Regering-Jambon schort stikstofonderhandelingen op zonder akkoord

Laatste update artikel: 1/03/2023 om 11u32

Na een hele avond en nacht onderhandelen is de kern van de Vlaamse regering - aangevuld met ministers van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) en minister van Landbouw Jo Brouns (cd&v) - woensdagochtend zonder globaal stikstofakkoord uit elkaar gegaan.

Minister-president Jan Jambon hoopte met een akkoord op zak naar het parlement te kunnen trekken, waar woensdagmiddag een actualiteitsdebat over het dossier wordt georganiseerd. Of dat lukt, is twijfelachtig. Er is afgesproken dat de drie regeringspartijen (N-VA, cd&v en Open Vld) intern terugkoppelen. Nadien beslist minister-president Jambon hoe het verder moet.

2 knelpunten blijven liggen

Volgens verschillende bronnen zijn er dinsdagavond en afgelopen nacht stappen vooruit gezet, maar is er nog geen oplossing voor een aantal knelpunten. Daarbij gaat het vooral om zaken die door cd&v op tafel zijn gelegd. "11 van onze 13 knelpunten zijn weggewerkt", is te horen bij de christendemocraten. Ook bij Open Vld is te horen dat er nog sprake is van twee resterende knelpunten.

De twee voornaamste resterende knelpunten zouden te maken hebben met de zogenaamde saldering en met de gelijkschakeling van de normen voor landbouw en industrie. Het principe van de saldering is een mechanisme waarbij een landbouwer de uitstootrechten van een andere landbouwer (deels) kan overnemen wanneer die stopt of zijn veestapel fors vermindert. Op dat punt zou er volgens verschillende bronnen wel toenadering mogelijk zijn.

Blijft het knelpunt van de verschillende behandeling van industrie en landbouw. Cd&v vindt al langer dat de normen voor de landbouw onevenredig streng zijn. Daarbij zou er ook discussie zijn over de eventuele noodzaak van een passende beoordeling bij landbouwvergunningen. In zo'n beoordeling wordt nagegaan of de activiteit geen te grote negatieve impact heeft. Volgens regeringspartij N-VA zou die eis betekenen dat er opnieuw procedures moeten opgestart worden zoals een nieuw openbaar onderzoek en een nieuw milieueffectenrapport. Dat zou meteen voor maanden vertraging zorgen, zo wordt gevreesd. Ook volgens Open Vld zou die eis van cd&v neerkomen op "van nul herbeginnen".

Die lezing wordt tegengesproken bij cd&v. Daar is te horen dat er wel "constructief onderhandeld is op enkele kleinere punten", maar dat met name N-VA op twee "fundamentele punten" voor de christendemocraten "niet willen bewegen". 

Verschillende partijen bevestigen wel dat het akkoord een stuk "rechtszekerder" is geworden. Zo zou de kritische depositiewaarde (KDW) niet in het decreet staan, maar in de memorie van toelichting. De kritische depositiewaarde is de waarde die bepaalt hoeveel stikstof een specifiek natuurgebied aankan voordat de biodiversiteit in het gedrang komt. Er was de vrees dat de opname van die KDW in de decreettekst zelf de deur zou openzetten voor procedures tegen vergunningen.

Er zou ook een oplossing zijn voor de veelbesproken 'rode lijst', de lijst met piekbelasters die in het oorspronkelijke krokusakkoord moesten sluiten tegen 2025. Die lijst zou geactualiseerd zijn aan de hand van nieuwe gegevens. Door de actualisatie zou er een tiental bedrijven van de initiële lijst verdwijnen, maar zouden er ook een tiental nieuwe piekbelasters bijkomen. Voor de rode bedrijven die eerder al op de rode lijst stonden, zou de verplichte sluitingsdatum wel opschuiven naar 2026. De 'nieuwe' piekbelasters zouden toch de mogelijkheid krijgen om 'oranje' te kleuren - door nieuwe technieken of de omschakeling naar akkerbouw of natuurbeheer - en zouden dus in principe open kunnen blijven. Willen de betrokken bedrijven geen inspanning doen om oranje te worden, dan moeten zij sluiten tegen 2030.