is voor de frietkotuitbaters. “We tuimelen van het ene probleem in het andere. Eerst was er corona, dan de stijgende grondstofprijzen, nu de stijgende energieprijzen”, somt Lefèvre op. Al geeft hij meteen aan dat heel wat frietkoten in coronatijden ook goede zaken hebben gedaan. “Het was aanpassen, maar door het feit dat take-away mogelijk bleef, hebben frietkotuitbaters merkelijk minder geleden dan de rest van de horeca.” Ook nu verwacht hij dat het moeilijk is voor frituristen om reserves op te bouwen. “Het zijn een aantal magere jaren na elkaar, maar als het niet te lang duurt, zullen heel wat frituren deze crisis ook wel door spartelen.”
Bron: Eigen berichtgeving
Beeld: VLAM
