Landbouwgronden duurder en kleiner in 2023

Tenzij er dit rooiseizoen geen patatten maar goudklompjes tussen de kluiten hangen, blijft Vlaamse landbouwgrond peperduur voor de gemiddelde boer. Somber nieuws voor wie aan bedrijfsuitbreiding wil doen, maar volgens notaris Bart van Opstal zal deze opwaartse trend niet blijven duren. “De periode van de grote prijsstijgingen lijkt achter de rug”, zegt hij. “In sommige provincies daalde de prijs zelfs lichtjes.” 

Het dure westen 

De gemiddelde prijs per hectare zat in de eerste zes maanden van 2023 in de lift in Oost-Vlaanderen (+4,7%), Antwerpen (+6,2%) en Limburg (+7,7%). In West-Vlaanderen en Vlaams-Brabant was er opmerkelijk genoeg een prijsdaling: -1,2% en -2,7%. Ondanks deze daling blijft West-Vlaanderen wel de duurste provincie, met een gemiddelde prijs per hectare van 75.300 euro. 

De sterkste stijger Limburg blijft de goedkoopste provincie met een gemiddelde prijs van 53.747 euro, meteen gevolgd door Vlaams-Brabant aan 54.965 euro. 

“Zeer specifieke markt” 

Volgens notaris Van Opstal geven de gemiddelde prijzen een goed beeld van de algemene trend, maar zeggen ze vaak niet veel over specifieke percelen. Landbouwgrond blijft immers een zeer specifieke markt. “Zo is niet verpachte grond veel meer waard dan pachtgrond waarvan de pacht nog lang loopt”, zegt Van Opstal. “Kopers doen voor een precieze prijsbepaling best een beroep op een lokale vastgoedspecialist. Zo kan bijvoorbeeld een notaris uit de regio een schatting maken van de prijs voor het specifieke type grond dat een koper op het oog heeft.” 

Krimpende percelen 

Landbouwpercelen worden ook steeds kleiner. In de eerste zes maanden van 2023 bedroeg de gemiddelde oppervlakte van een perceel landbouwgrond in Vlaanderen 0,9 hectare, wat 16,5 procent minder is dan het jaar voordien. De kleinste percelen liggen in het oosten van het land, met gemiddelden van 0,5 hectare in Limburg en 0,6 hectare in Vlaams-Brabant. In West-Vlaanderen zijn de oppervlaktes dan weer een stuk groter, met 1,6 hectare. Maar ook hier krimpen de percelen snel in. In de eerste zes maanden van 2023 werden West-Vlaamse percelen gemiddeld bijna een vijfde (19,6%) kleiner. 

Die duurdere landbouwpercelen hebben zware gevolgen voor de stiel. Zo is er geen opvolging voor maar liefst 88 procent van de landbouwers ouder dan 50 jaar. Nationaal ondervoorzitter Maarten Moermans van Groene Kring pleitte eerder in Vilt voor een oplossing. “Het zou een goed begin zijn moest de overheid initiatieven nemen om de pacht van landbouwgrond voor langere periodes te stimuleren. Dat biedt meer zekerheid.”