Meer duurzaamheidsinitiatieven en verlaagde koolstofvoetafdruk in melkveehouderij
De koolstofvoetafdruk van rauwe melk in Vlaanderen is de afgelopen twintig jaar met 30 procent gedaald tot ongeveer 0,93 kg CO2-equivalenten per kilo rauwe melk. Daarnaast nemen melkveehouders dubbel zo veel bovenwettelijke duurzaamheidsinitiatieven als zes jaar geleden. Ook in het transport en de verwerking van melk zijn duurzame stappen gezet. Dit alles blijkt uit het Duurzaamheidsrapport 2021 dat MilkBE deze week heeft gepubliceerd.
Al sinds 2014 wordt de verduurzaming in alle schakels van de zuivelketen gemonitord. Dit gebeurt aan de hand van de duurzaamheidsmonitor waar 96 procent van alle Belgische melkveehouders vrijwillig aan deelnemen. Het betreft een initiatief van MilkBE, de brancheorganisatie van de zuivelsector. Momenteel worden 42 bovenwettelijke duurzaamheidscriteria opgevolgd, onderverdeeld in 8 thema’s.
Uit het Duurzaamheidsrapport 2021, dat deze week gepubliceerd werd, blijkt dat er op een melkveebedrijf gemiddeld 20 bovenwettelijke duurzaamheidsinitiatieven worden toegepast. Dat is een flinke stijging ten opzichte van 2014 toen de duurzaamheidsmonitor werd geïntroduceerd. Toen namen de boeren nog maar 9 duurzaamheidsinitiatieven. Duurzaamheidsinitiatieven die de afgelopen jaren genomen zijn, hebben betrekking op bijvoorbeeld dierenwelzijn, energie, milieu en water.
Duurzame energie en aangepast rantsoen
Uit het rapport blijkt onder andere dat 39 procent van de melkveehouders zelf duurzame energie (minstens 4.000 KWH/jaar) produceert via zonnepanelen, een pocketvergister of een windmolen. Zestig procent van de melkveehouders heeft een koeborstel in de stal, 52 procent gebruikt alternatieve waterbronnen en 61 procent vervoedert nevenproducten uit de voedingsindustrie, zoals bierdraf of bietenpulp.
Binnen het thema energie valt ook het niveau van warmterecuperatie op. Zo recupereren 51 procent van de melkveehouders de warmte van de melkkoeltank, via een voorkoeler, of hebben ze een zonneboiler. 41 procent van de melkveehouders heeft energiebesparende lampen hangen. “Deze maatregelen hebben niet enkel een positieve impact op het klimaat, maar zijn vaak ook goed voor de portemonnee”, concluderen de opstellers van het rapport.
Koolstofvoetafdruk met 30 procent verlaagd
De duurzaamheidsinspanningen van Belgische veehouders zijn ook zichtbaar in de vijfjaarlijkse studie naar de koolstofvoetafdruk van rauwe melk, die de voorbije 20 jaar met 30 procent is gedaald tot ongeveer 0,93 kg CO2-equivalenten per kilo rauwe melk. Ter vergelijking: de mondiale uitstoot bedraagt 2,2 kg CO2-equivalenten volgens informatie van MilkBE. Het CO2-onderzoek wordt uitgevoerd door een onafhankelijke instelling gebaseerd op de bedrijfsboekhouding van ongeveer 200 melkveehouders.
Melkophaling verduurzaamd op tien jaar tijd
Behalve de melkveehouderij, worden binnen de duurzaamheidsmonitoring ook diverse parameters op niveau van de zuivelverwerking opgevolgd, zoals brandstofverbruik (-10% sinds 2011) en de uitstoot van de melkophaalwagens. Zo voldoet bijvoorbeeld 84 procent van de ophaalwagens aan Euronorm 6, de strengst mogelijke uitstootnorm.
Binnen de verwerking zelf wordt de CO2-uitstoot opgevolgd (-30% tussen 2011-2020) en daalden het energieverbruik (-24%) en waterverbruik (-34%) per liter verwerkte melk op 10 jaar tijd stevig. Daarnaast wordt er de laatste jaren ook ingezet op waterhergebruik en komt ongeveer 35 procent van het gebruikte water uit alternatieve bronnen zoals gezuiverd afvalwater of opvang van condensaat na verpoedering melk of regenwater.
0
CO2 uitstoot bij verwerking
0
Energieverbruik bij verwerking
0
Waterverbruik bij verwerking
Recordinvesteringen in binnen verwerkende industrie
De verduurzaming binnen de verwerking is mede het gevolg van investeringen in bijvoorbeeld nieuwe installaties die vaak energie-efficiënter zijn en andere duurzame technieken mogelijk maken. In 2020 werd een recordbedrag aan investeringen gedaan door de zuivelindustrie van 137 miljoen euro, een stijging met 18 procent ten opzichte van het jaar ervoor.
Naast het inventariseren en opvolgen van verduurzaming, is de Duurzaamheidsmonitor ook een belangrijke tool in het sensibiliseren en benchmarken van individuele melkveehouders en zuivelverwerkers ten opzichte van het nationale gemiddelde, klinkt het bij MilkBE.
De organisatie benadrukt de komende jaren verder te willen inzetten op de verduurzaming van de zuivelsector om zo bij te dragen aan de realisatie van de Europese Green Deal. Tevens werkt MilkBE aan een grondige upgrade en digitalisering van de Duurzaamheidsmonitor, met meer aandacht voor klimaat met onder andere methaanreducerende maatregelen en dierenwelzijn.
