Von der Leyen wil 'gepolariseerd' debat over landbouw overstijgen met dialoog

Von der Leyen opende donderdag een nieuw discussieforum die de naam ‘Strategische Dialoog over de Toekomst van de Landbouw’ meekreeg. In het discussieforum zullen zaken aangekaart worden zoals een billijke levensstandaard voor boeren en landbouwgemeenschappen, het bieden van ondersteuning aan de landbouwsector zonder de grenzen van de planeet en de ecosystemen uit het oog te verliezen en het inzetten op technologische innovatie. Aan het forum nemen allerlei ketenpartners deel: zowel landbouwers en hun sectororganisaties als de agrovoedingsindustrie, ngo's, financiële instellingen en academici.

De timing van dit startschot kon niet beter zijn, want overal in Europa voeren momenteel misnoegde landbouwers actie. De onvrede van de boeren zit diep, en richt zich op zaken als de EU-milieunormen en de import van landbouwproducten van buiten Europa. "Er tekent zich een groeiende polarisering af over landbouwthema's”, reageert Von der Leyen. “Ik ben er heilig van overtuigd dat we die kunnen overstijgen via dialoog.” Daarna gaf ze vrijwel meteen toe dat het niet gemakkelijk zal zijn om een gemeenschappelijke visie te ontwikkelen.

“Toch delen we dezelfde 'sense of urgency' dat een verbetering zich opdringt. Daarvoor moeten we nieuwe, gemeenschappelijke en duurzame oplossingen vinden", ging Von der Leyen verder. “Europese boeren begeven zich dagelijks in een erg competitieve globale markt en zijn hier vaak de meest kwetsbare schakel van de waardeketen. De landbouwers verdienen een eerlijke beloning voor hun werk. Het is onze doelstelling mee in hun levensonderhoud te voorzien en de Europese voedselzekerheid te garanderen."

De onvrede lijkt ook te worden aangevuurd door het Europese Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) met strikte milieunormen en de wetgeving in het kader van de Europese Green Deal, ook al is die voor wat de landbouwsector betreft nog niet helemaal klaar. "De doelstellingen van de Green Deal zijn existentieel, we leven allemaal van de natuur", verdedigde Von der Leyen de voorstellen van haar Commissie. "En ook al zijn we het niet altijd over alles eens, we kunnen ons er allemaal in vinden dat de uitdagingen zich opstapelen, dat er buitenlandse concurrentie in het spel is, dat er op nationaal niveau sprake is van overreglementering en dat ook klimaatverandering en het verlies aan biodiversiteit meespelen."

De deelnemers aan het forum zullen om de vier à zes weken vergaderen en moeten tegen het einde van de zomer hun werkzaamheden afronden. Hun conclusies zullen dan aan de volgende Europese Commissie worden bezorgd en meegenomen worden in de opmaak van de volgende GLB-cyclus, die in 2028 van start gaat.

Ook in Frankrijk woedt het protest hevig door. Twee grote Franse landbouworganisaties, FNSEA en Jeunes agriculteurs, hebben donderdag opgeroepen tot een blokkade van Parijs op vrijdag. Zo roepen de twee organisaties hun aanhang op zich te verzamelen op de grote assen rond de hoofdstad. De FNSEA-voorzitter beschouwt deze escalatie als een laatste redmiddel. Al van vorige week donderdag waren er filterblokkades en protesten in alle departementen van Frankrijk. De landbouwers zijn er in een Franse colère geschoten wegens de volgens hen te zware milieunormen en financiële kopzorgen. Ze eisen eerlijke prijzen voor hun producten en een beperking van de normen die hen zouden verstikken. Via de protesten willen ze van de regering snel antwoorden krijgen op hun bekommernissen.

Donderdagochtend overlegde de nieuwe Franse premier, Gabriel Attal met zijn ministers van Landbouw, Economie en Ecologische transitie. Om de woede van de boeren te bekoelen zouden de eerste maatregelen vrijdag aangekondigd worden.