Koolzaad volwaardig alternatief voor soja in voeding

Vanuit nutritioneel oogpunt is koolzaad een volwaardig alternatief voor soja in menselijke voeding. Dat blijkt uit een onderzoek van de Duitse Friedrich Schiller University. Ook in veevoeder toont koolzaad zich een waardig alternatief. Zo zou een voedermengsel voor varkens met ongeveer 20 procent koolzaadkoek van eigen bodem een meeropbrengst opleveren van 3 tot 4 euro per varken. Dat meldt het Duitse Proteinmarkt.de.

Meer dan 500 miljoen wereldburgers kampen vandaag met een tekort aan eiwitten in hun dieet. Gelet op de stijgende wereldbevolking is dat een groeiend probleem. In de zoektocht naar plantaardige alternatieven voor dierlijke eiwitten komt lokaal geteeld koolzaad steeds vaker als interessant alternatief voor geïmporteerde soja uit de bus.

Door het persen van koolzaad tot olie wordt jaarlijks zo’n 15 miljoen ton perskoek geproduceerd, die momenteel alleen gebruikt wordt in veevoeder. Koolzaadperskoek kent een interessante aminozuursamenstelling (arm aan verzadigde en rijk aan poly-onverzadigde vetzuren) en is bovendien duurzamer dan sojaschroot, gezien het lokaal in Europa geteeld wordt. Hierdoor moet het een kortere afstand afleggen, veroorzaakt het minder CO2-uitstoot en maakt het varkensboeren minder afhankelijk van import. Ten slotte is koolzaad als bij-vriendelijke plant en bodemverbeteraar bevorderlijk voor de biodiversiteit en de bodemkwaliteit.

Redenen genoeg dus volgens onderzoeksinstellingen zoals de Duitse Friedrich Schiller University en de Katholieke Hogeschool Roeselare om de toepassing van koolzaadperskoek in menselijke voeding te onderzoeken. In de Duitse studie kregen 28 deelnemers eiwitten voorgeschoteld uit koolzaad of uit soja en werd na de maaltijd de aminozuurrespons in hun bloed gemeten.

Uit die metingen blijkt dat er tussen de twee eiwitbronnen geen verschil te vinden is in biologische beschikbaarheid. Volgens onderzoeker Gerhard Jahreis betekent dit dat soja in vleesvervangers volledig vervangen kan worden door koolzaad. In het Vlaamse project werd dan weer geëxperimenteerd met pasta en energierepen gemaakt van perskoek, wat volgens de onderzoekers tot veelbelovende resultaten heeft geleid.

Tot op heden echter is het niet toegelaten in de Europese wetgeving om koolzaad te gebruiken in humane voeding. Eerst moeten koolzaadeiwitten geregistreerd worden als novel food. Toch wordt het in sommige landen al toegepast. In Ierland bijvoorbeeld is het gebruik toegelaten, en ook in Duitsland zouden producenten al enkele producten met koolzaad aan het ontwikkelen zijn.

Naast gebruik in veevoeder en humane voeding, kent koolzaad nog enkele mogelijke toepassingen. Zo onderzoeken een aantal champignonkwekers volgens Flanders’ Food de geschiktheid van koolzaadstro en koolzaadperskoek als substraat voor paddenstoelen. Koolzaadstro wordt momenteel al gebruikt als stalstrooisel.