Frankrijk verbiedt vleesnamen voor plantaardige producten

De Franse regering probeerde in 2022 al een verbod op vleesnamen bij plantaardige producten door te voeren, maar dat werd opgeschort door de Raad van State omdat de omschrijvingen “te vaag” waren. Het nieuwe decreet dat dinsdag door de Franse regering werd gepubliceerd, bevat twee concrete lijsten met termen die voorbehouden zijn voor producten van dierlijke oorsprong of producten van dierlijke oorsprong die zeer weinig plantaardige eiwitten bevatten. Het gaat dan om producten waarbij de plantaardige ingrediënten "niet in de plaats komen van voedingsmiddelen van dierlijke oorsprong, maar worden toegevoegd als aanvulling op deze laatste in het kader van deze assemblages". Voorbeelden zijn spek, chorizo, cordon bleu, pastrami, paté en worst. Het maximale gehalte aan plantaardige eiwitten varieert van 0,1 procent tot bijvoorbeeld 5 procent voor een worst.

Termen die verwijzen naar de namen van diersoorten, of naar de morfologie of anatomie van dieren zoals boutjes of vleugels van kippen zijn vanaf vandaag verboden in Frankrijk als het gaat om een product dat plantaardige eiwitten bevat. Het gebruik van termen uit het dierenrijk blijft wel toegestaan voor aroma's. Het decreet voorziet in maximumboetes van 1.500 euro voor particulieren en 7.500 euro voor bedrijven.

De Franse landbouworganisaties en de vleesindustrie zijn al jarenlang vragende partij voor een dergelijk decreet. Zij zijn van mening dat termen zoals ‘veganistische ham’ of ‘veganistische worst’ misleidend zijn voor consumenten. “Het is ook in het belang van de producenten van plantaardige alternatieven dat zij hun producten een eigen benaming geven”, gaf Mark Wulfrancke, beleidsmedewerker van het Algemeen Boerensyndicaat (ABS), eerder in VILT te kennen. “Als ze hun producten aanprijzen als spek of steak, dan wordt het verwachtingspatroon van de consument daarop afgestemd. Maar de smaak en de textuur is nooit helemaal hetzelfde dus is de kans groot dat de consument ontgoocheld is en afhaakt. Als je als producent een beetje trots bent op wat je maakt, dan ga je uit van je eigen sterkte en geef je het een naam die geen afkooksel is van de vleesvariant.”

Regels België

Al sinds 2015 is het in België verboden om plantaardige producten op de markt als yoghurt te brengen. Sinds de Europese wet van 2017 is dit uitgebreid naar meerdere zuivelproducten. In België gelden nog geen richtlijnen over plantaardige producten met een vleesnaam. In 2020 werd hierover wel een werkgroep samengesteld. In de werkgroep zaten landbouworganisaties, vertegenwoordigers uit de plantaardige sector, vleeswarenproducenten en -verkopers. De werkgroep kwam tot een consensus maar kon niet op enthousiasme rekenen van enkele multinationals. Maar ook politiek was er onenigheid, want naast federaal minister van Economie Pierre-Yves Dermagne (PS) waren ook federaal landbouwminister David Clarinval (MR) en staatssecretaris voor Consumentenbescherming Alexia Bertrand (Open Vld) betrokken bij het proces. De betrokken kabinetten konden evenmin een akkoord bereiken.