"Landbouw speelt voor Trump vooral een rol als geopolitiek instrument"

Koerswijziging

Trump heeft tijdens de campagne niet veel details gegeven over zijn toekomstvisie op het landbouwbeleid. Wel kondigde hij aan om invoertaksen te heffen van 60 procent op alle import uit China en ministens 10 procent op import uit andere landen. Deze zullen naar analogie met de eerste Trump-regering waarschijnlijk onthaald worden door vergeldingsheffingen op Amerikaanse exportproducten, wat een negatieve impact kan creëren voor de boeren. “Dat wisten de boeren, maar toch schaarden ze zich nog massaal achter Trump, ook omdat hij in zijn vorige legislatuur een compensatiepakket had goedgekeurd. Het hele Midwest, waar veel landbouw geconcentreerd is, stemt traditioneel Republikeins. En dit was deze keer niet anders. Nochtans is de landbouwsector voor Trump niet van prioritair belang, buiten het feit dat de sector politiek belangrijk is en hij die ook als een geopolitiek instrument kan gebruiken. Wel wordt het hele ministerie en het Amerikaans Congres sterk beïnvloed door lobbygroepen", duidt Polet, die benadrukt enkel zijn persoonlijke visie te geven.

Veranderingen

Veranderingen aan het landbouwbeleid in de Verenigde Staten vallen samen met de hervorming van de ‘Farm Bill’, wat je min of meer zou kunnen vergelijken met het Europees Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). Dit pakket aan wetgeving wordt meestal om de vijf jaar herzien, wat ervoor zorgt dat het niet automatisch gelijkloopt met de legislatuurtermijn van een president. De vorige Farm Bill werd tijdens de Trump-periode in 2018 herzien en moest in feite in 2023 gewijzigd worden maar werd telkens uitgesteld. Bij zo’n herziening is zowel het Huis van Afgevaardigden als de Senaat betrokken. In Amerika wisselt de meerderheid in het Huis van Afgevaardigden en in de Senaat regelmatig van partij. Op deze manier brengt een nieuw hoofd van het USDA doorgaans geen grote koerswijziging met zich mee als de Farm Bill al gestemd is geweest in een vorige legislatuur. Maar deze keer ligt het anders.

De Farm Bill moet binnenkort hervormd worden en de Republikeinen hebben deze keer een meerderheid in zowel de Senaat als het Huis van Afgevaardigden. De kans dat er een conservatieve deal uit de bus komt is reëel, al moet er ook bij vermeld worden dat de Republikeinen maar een nipte meerderheid hebben. “Maar het kan zeker zijn dat er maatregelen teruggeschroefd zullen worden, zoals voor het klimaat, in de plaats van deze verder te ontwikkelen”, vertelt Polet. “Wat niet wil zeggen dat boeren ineens alle maatregelen zomaar zullen laten vallen, want ook klimaat en duurzaamheid worden zeer commercieel aangepakt. Als er producten zijn die geëxporteerd worden naar landen die duurzaamheidseisen opleggen, zullen ze zich daar ook naar schikken.”

Duurzaamheid is geen verplichting

Het grote verschil in de duurzaamheidsaanpak tussen de EU en de VS is dat in de VS minder verplichte maatregelen worden opgelegd aan boeren. “Klimaat- en milieumaatregelen worden geregeld via de Farm Bill, die steunt verleent aan boeren die de regeling treffen”, duidt Polet. Het doet wat denken aan de ecoregelingen binnen het GLB, maar toch is de aanpak opnieuw helemaal anders. “Er wordt sterk ingezet op een 'stimulans'-systeem. Boeren die de steun willen krijgen, moeten hun project beschrijven en uitwerken, waarbij dan uiteindelijk de beste projecten de meeste steun binnenhalen. Dat noemen de Amerikanen ook wel eens de ‘bigger bang for the buck’-aanpak, wat verwijst naar een maximale inzet voor een beperkt budget.” Of al het geld dan niet naar de grote agrobedrijven gaat, die meer kunnen investeren en inzetten op klimaatmaatregelen, hangt volgens Polet af van project tot project. “Maar ook kleine boeren kunnen hier zeker geld mee binnenhalen.”

Het systeem zorgt er wel voor dat niet altijd iedereen steun ontvangt die wel wil bijdragen aan de klimaattransitie. En tegelijkertijd worden degenen die niet willen bijdragen, ook niet verplicht om maatregelen te nemen. Als een nieuwe Farm Bill wordt aangenomen waarin veel klimaatmaatregelen zijn geschrapt, zal dit zeker gevolgen hebben aangezien dit momenteel een belangrijke manier is waarop landbouwers worden gestimuleerd om klimaatgerichte stappen te ondernemen. Al speelt voor hen ook nog altijd de stimulans van de markt mee, wat de consumenten willen. “Maar als een boer lak heeft aan klimaatmaatregelen en het economisch niet nodig heeft, moet hij daar niet op inzetten van de overheid”, vat Polet samen.

Economisch weerbaarder en dynamischer

Vaak hebben de Amerikaanse landbouwers de steun ook niet zo hard nodig als de Europese landbouwers. “Terwijl de Europese landbouwers gemiddeld slechts rond de 60 procent verdienen van het gemiddeld inkomen in andere economische sectoren, ligt dit in Amerika op 130 procent”, aldus Polet. “Zo zijn ze ook veel minder afhankelijk van subsidies. In dat opzicht zijn Amerikaanse landbouwers echt veel meer businessmannen dan hun Europese collega’s. Als een sector verlieslatend is, blijven velen hier toch nog doordoen omdat ze kunnen rekenen op de subsidies. Als een boer in Amerika zich in een verlieslatende sector bevindt, gaat hij zich veel sneller heroriënteren of failliet gaan”

Amerikaanse boeren zijn vrij dynamisch en spelen erg in op de markt en nieuwe innovaties. Polet geeft het voorbeeld van de maïsteelt in de Midwest. “De grens van deze teelt is steeds verder opgeschoven naar het westen door investeringen in irrigatie. Vroeger zaaide men er voornamelijk tarwe, een teelt die heel wat minder water vroeg maar economisch ook minder rendabel was", legt Polet uit. “Naast irrigatie-innovaties heeft ook de ontwikkeling van GMO-gewassen er toe bijgedragen om tarwe te vervangen door maïs en soja.”