Minister Brouns oogst quinoa en koopt de eerste aandelen op akkerdelen.be

“Quinoa, linzen, kikkererwten en zoete aardappel klinken exotisch, maar worden ook in onze regio geteeld. Op dit moment zijn er al een aantal boeren die deze gewassen op hun veld hebben staan”, zegt Tom Dehaene, gedeputeerde voor land- en tuinbouw in Vlaams-Brabant. Dehaene was ook aanwezig bij het bezoek van landbouwminister Jo Brouns op de proefvelden van Praktijkpunt Landbouw Vlaams-Brabant in Herent.

Brouns was hier om de nieuwe website www.akkerdelen.be te lanceren. Tussen zaai en oogst kunnen burgers via deze website intekenen op één of meerdere oogstaandelen van ongeveer 2 vierkante meter, wat overeenkomt met 500 gram quinoa of linzen. Als de oogst echter bijzonder goed is, wordt die hoeveelheid verhoogd. De boer is dus verzekerd van een inkomen als de oogst tegenvalt, terwijl de consument meedeelt in de winst als het een goed jaar is. Door op deze manier te investeren in oogstaandelen, kunnen burgers zelf een steentje bijdragen aan de introductie van nieuwe teelten. 

“Dankzij zulke oogstaandelen kan iedereen een beetje boer worden. En op die manier investeren we samen in innovatieve teelten die onze voedselzekerheid zullen bevorderen. Bovendien versterken we zo de verbinding tussen de boer en de burgers: dat is één van de belangrijkste zaken om de waardering voor elkaar te verhogen”, zegt Brouns die namens de Vlaamse regering 50.000 euro in het project investeert. Voordat hij het eerste oogstaandeel van akkerdelen in ontvangst nam, nam de minister plaats op een dorsmachine om een strook quinoa te oogsten.

Steunen van jonge boeren

Wim Fobelets van Praktijkpunt Landbouw Vlaams-Brabant geeft aan dat de onderzoekinstelling op deze manier jonge boeren, die willen starten met nieuwe teelten, wil stimuleren. “Vooral bij jonge boeren is er veel interesse om met nieuwe teelten nieuwe paden te verkennen, maar de verkoop schrikt hen soms af. Rechtstreekse verkoop aan de consument is lonend maar vergt veel tijd en de meeste landbouwers zijn nu al overwerkt. In plaats van ons als onderzoekers blind te staren op proefvelden geven we de verkoop van nieuwe teelten een duwtje met akkerdelen.be. Van zaai tot oogst, en ook daarna nog bij afzet, proberen we de pioniers te ondersteunen.”

Eén van deze jonge boeren is Wouter Saelens. Het was op zijn perceel in Herent dat Brouns aan de slag ging. Saelens verbouwt sinds twee jaar quinoa, een gewas dat bekend staat als uitstekende plantaardige eiwitbron. "Het telen van quinoa is niet zo moeilijk", zegt hij. "In het begin heb je wat water nodig, maar eens de groei vertrokken is, kan de plant perfect tegen de droogte. De onkruidbestrijding vergt wat meer arbeid, maar het lukt goed. Dit jaar hadden we een mooie opbrengst."

Saelens is één van de Vlaamse boeren die inmiddels is aangesloten op de website akkerdelen.  Andere boeren telen bijvoorbeeld kikkererwten, linzen, mosterdzaad of zoete aardappel. De prijs van de aandelen varieert per product en gaat van ongeveer tien tot vijftig euro. Voor elk product is het mogelijk een gouden, zilveren of bronzen aandeel aan te schaffen, telkens voor een andere prijs.

Nieuwe teelten wekken interesse in mechanische onkruidbestrijding op

Fobelets geeft aan dat nieuwe teelten, zoals quinoa, sterk in de lift zitten en ook goed bestand zijn tegen de droge en warme zomers van de afgelopen jaren. Vorig jaar was er in Vlaanderen 48 hectare ingezaaid. Een neveneffect van de proeven met nieuwe teelten is volgens hem ook dat mechanische onkruidbestrijding in de kijker gezet wordt. “Voor veel van deze nieuwe teelten, met uitzondering van soja, zijn boeren aangewezen op mechanische onkruidbestrijding, omdat er simpelweg geen gewasbeschermingsmiddelen erkend zijn.”

Hij denkt dat ook de gangbare landbouw hier op termijn van kan profiteren. Binnen de Europese Green Deal wordt gestreefd naar een sterke vermindering van ingezette chemische gewasbeschermingsmiddelen en veel midden verdwijnen van de markt. “Daarnaast is chemische onkruidbestrijding minder efficiënt door de droge zomers. De mechanische onkruidbestrijding neemt juist in efficiëntie toe. De oude schoffelmachines en wiedeggen zijn ingeruild voor exemplaren met camera’s en GPS-sturing.”

Wel kan de investering in deze machines de boeren afschrikken, meent de onderzoeker. “Maar ook hier proberen we te faciliteren. Praktijkpunt Landbouw heeft geïnvesteerd in een nieuwe schoffelmachine en deze is ook beschikbaar voor boeren die inzetten op nieuwe teelten. De gemiddelde opbrengst voor quinoa bedraagt 2.500 kilo netto, terwijl de verkoopprijs aan de consument zo’n 10 euro per kilo bedraagt. “Een mooi saldo, en daar doen we het allemaal voor”, besluit Fobelets.