Makreelbestand voor onze kust baart zorgen, Colruyt weert vis uit de schappen
nieuwsDoor structurele overbevissing is het makreelbestand in de Noordoost-Atlantische Oceaan tot een kritiek niveau gezakt. Dat blijkt uit een wetenschappelijk onderzoek van de Internationale Raad voor het Onderzoek van de Zee (ICES). De organisatie adviseert om de quota met meer dan 70 procent terug te schroeven. De Belgische visserij wordt hierdoor niet rechtstreeks geraakt, maar het kan wel moeilijker worden om gerookte makreel te kopen in de winkel. Zo stoppen Colruyt en Jumbo België met de verkoop van makreel.
De Internationale Raad voor het Onderzoek van de Zee (ICES) publiceerde vorige week een rapport over de kritieke toestand van het makreelbestand in de Noordoost-Atlantische Oceaan. Volgens de organisatie, die de Europese Unie adviseert over de hoogte van visquota, is ingrijpen noodzakelijk om de vissoort te laten herstellen.
ICES stelt voor om het maximale volume makreelvangst volgend jaar te reduceren tot 174.357 ton. Dat betekent een vermindering met 77 procent ten opzichte van dit jaar. Daarmee zou op termijn opnieuw een gezond makreelbestand kunnen worden bereikt. Volgens Emiel Brouckaert, directeur van de Rederscentrale, de producentenorganisatie die de belangen van de zeevisserij behartigt, is het onvermijdelijk dat de quota zullen dalen. “De vraag is alleen op welke manier.”
200 miljoen schade in Ierland
In reactie op het ICES-advies uitte de Europese Vereniging van Visproducentenorganisaties (EAPO), waar ook de Rederscentrale bij aangesloten is, scherpe kritiek op het beheer van het makreelbestand. Vooral veel niet-Europese landen zouden de quota niet respecteren en beduidend meer vangen dan toegestaan. Bij de toekenning van de quota zouden de EU en de betrokken landen daar rekening mee moeten houden, aldus de organisatie.
De weerstand tegen verlaagde quota is het grootst in landen met een sterke makreelsector. Daar wordt gepleit voor mildere maatregelen uit vrees voor sociale en economische gevolgen. Zo is makreel in Ierland de meest waardevolle vangst voor de visserij, met een exportwaarde van 94 miljoen euro. Met de verwerkende industrie meegerekend verwacht Ierland een schadepost van 200 miljoen euro als de quota met 70 procent worden teruggeschroefd.
SALV: “Visserij verdient haar plaats in de mariene ruimte”
6 oktober 2025Geen impact voor Vlaamse visserij
De Belgische visserij zal weinig impact ondervinden van een lager makreelquotum in de toekomst. “Onze vissers specialiseren zich meer in platvis. Er wordt wel wat makreel gevangen, maar dat is meestal een bijvangst.” Makreel valt onder de pelagische visserij, waarbij er gevist wordt in de open waterkolom. Pelagische vissen zijn – in tegenstelling tot platvissen – niet afhankelijk van de zeebodem voor voedsel.
Waar de Vlaamse visserij zich voorlopig geen zorgen hoeft te maken, heeft een vermindering van Europese quota wel gevolgen voor Belgische importeurs en handelaars. Zo merkt groothandel Alfa Fish uit Brecht nu al de effecten van de recente ophef in de media. “We ontvangen signalen van leveranciers dat de beschikbare volumes makreel dalen. Dat vertaalt zich in hogere prijzen, vaker wisselende leverdata en kleinere partijen dan normaal”, klinkt het.
Ook speelt volgens Alfa Fish het risico op uitval. “In andere landen en ketensegmenten zijn al berichten dat supermarkten en handelaren makreel uit de schappen halen.” Dat geldt bijvoorbeeld voor Nederland, waar een aantal grote supermarkten stopt met de verkoop van Atlantische makreel vanwege overbevissing. Zo vinden Albert Heijn, Lidl en Jumbo het niet langer verantwoord om makreel te blijven verkopen en stoppen zij, na de verkoop van de huidige voorraad, voorlopig met het aanbieden ervan.
Zeeduivel is Vis van het Jaar: "Lelijk eendje, culinaire topper"
18 september 2025Belgische supermarkten weren makreel
Navraag door VILT wijst uit dat ook supermarkten in België de vissoort uit de schappen halen. "Bij Colruyt Group kiezen we ervoor om enkel vis aan te bieden die op een duurzame manier gekweekt of gevangen is. Dit betekent dat we geen overbeviste vissoorten in onze rekken willen. Aangezien het visbestand van makreel nu onder een kritisch niveau dreigt te komen, zal Colruyt Group op zoek gaan naar een alternatief", zegt de supermarktketen.
Voor makreel in blik schakelt de Belgische supermarktketen in het eerste kwartaal van 2026 over van de Atlantische makreel naar de Chileense horsmakreel. "Voor de gerookte makreel werken we volop aan alternatieven voor de variant van de Atlantische makreel, om zo de klant op een duurzame manier gerookte makreel te kunnen blijven aanbieden. Indien er geen duurzaam alternatief beschikbaar is, zal Colruyt Group geen gerookte makreel meer aanbieden", klinkt het.
Jumbo België volgt het voorbeeld van haar Nederlandse winkels. “Jumbo maakt de voorraad op en stopt daarna met de verkoop van makreel omdat makreel rood staat op de Viswijzer (een Nederlandse gids die consumenten en de vissector informeert over de duurzaamheid van vis, red.) en niet MSC-gecertificeerd is. Dit geldt alleen voor eigen merkproducten. We zijn op zoek naar alternatieven die gecertificeerd zijn via MSC/ASC/GGN. We hebben nog geen ontwikkelingen te melden. Het is in ieder geval lastig om een goed alternatief te vinden”, vertelt een woordvoerder.
Volgens Steven Timmermans van Alfa Fish staat niet alleen de makreel er slecht voor. Zo staat de Europese paling (Anguilla anguilla) op de IUCN-lijst als “ernstig bedreigd”. “Dat is een duidelijk voorbeeld van een soort waarvoor de vangst en de handel sterk gereguleerd en gereduceerd zijn. Ook de zeebaars verdient volgens hem een voorzichtig beheer, terwijl de kabeljauw onder verhoogde monitoring staat en er in sommige gebieden strikte vangstadviezen van ICES gelden.”
