Vraag naar windmolens piekt door hoge energieprijzen, maar vergunning blijft vaak obstakel
De vraag naar windmolens piekt door de hoge energieprijzen. De Nederlandse boerderijwindmolenfabrikant EAZ Wind verkocht in 2021 nog 38 windmolens in ons land, vorig jaar bedroeg dat aantal rond de 100. Ook middelgrote windmolens zijn interessant voor energie-intensievere landbouwbedrijven, maar daar houdt onduidelijke wetgeving de opmars tegen. Grote windmolens, die we aan de kant van autosnelwegen zien, raken dan weer makkelijker vergund, maar daarvoor is de boer vaak te klein.
Melkveehouder Dirk Devreese was in 2019 de eerste Vlaamse landbouwer met een kleine bedrijfswindmolen van EAZ Wind uit Nederland. Inmiddels staan er rond de 200 windmolens in Oost- en West-Vlaanderen, Vlaams-Brabant en Antwerpen en wordt dit jaar ook een eerste exemplaar geplaatst in Limburg. Alhoewel de windopbrengst in Limburg over het algemeen lager ligt dan in andere provincies, is het door de hogere energieprijzen ook hier rendabel om een kleine windmolen te plaatsen.
De hoge energieprijs is dan ook de belangrijkste oorzaak van de toegenomen vraag naar bedrijfswindmolens. “De energierekening van landbouwbedrijven is verveelvoudigd waardoor de windmolen zich veel sneller terugverdient”, vertelt Sebastien Bergmann van EAZ Wind Vlaanderen. De groei van het personeelsbestand van het bedrijf is symbolisch voor de sterk gestegen vraag. Nadat de commercieel verantwoordelijke Tom Vergauwe in april in VILT aangaf het aantal aanvragen nauwelijks te kunnen bijbenen, zijn er twee extra verkopers in dienst gekomen bij het bedrijf waaronder Bergmann.
Meerdere windmolens
Bergmann zegt dat een brede waaier aan landbouwbedrijven interesse toont in de windmolen die gemiddeld (afhankelijk van de locatie) tussen de 20.000 en 30.000 KWh stroom opwekken op jaarbasis. Door de goede melkprijzen behoren melkveebedrijven evenwel tot de beste klanten. Vooral robotmelkers matchen door hun constantere stroombehoefte goed met de windmolens. Het vermogen is op maat van de stroombehoefte van een bedrijf met ongeveer 70 koeien, maar ook grotere melkveebedrijven hebben interesse. “We hebben ook klanten met 200 koeien, maar zij nemen dan bijvoorbeeld twee windmolens af”, vertelt Bergmann.
Bergmann stelt vast dat de vergunningsverlening in Vlaanderen gunstig is voor kleinere windmolens tot 15 meter. Klasse 2 en 3 bedrijven zijn voor de vergunning aangewezen op de gemeente en het traject neemt enkele maanden in beslag. Bergmann: “Het enige wat een vergunning tegenhoudt, is wanneer het bedrijf in de buurt van een vogelrichtlijngebied of duingebied ligt.”
Grote windmolens
Ingewikkelder is de procedure rond grote windmolens (groter dan 15 meter en een hoger vermogen dan 300 kW), alhoewel ook hier de wetgeving lijkt te versoepelen. Om groene energieopwekking te stimuleren, heeft de Vlaamse overheid de vergunningsaanvraag, die gedaan moet worden bij het departement Omgeving, versoepeld. Mede hierdoor zijn vorig jaar dubbel zoveel windmolens vergund als in 2021. Dat blijkt uit cijfers die De Tijd opvroeg bij het Departement Omgeving. Toch haalde een derde van de vergunningsaanvragen vorig jaar de streep niet. Inmiddels staan er in ons land bijna 700 windmolens met een totaal vermogen van 1.749 MW. Vlaanderen mikt tegen 2030 op 2.500 MW.
Het gaat hierbij over grote windmolens met een vermogen boven de 300 kW die door energiebedrijven als Engie worden neergezet, vertelt Karolien Desmedt, senior milieuadviseur bij SBB Accounts & Adviseurs. Het adviesbureau begeleidt landbouwers bij de vergunningsaanvraag van kleine (tot 15 meter hoog) en middelgrote windmolens. Deze middelgrote windmolens zijn hoger dan 15 meter, maar in tegenstelling tot grote windmolens ligt hun maximale capaciteit onder 300 kW. “Tot dusver hebben we in West-Vlaanderen de voorbije jaren drie dossiers vergund gekregen, waarbij er eentje inmiddels actief is bij een pluimveebedrijf in Harelbeke”, vertelt Desmedt. Het zijn de middelgrote windmolens die interessant zijn voor energie-intensievere landbouwbedrijven.
Middelgrote windmolens raken moeilijker vergund
Desmedt heeft vandaag juist een bezoek afgelegd aan een fruitbedrijf dat gezien de stijgende energiekosten, die doorwegen in de gekoelde opslag van fruit, interesse heeft in een middelgrote windmolen. Ook zij ziet door de gestegen energiekosten een grote interesse onder land- en tuinbouwbedrijven. Maar in tegenstelling tot de grote windmolens blijft de vergunningverlening voor middelgrote windmolens vaak moeizaam verlopen. “Een wettelijk kader ontbreekt”, verklaart de adviseur.
Sommige gemeenten zijn bereidwillig, andere vrezen een wildgroei van windmolens en houden de boot af
Zij geeft aan dat het vergunningstraject een omzendbrief volgt. “In deze omzendbrief wordt onder andere gesteld dat in eerste instantie allerhande andere alternatieven, waaronder bijvoorbeeld ook zonne-energie, moeten toegepast worden. Daarnaast moet de opgewekte elektriciteit voornamelijk op het bedrijf zelf gebruikt worden. Bovendien is ook de ligging cruciaal en moet er bijvoorbeeld geen interferentie zijn met vogelrichtlijngebied”
Doordat er geen wettelijk kader ontstaat, is de vergunningsaanvrager vaak aangewezen op de inschikkelijkheid van de gemeente of provincie. “Sommige gemeenten zijn bereidwillig, andere vrezen een wildgroei van windmolens en houden de boot af”, besluit Desmedt.
Bron: Eigen berichtgeving
