Meerderheid wil MAP7 volgende week laten goedkeuren in Vlaams parlement

De uitvoering ervan liet echter op zich wachten. Tot eind november 2023 het nieuws kwam dat de natuur- en milieuorganisaties de onderhandelingstafel hadden verlaten omdat er geen akkoord kon bereikt worden over nulbemesting in VEN-gebied. (Vlaams Ecologisch Netwerk, red.). Bij het akkoord van maart was afgesproken dat dit zou geregeld worden in het stikstofplan dat toen nog in opmaak was, maar in het uiteindelijke decreet was er niets opgenomen over die nulbemesting in VEN-gebied. Daarop eisten de natuur- en milieuorganisaties dat het alsnog zou opgenomen worden in MAP7, maar dat weigerden de landbouworganisaties.

Toch stelde Demir dat ze het akkoord zoals het in maart 2023 was afgeklopt, zou laten doorrekenen in functie van de verplichte opmaak van een milieueffectenrapportage (MER) en een passende beoordeling. “Dit zijn twee vormvereisten vooraleer kan worden overgegaan tot de stemming van een nieuw mestdecreet”, zei ze daar toen over. Hoewel die twee rapporten er nog steeds niet zijn, wil haar opvolger minister Brouns snel doorpakken zodat het nieuwe bemestingsseizoen in het voorjaar van 2025 kan ingaan met nieuwe MAP7-regels.

Het voorstel van decreet werd afgelopen dinsdag ingediend in het Vlaams parlement op voorstel van Bart Dochy (cd&v), Arnout Coel (N-VA), Kris Verduyckt (Vooruit), Andy Pieters (N-VA), Jurgen Callaerts (N-VA), Maxim Veys (Vooruit) en Stijn De Roo (cd&v). De meerderheidspartijen willen het decreet laten stemmen in de laatste plenaire zitting van dit jaar die doorgaat op 18 december. Volgens hen is het "dringend noodzakelijk" om de bijsturingen aan het mestdecreet goed te keuren.

Belangrijkste principes

Het voorstel dat is ingediend, is grotendeels gebaseerd op het princiepsakkoord van maart 2023. Het gaat dan onder meer om bufferzones langs waterlopen, lagere bemestingsnormen, minder gebruik van dierlijke mest door een daling van de varkensstapel en het verhogen van het aandeel niet-nitraatgevoelige teelten. 

Wat de veelbesproken nulbemesting in VEN-gebied betreft, is er een compromisvoorstel. Er komt geen algemene nulbemesting in VEN-gebied, maar landbouwers die vrijwillig niet bemesten in die gebieden, zouden een vergoeding krijgen. Bedoeling is dat minister Brouns daarover voor 15 februari 2025 een besluit voorlegt aan de Vlaamse regering “zodat de regeling al in 2025 toegepast kan worden”, luidt het. 

De tekst voorziet ook een bijsturing voor het probleem van de kalenderlandbouw. Die kalenderlandbouw is al langer een doorn in het oog van de boeren. De kalender verplicht hen om op bepaalde tijdstippen te bemesten en te oogsten en is volgens de landbouworganisaties onvoldoende flexibel. In de tekst wordt een “afwijkingsmogelijkheid voorzien” waardoor er wegens weersomstandigheden bepaalde afwijkingen mogelijk worden “om zo kalenderlandbouw te vermijden”. 

Het afstappen van de strikte kalenderlandbouw was ook één van de maatregelen uit het landbouwakkoord dat dit voorjaar is afgesloten tussen de vorige Vlaamse regering en de landbouworganisaties. In dat kader besliste Brouns al in oktober van dit jaar dat er voor de inzaai van vanggewassen niet meer zou vastgehouden worden aan strikte data. Ook het feit dat boeren minder snel gesanctioneerd zullen worden bij bepaalde overtredingen - eveneens een afspraak uit dat landbouwakkoord - is mee opgenomen in de tekst. 

Landbouworganisaties: “Het had sneller gemogen”

De landbouworganisaties tonen zich voorzichtig tevreden dat de politiek nu toch doorpakt. Al houdt Boerenbond wel een slag om de arm. “We bestuderen het voorstel van decreet nog in detail, maar stellen vast dat het decreet gebaseerd is op de fundamenten van het akkoord dat we samen met de milieuorganisaties in het voorjaar van 2023 hebben bereikt. Het houdt rekening met de verplichting van Europa om een plan in te dienen en de waterkwaliteit te verbeteren maar het let ook op de haalbaarheid op het terrein met een focus op de gebieden waar de waterkwaliteit nog niet in orde is”, zegt voorzitter Lode Ceyssens.

ABS laat weten dat het tevreden is dat het akkoord er nu eindelijk komt. "Het is een ambitieus plan, wij hebben er altijd achter gestaan", zegt Mark Wulfrancke. "We zullen goed opvolgen of dit voldoende is voor een goede waterkwaliteit. Het zijn moeilijke maatregelen om uit te voeren voor onze boeren, maar niet onmogelijk. Het is het resultaat van onze samenwerking, en het is goed dat er nu eindelijk werk van wordt gemaakt. Het had er ook al sneller mogen komen", klinkt het nog. 

Ook Boerenbond wijst erop dat MAP7 heel wat inspanningen zal vragen van de land- en tuinbouwers. “Daarom is het belangrijk dat daartegenover ook flankerend beleid en correcte vergoedingen staan en dat landbouwers die het goed doen, beloond worden”, benadrukt de voorzitter. Daarnaast vraagt Boerenbond dat er nu ook echt werk gemaakt wordt van de evaluatie van het MAP-meetnet, zoals is overeengekomen in het akkoord. “Bovendien met er nu ook snel een lijst van duurzame technieken uitgerold worden. Met die duurzame technieken zoals vang- en volggewassen, beheer van oogstresten en bemestingsadviezen, zorgen we ervoor dat mest dient waarvoor het bedoeld is: als voeding van onze gewassen en niet om uit te spoelen naar de waterlopen”, klinkt het.

De Groene Kring reageert afwachtend, maar positief. "Het voorstel vraagt duidelijke inspanningen om de waterkwaliteit te verbeteren, waarbij een passende vergoeding voor deze inspanningen van belang is", klinkt het. "Hoewel er nog geen volledige duidelijkheid is over de technieken, is er vertrouwen dat hier snel werk van wordt gemaakt, zodat alles tijdig gereed is voor de start van het mestseizoen."