"Iedereen tonen hoe landbouw écht werkt"

Al 31 jaar zwaaien op de derde zondag van september de deuren en poorten van tientallen stallen, serres en landbouwloodsen open voor hét jaarlijkse imago-event van de Vlaamse land- en tuinbouw: de Dag van de Landbouw. Het officiële startschot werd dit jaar gegeven op het fruit- en akkerbouwbedrijf van Dirk en Ann Janssens in Bierbeek, in aanwezigheid van kersvers Vlaams landbouwminister Joke Schauvliege. De minister herhaalde haar ambitie om in te zetten op de verbreding van het landbouwbeleid, met aandacht voor de volledige agrovoedingsketen.

Net zoals de voorbije dertig jaar opende de Vlaamse landbouwsector ook dit jaar zijn deuren voor het grote publiek op de derde septemberzondag. Ondanks de hier en daar natte voormiddag hoopten organisatoren Landelijke Gilden en Boerenbond af te klokken op meer dan 60.000 bezoekers, die verspreid over 58 bedrijven konden ontdekken hoe de landbouw écht werkt, wat meteen ook het thema was voor deze editie. De landbouwhoogdag werd officieel geopend in Bierbeek, waar Boerenbondvoorzitter Piet Vanthemsche iedereen uitnodigde en aanmoedigde de land- en tuinbouw beter te leren kennen.

"Niet dat het onze sector recentelijk aan aandacht ontbreekt", voegde Vanthemsche daar met lichte ironie aan toe, verwijzend naar de Rusland-crisis. "Ongewild halen we al meer dan een maand het nieuws door de handelsboycot die Rusland uitriep tegen alle Europese land- en tuinbouwproducten en een aantal voedingswaren. Die zal vroeg of laat alle land- en tuinbouwsectoren treffen. En ik vrees dat we dit lang zullen voelen. Alle sectoren zullen solidariteit uit de gemeenschap nodig hebben en Europa moet hierin voluit verantwoordelijkheid nemen", aldus Vanthemsche.

De Boerenbondvoorzitter kwam ook nog eens terug op het recent aangekondigde afschakelplan bij stroomonderbreking voor de komende winter, dat een nationale black-out moet vermijden. "Als het de bedoeling was om de mensen bang te maken, dan is dat gelukt. De communicatie was onduidelijk en ronduit slecht. Dat baart ons zorgen, want alle land- en tuinbouwbedrijven zijn moderne ondernemingen met een grote energiebehoefte en dus enorm afhankelijk van stroom”, aldus Vanthemsche, die vervolgens de nieuwbakken landbouwminister Joke Schauvliege welkom heette. "Wij kijken uit naar uw visie op de toekomst van de landbouw", zo klonk het.

Minister Schauvliege ging graag op die vraag in en zette haar prioriteiten op een rijtje: "De volgende vijf jaar wil ik werk maken van een verbreding van het landbouwbeleid en daarbij ten volle inzetten op de volledige agrovoedingsketen. Natuurlijk wil ik volop ontwikkelingskansen scheppen voor gespecialiseerde landbouwbedrijven, maar ook kleinschaligere initiatieven - zoals hoevetoerisme, boerenmarkten en thuisverkoop - promoten", aldus Schauvliege.

Ook duurzaamheid staat daarbij hoog op de agenda: "Het nieuwe Vlaamse regeerakkoord legt de klemtoon op duurzame bedrijven. Bijzondere aandacht gaat naar duurzame landbouwinvesteringen, naschoolse vorming, advies op maat van het bedrijf en agromilieu-klimaatverbintenissen. Ook innovatie, zowel op het bedrijf als in de keten gaan we ondersteunen", zo beloofde Schauvliege. "Wij zijn ervan overtuigd dat er plaats is voor een sterke landbouw in Vlaanderen", meent Schauvliege. "Uiteindelijk stelt de agrovoedingscluster in Vlaanderen in 40.000 bedrijven maar liefst 155.000 mensen te werk."

"Acht procent van de totale agrarische uitvoer van de EU-lidstaten is Belgisch", zette Schauvliege de prestaties van de landbouwsector in de verf. Precies daarom baart de Russische handelsboycot de minister zo veel zorgen. "Onze producenten zijn op geen enkele manier betrokken bij dit geopolitieke conflict, maar dragen er wél de gevolgen van”, zei ze daarover. "De finale oplossing ligt op het Europese niveau, waar budget moeten worden gezocht en onmiddellijk ingezet in het belang van de producenten die het hardst getroffen worden." De "volstrekt willekeurige boycot" toont het belang van een "goede risicospreiding" aan, aldus Schauvliege.

Ook de veelbesproken Panorama-reportage 'De prijs van goedkoop eten', die uitgezonden werd op Canvas, kwam aan bod. "Tot de jaren '70 was de helft van het budget van een huishouden bestemd voor de aankoop van voeding en drank, momenteel is dat nog slechts 12 à 13 procent", merkte Schauvliege op. "Dat schijnt op het eerste gezicht een gunstige ontwikkeling voor de consument, maar de vraag is of hij op termijn hiervoor geen prijs betaalt?"

Volgens de minister ligt daarom de uitdaging in het verenigen van ecologische, economische en sociale belangen. "En de prijs aan de boer is daarbij een belangrijk element", aldus Schauvliege, die een lans brak voor het ketenoverleg, dat de voorbije dagen op de korrel werd genomen. "Het ketenoverleg brengt alle partners op structurele wijze rond de tafel. Duurzame relaties vormen het hoofddoel en daarbij is de gedragscode een goed vertrekpunt. Dit zorgt voor faire relaties tussen aanbieders en kopers in de agrovoedingsketen, maar staat tegelijk garant voor kwaliteit, diversiteit en innovatie in onze voeding. België lag daarmee aan de basis van het Europees ketenoverleg, een goed voorbeeld waar we trots op mogen zijn."

Verder werd deze feestelijke opening ook aangegrepen om het Bierbeeks Boerenbuitenpad voor te stellen, een nieuwe educatieve fietstocht langs boerderijen uit de streek, waaronder ook het bedrijf van de gastfamilie Janssens. De aanwezigen kregen daarna de kans om, weliswaar met paraplu, de pluk-o-trac in actie te zien, een plukrobot die bij het plukken van de 17 hectare peren en 20 hectare appels voor een rendementsverhoging van 20 tot 25 procent zorgt.

Met de nodige aandacht voor geïntegreerde gewasbescherming en zonnepanelen die instaan voor de helft van de elektriciteitsbehoefte is dit bedrijf volgens de organistoren een uitstekend uithangbord voor de verduurzaming die de sector nastreeft. Dat de Dag van de Landbouw buitenstaanders de kans geeft om dat ook met eigen ogen te aanschouwen, moet de voeling met de sector vergroten en het wederzijds begrip tussen producent en consument weer aanzwengelen. "Enkel zo kan landbouw verweven blijven in de samenleving", bevestigde voorzitter Vanthemsche.