Iscal weigert bieten, boeren overwegen acties
Bieten die nog in het veld staan worden definitief geweigerd door Iscal. Ook de bieten die tijdens of na de vorst van 7 januari gerooid zijn, worden voorlopig niet geladen omdat de verwerkingscapaciteit in de fabriek onder druk staat. Dat heeft de fabriek vrijdag laten weten in een email aan de getroffen telers. Het besluit roept veel woede op bij de bietentelers die de fabriek beschuldigen van wanbestuur. Ze overwegen actie.
De bietencampagne van Iscal loopt steeds meer uit op een bietensoep. Door de regenval in het najaar liep het rooien stevige vertraging op en moest de fabriek het leveringsschema bijstellen. Hierdoor staat er momenteel nog zo’n 300 hectare in het veld. Deze hoeven van de fabriek niet meer gerooid te worden. Iscal had op 23 januari al opgeroepen tot een rooistop en maakte dat besluit vorige week vrijdag in een brief naar de telers definitief.
De fabriek vreest dat de bieten in het veld te veel beschadigd zijn. “De kwaliteit van de bieten is ondermaats en er kruipt veel tijd in het reinigen”, vertelde woordvoerder Brieuc Vandeleene eerder aan VILT. Het besluit van de fabriek stuit op veel woede van getroffen bietentelers. “De bieten zijn van goede kwaliteit. De fabriek is niet eens komen kijken en er is vanachter het bureau een besluit genomen”, vertelt Piet Vandermersch, bietenteler uit Ledegem.
Vandermersch zaaide vorige jaar vijf hectare bieten in en kon door de vele regen, die zijn land onbegaanbaar maakten, nog niets rooien. Medio januari achtte hij de percelen begaanbaar, maar werd hij gevraagd het rooien uit te stellen. “Op 20 januari kreeg ik het advies te wachten met rooien totdat de kraan in de buurt was. Op 23 januari volgt vervolgens het bericht van de rooistop en vrijdag hoor ik dat de bieten in het veld definitief geschrapt zijn”, aldus de boer.
Verwerkingscapaciteit sterk teruggelopen
Niet alleen de bieten die nog op het veld staan zijn niet langer gewenst door de fabriek. Ook de bieten die na de vorst van 7 januari gerooid zijn, worden tot nader order geweigerd. Reden is de verwerkingscapaciteit, die steeds verder vermindert door de slechte kwaliteit van de geleverde bieten. De fabriek verwerkte tot eind december 10.400 ton per dag. Tien dagen geleden was de capaciteit teruggelopen tot 7.000 per dag en inmiddels zou er nog maar enkele duizenden verwerkt worden op dagbasis. Eerder werd al bekend dat Iscal de hulp van de Nederlandse suikerbietenverwerker Cosun had ingeroepen, maar nul op het rekest kreeg.
Pas als de verwerkingscapaciteit terug verbetert, wil Iscal de vorstbieten opladen, zo laat het de boeren weten in de brief. Op dit moment komen alleen nog de bieten die voor de vorst van 7 januari gerooid zijn in aanmerking voor verwerking. Ook hier stellen we reeds in een aantal bietenhopen een verminderde kwaliteit vast, zegt de hoofdagronoom van de fabriek en verzender van de brief Ronald Demuynck.
Demuynck geeft de volgende instructies mee: “Indien u bij het verwijderen van de Toptex (een beschermfolie voor de bieten, red.) vaststelt dat de buitenste lagen bieten zwart zien of aangetast zijn door de vorst, dan moeten deze bieten afgeschraapt worden. Bieten van onvoldoende handelskwaliteit kunnen niet verwerkt worden en zullen bijgevolg niet opgeladen worden. Gelieve in geval van twijfel uw landbouwkundige te contacteren.”
De laatste dagen hebben aangetoond wat voor een kracht we hebben als we samenwerken
Voor tweede jaar op rij getroffen door vorstschade
Dat laatste advies is dit weekend massaal opgevolgd door telers die vrezen voor hun inkomen en net als Vandermersch vaststellen dat hun bieten in goede staat verkeren. Sommige telers dreigen voor het tweede jaar op rij getroffen te worden. Piet Vandermersch liep ook vorig jaar grote schade op door een late vorstprik waardoor de fabriek zijn bieten niet langer wilden ontvangen. “En de vergoeding destijds was vrij ondermaats”, vertelt de bietenteler die dit jaar ook zijn aardappeloogst verloren zag gaan.
De angst voor inkomstenderving en het onbegrip over het handelen van de fabriek was voor de boeren aanleiding om een Whatsappgroep op te zetten. “We hebben deze groep opgericht omdat de bietentelers die wel al geleverd hebben op te hoogte te brengen. Zij hebben de brief van de fabriek niet ontvangen”, vertelt een deelnemer van de groep die inmiddels is aangegroeid tot 450 leden.
Volgens een ruwe schatting zou het gaan om 1.000 hectare bieten die nog in het veld staan of op hopen gestockeerd zijn. Een paar honderd boeren zouden hierdoor gedupeerd zijn. In de Whatsappgroepen wordt er opgeroepen tot actie. “De laatste dagen hebben aangetoond wat voor een kracht we hebben als we samenwerken”, klinkt het. Voorgestelde acties lopen uiteen van uitstel van aankoop van het bietenzaad tot een protestactie bij de fabriek. De bietentelers wijzen ook op het feit dat de Iscal campagne drie weken later startte dan gepland, waardoor ook de suikerfabriek schuld heeft aan alle problemen die er vandaag zijn.
Iscal reageerde dit weekend niet op onze vragen. Maandag is er een crisisoverleg gepland tussen telers en de fabriek.
