Met pragmatisme wil Arvesta na moeilijk financieel jaar verder investeren in landbouwsector

Arvesta werd in 1909 opgericht en heeft ondertussen meer dan 40 merken in zijn portefeuille en is hierbij actief in zowel de land- en tuinbouw-, diervoeding- en retailsector. Het bedrijf, dat onder de financiële holding van Boerenbond hoort, staat bij het grote publiek vooral gekend voor de winkels zoals AVEVE en Eurotuin. In landbouwmiddens staat Arvesta gekend voor zijn twee andere pijlers ‘agri&horti’ en ‘veevoeder’ die activiteiten bundelen rond onder andere dieren- en plantenvoeding, gewasbescherming, landbouwmachines, glastuinbouw met merken als John Deere, Proxani, Sanac en Hortiplan. Deze twee pijlers rond de professionele landbouw zorgen voor 88 procent van de omzet van het bedrijf.

Met enkele grote overnames in de voorbije jaren heeft Arvesta zijn marktpositie telkens kunnen versterken. Sinds de overname van de Belgische productie-activiteiten van het Nederlands veevoederbedrijf ForFarmers produceert het bedrijf ondertussen jaarlijks 1,8 miljoen ton aan veevoeders, geproduceerd in 14 verschillende fabrieken in België, Nederland, Duitsland en Frankrijk. En door de overname van het Nederlandse bedrijf Van Der Hoeven, wat door velen werd gezien als de bakermat van de moderne glastuinbouw, verstevigt Arvesta zijn 'horti-marktaandeel' waardoor het ondertussen één van de drie grootste spelers op vlak van glastuinbouwtechnologie van de wereld is.

Nieuwe CEO

Na dertig jaar in verschillende functies binnen Arvesta te werken, nam Niek Depoorter dit jaar de rol van CEO op zich. “In alle eerlijkheid, het is wel even wennen aan de nieuwe positie maar ik voel me goed in mijn vel”, vertelt hij. “Idealiter had ik misschien wel liever een iets normaler ‘eerste seizoen’ gehad. Al lijkt het erop dat de vele uitdagingen waar de boeren voor staan, voor een stuk het nieuwe normaal zal worden.”

Met de komst van de nieuwe CEO werd ook de missie herschreven waarbij het bedrijf zich een meer pragmatische en inspirerende rol wil aanmeten. “Onze vorige missie was eerder een beschrijving van onze activiteiten. Nu is het echt een actief statement geworden: 'from field to future'. Deze missie moet ons onder meer in staat stellen om gezond en duurzaam voedsel te garanderen, maar moet ook resulteren in een beter rendement voor onze klanten en tevreden shoppers”, aldus Depoorter.

Concreet houdt het “van veld naar toekomst”-statement in dat het team van Arvesta-experts een duurzame toekomst voor de boeren en tuinders wil garanderen aan de hand van innovatieve oplossingen die op een praktische en pragmatische manier aangebracht worden. “Innovatie wordt heel vaak naar voor geschoven als dé oplossing”, duidt Depoorter. “En er zijn zeker veel mogelijkheden met nieuwe technieken, maar er komt al zoveel af op onze land- en tuinbouwers. We merken dat onze klanten echt nood hebben om ondersteund te worden zodat ze telkens de beste keuze kunnen maken voor hun specifiek bedrijf, waardoor ze het ook rendabel kunnen runnen.” 

De investeringsenveloppe van 250 miljoen euro, verspreid over vijf jaar moet Arvesta helpen om die missie ‘uit te werken’. De voorbije jaren heeft Arvesta erg geïnvesteerd in IT-systemen, personeel en productiesites. Al heeft dit investeringsplan voor ‘de landbouw van de toekomst’ in combinatie met de sterk schommelende markten van het voorbije jaar een serieuze tik gegeven aan het nettoresultaat van het bedrijf. Dit kwam sinds lange tijd voor het eerst terug onder de nul te liggen.

Hoe boert Arvesta?

Mede door enkele grote acquisities die Arvesta heeft gedaan zoals ForFarmers en Van der Hoeven, groeide de omzet vooral in de laatste vijf jaar erg hard. Sinds 2018 kent Arvesta een omzetstijging van een half miljard. “Niet enkel de acquisities, maar ook de organische groei was een belangrijke factor in deze omzetgroei. Onze bestaande bedrijven hebben telkens meer marktaandeel gewonnen”, vertelt Depoorter. En net zoals alle andere bedrijven heeft ook de inflatie een invloed gehad op de omzetcijfers. Het effect van de significant gestegen grondstofprijzen kan teruggevonden worden in de recordomzetcijfers van 2021-2022. In 2023 waren de grote inflatiepieken echter achter de rug en bedaarden de markten van sommige grondstoffen opnieuw, wat zich uitte in een rem op de omzetgroei.

Zo klokte Arvesta in 2023 af op bijna dezelfde omzet als het jaar ervoor: 1,9 miljard euro. Deze stagnering in combinatie met de negatieve nettowinst en bedrijfswinst tonen in de jaarrekeningen aan dat het bedrijf een moeilijk financieel jaar achter de rug heeft. Het noteerde in 2023 een bedrijfswinst voor afschrijvingen (ebitda) van 38 miljoen euro, wat een daling is van 42 miljoen euro in vergelijking met 2022. “Niet alleen de hoge energie-, loon- en transportkosten zorgden voor een lagere ebitda, ook de sterk dalende grondstofprijzen in het tweede deel van het jaar hebben een grote impact gehad”, duidt Depoorter de rode cijfers. “Omdat we altijd op voorhand een bepaalde hoeveelheid grondstoffen aankopen om nadien te verwerken, verlaagt de waarde van de eindproducten soms snel. Sterk dalende grondstofprijzen zijn goed nieuws voor de veehouder maar zetten een sterke neerwaartse druk op de Arvesta-marges. En niet enkel de fluctuaties in de grondstoffen, ook de fluctuaties in het weer zorgden voor een mindere verkoop van zaden, meststoffen en tuinartikelen in 2023.”  

Bovenop het lage ebitda kwamen in 2023 ook nog eenmalige afschrijvingen en kosten, en herwaarderingen met een negatieve impact van ongeveer 30 miljoen. Hierdoor tekent Arvesta voor het eerst in tien jaar een nettoverlies op van 43 miljoen euro. Dat terwijl er in 2022 nog een recordnettowinst van 25 miljoen euro opgetekend werd.

Opvallend is dat deze rode cijfers niet meer op te merken zijn in de netto financiële schulden. Zo komt het werkkapitaal terug in groene cijfers en ook de twee grote overnames in 2023 werden volledig uit eigen middelen gefinancierd. De netto financiële schuld komt zo op 92 miljoen euro te liggen, de laagste in vijf jaar. Het eigen vermogen van 466 miljoen en financiële graadmeters zoals de solvabiliteitsratio van 45 procent duiden erop dat Arvesta toch nog steeds een stevige financiële basis lijkt te hebben.

“We hebben een goede buffer aan eigen vermogen waardoor ons investeringstempo met 50 miljoen euro per jaar niet in gedrang komt”, duidt Depoorter. “Het groeitraject zetten we zeker door.” Om de daad bij het woord te voegen, heeft Arvesta zijn ebitda-target van 2024 op 70 miljoen euro vastgelegd.

Schaalverkleining in de veestapel, schaalvergroting in veevoedersector

Na een periode van sterke groei, investeringen en acquisities wil Arvesta zich nu focussen op organische groei. Of toch nog niet helemaal? “Als er een overname-opportuniteit op ons afkomt, zullen we het zeker bekijken. Schaalgrootte maakt je ook een sterke speler, zeker op de veevoedermarkt. Want door de krimpende veestapel dalen ook de volumes. Daarbij is het belangrijk dat je een bepaalde schaal kan houden om rendabel te blijven”, aldus Depoorter die verwijst naar de overname van ForFarmers België. “Hoe hoger het volume, hoe efficiënter we kunnen produceren en bepaalde kosten kunnen delen. Wij investeren bijvoorbeeld hard in R&D, denk maar aan ons methaanreducerend of antibioticavrij voeder." Een omgekeerde trend kan zo waargenomen worden waarbij een schaalvergroting aan de gang is in de veevoedersector om de krimpende veestapel op te vangen. “Als we met de veevoedersector de markttendens zouden volgen, moeten we inboeten op efficiëntie of kwaliteit en dat willen we niet. Door te consolideren kunnen we onze goeie positie binnen West-Europa houden.”

Duurzame toekomst

In het luik van de duurzame toekomst van de landbouwsector moet Arvesta ook rekening houden met alle duurzaamheidsnormen en -doelstellingen. Zo valt het bedrijf binnen de scope van de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), een nieuwe Europese richtlijn die voorschrijft hoe organisaties moeten rapporteren over milieu, maatschappij en goed bestuur (ESG). Hiermee wil de EU dat het eenvoudiger wordt om prestaties op vlak van duurzaamheid tussen bedrijven te vergelijken.

“Verschillende jaren geleden hebben we al onze duurzaamheidsdoelstellingen opgesteld. In het kader van ESG heeft Arvesta deze tien initiële doelstellingen gemonitord en uiteindelijk aangepast conform de nieuwe CSRD-reglementering naar twintig prioriteiten”, duidt Depoorter de transformatie. "CSRD legt op om te rapporteren en audits te doen, waardoor klanten en andere stakeholders in de toekomst eenvoudiger kunnen zien en vergelijken hoe we omgaan met duurzaamheid. Tot op vandaag was onze duurzaamheidsrapportering nog vrijblijvend. In de toekomst zal dit met de nieuwe verplichtingen onder CSRD wel veranderen en zullen we onze doelstellingen zorgvuldig moeten verantwoorden en monitoren."

Naast de 100%-ontbossingsvrije soja heeft Arvesta nog veel andere projecten lopen die inzetten op een duurzame en innovatieve landbouw. Depoorter benadrukt dat in elke duurzaamheidsdoelstelling en project het pragmatische en het praktische geëvalueerd worden binnen het bedrijf. “Reducties in gewasbescherming, meer carbon farming of de doelstelling van de Green Deal om tegen 2030 55 procent CO2 te reduceren. Ik sta telkens achter het objectief, maar zonder een duidelijk plan van aanpak hebben de doelstellingen weinig kans op slagen. Daarop willen we echt inzetten, want het praktische wordt niet altijd door het brede publiek en de politiek goed ingeschat”, aldus Depoorter die ook aangeeft dat een gelijk speelveld cruciaal is voor boeren in België en in heel Europa. "Een gelijk speelveld gaat niet alleen over eerlijkheid, het gaat ook over de levensvatbaarheid van onze landbouwsector op lange termijn, het welzijn van de boeren en de kwaliteit en impact van de voedselproductie voor ons allemaal."