NER: VLM houdt rekening met lopende dossiers, dubbele afroming van de baan
nieuwsVanaf januari moeten veehouders hun gemiddelde veebezetting van het afgelopen jaar 2024 indienen. Wie meer dieren had dan toegestaan, krijgt hiervoor een boete. Maar ongeveer 2.000 veehouders tasten nog in het duister over hoeveel dieren ze in 2024 effectief mochten houden. “Bij het sanctioneren zullen we rekening houden met situaties waarin onvoldoende zicht was op het aantal beschikbare NER”, geeft de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) alvast mee. Ondertussen heeft de Vlaamse regering ook komaf gemaakt met het probleem van dubbele afroming bij overnames. “Dit maakt een einde aan de kafkaiaanse toestand waarbij overnemers tot 100.000 euro konden verliezen, louter door een misinterpretatie”, aldus minister van Landbouw en Omgeving Jo Brouns (cd&v).
In augustus verloor meer dan de helft van de Vlaamse veehouders een deel van de slapende nutriëntenemissierechten (NER’s). Dat zijn mestproductierechten die aangeven hoeveel dieren een landbouwbedrijf maximaal mag houden. Door het stikstofdecreet van vorig jaar kregen 10.331 boeren in augustus 2024 het bericht dat een deel van hun inactieve of de zogenaamde slapende productierechten werd geannuleerd omdat ze in de periode 2020-2022 niet werden gebruikt. In totaal werd 8,8 procent van alle beschikbare NER’s afgeroomd.
"Afroming NER's nekt perspectief bioboeren"
23 september 2024Gevolgen van de terugwerkende kracht
De afroming gebeurt met terugwerkende kracht, wat een probleem vormt voor de vele veehouders die hun productie al opgestart hadden voor augustus volgens hun oorspronkelijk NER-aantal. Zij kunnen hun veestapel niet zomaar tegen het einde van het jaar reduceren. En wie op het einde van het jaar meer dieren houdt dan toegelaten, krijgt een boete. Een uitweg is om extra NER’s aan te kopen zodat de balans op het einde van de rit in evenwicht is.
Bovendien wachten ongeveer nog 2.000 veehouders op de definitieve berekening van hun NER’s na de afroming. Landbouwers konden tot 1 oktober bezwaar indienen als ze door onder meer overmacht in de referentiejaren minder dieren hielden. Die worden momenteel verwerkt bij VLM. “Er werden een kleine 2.000 bezwaren ingediend”, duidt VLM. "Een eerste batch antwoorden zal in januari verstuurd worden. We streven ernaar om uiteindelijk alle bezwaren tegen 15 maart te behandelen en de landbouwers daarover persoonlijk te informeren.”
Maar deze tijdslijn loopt niet synchroon met die van de wetgeving. Want binnen twee weken eindigt het jaar en lopen deze 2.000 veehouders de kans dat ze beboet worden omdat hun gemiddelde veebezetting niet in balans zal zijn met hun afgeroomd NER-aantal. “Als landbouwers meer dieren houden dan toegelaten volgens het aantal beschikbare NER, dan staat daar inderdaad een boete tegenover”, aldus VLM. “We hebben evenwel begrip voor de vraag om rekening te houden met bepaalde situaties, waarbij omwille van de NER-reductie in 2024, onvoldoende zicht was op het nieuwe aantal beschikbare NER. We zullen daar dan ook rekening mee houden.”
Geen ‘dubbele afroming’ bij overname van nutriëntenemissierechten
Ander nieuws in het NER-dossier is dat de Vlaamse regering eerder deze week een rechtzetting doorgevoerd heeft inzake de NER-reductie. Zo werd een besluit goedgekeurd dat komaf maakt met het probleem dat ontstond bij landbouwers die in 2024 NER’s overnamen. Zij zouden namelijk te maken krijgen met een dubbele afroming. Het niet volledig invullen van de NER tijdens de referentiejaren zou zowel bij de annulering als bij de overname gezorgd hebben voor minder NER’s. Dat probleem is nu van de baan door de berekeningswijze aan te passen.
Een voorbeeld ter verduidelijking met hypothetische getallen:
Bij een overname van 100 NER’s in 2024 werd zoals gebruikelijk 25 procent afgeroomd. Hierdoor zou de overnemer nog 75 NER’s overhouden. Als er na die reductie (en na de reductie voor niet bewezen mestafzet) nog inactieve NER’s overblijven, werden deze ook geannuleerd. Deze annulering werd berekend op het gemiddelde van 2023, 2022 en 2021. Hier stelde zich het probleem van de dubbele afroming omdat 2022 en 2021 ook als referentiejaren worden genomen voor de algemene afroming van slapende NER’s. Op deze manier kwamen die jaren tweemaal in aanmerking voor de berekening van de slapende NER’s.
Door de nieuwe beslissing zal er bij de overnemer geen slapende NER’s meer afgenomen worden, die al waren afgeroomd op basis van de van rechtswege annulering van slapende NER’s per 1 januari 2024.
Reductie bij personenvennootschap verduidelijkt
Ook de regels rond NER-overdracht bij personenvennootschappen werden verduidelijkt. Voortaan vallen maatschappen, besloten vennootschappen (BV’s), en naamloze vennootschappen (NV’s) eveneens onder het begrip ‘personenvennootschap’, mits alle aandelen op naam staan van natuurlijke personen. Dit besluit maakt het mogelijk om lopende dossiers correct af te handelen. Landbouwers worden op de hoogte gebracht via het Mestbankloket.
“Met dit besluit komt een einde aan de kafkaiaanse toestand die sommige overnemers tot 100.000 euro aan rechten dreigde de kosten, louter door een misinterpretatie”, aldus minister van Landbouw en Omgeving Jo Brouns (cd&v). “Honderden overnamedossiers kunnen we hiermee nu ook deblokkeren, ik kan mij geen mooier cadeau inbeelden dan al die jonge starters die hiermee in 2025 aan hun ondernemingsdroom kunnen beginnen.”
