Focus op te gezond eten wordt steeds vaker een probleem

Steeds meer mensen, vooral jonge vrouwen, lijden aan orthorexia nervosa. Hoewel deze eetstoornis niet als ziekte erkend is door psychiaters gaat het om een dwangneurose waarbij mensen die eraan lijden, elke minuut van de dag denken aan gezond eten. In tegenstelling tot anorexia of boulimie lijdt de patiënt niet aan een laag zelfbeeld, maar voelt hij zich juist superieur en bij orthorexia nervosa concentreert iemand zich niet op de hoeveelheid voedsel, maar op de kwaliteit ervan. Vaak wordt dit gecombineerd met obsessief sporten.

Orthorexiapatiënten zoeken vaak urenlang naar gezond eten en weigeren alles wat in hun ogen ongezond is. Ze zijn argwanend voor elke gram vet, ze eten enkel rauwkost want groenten koken betekent vitamineverlies, ze zijn als de dood voor junkfood, ze slaan elk dessert en koekje bij de koffie af en ze gaan niet meer op restaurant. “Ik zie veel mensen met die obsessie”, zegt psychologe An Vandeputte, gespecialiseerd in eetstoornissen, in De Morgen. "Sommigen willen op het religieuze af enkel eten wat 'gezond' is. Soms gaat het, in tegenstelling tot bij de klassieke eetstoornissen, gepaard met een gevoel van superioriteit en het is altijd een zoektocht naar houvast, naar controle."

Er zijn verschillende factoren die bijdragen aan de toename van deze eetstoornis. Zo zijn er de zogenaamde ‘fitgirls’ op sociale media die foto’s van hun magere, gespierde lichaam afwisselen met plaatjes van hun ontbijt, lunch of diner waarin meestal enkel fruit of groenten en wat hippe granen en zaden zitten. Ook de op uiterlijk gerichte beeldcultuur, de reclamewereld die poogt ons te doen geloven dat je van slank zijn gelukkig wordt, de kook- en dieethypes en de lawine aan berichten over welke voeding ‘gezond’ voor je is, vormen aanleidingen voor orthorexia.

“Bij de meesten is het een fase”, zegt Vandeputte. “Jonge vrouwen zoeken een identiteit en onderzoeken of die nadruk op gezond leven iets voor hen is. Maar persoonlijkheids- en omgevingsfactoren kunnen ervoor zorgen dat je erin blijft hangen, zoals onzekerheid, uit een gezin komen waar eten centraal staat of in de sportwereld zitten.” Therapie is dan vaak de enige optie om komaf te maken met de eetstoornis. Gelukkig zien trendwatchers de hype van het perfecte, gezonde lichaam wat afbrokkelen wegens te eentonig. Ook rolmodellen die bijvoorbeeld met humor die obsessie doorprikken, kunnen een doorslaggevende rol spelen.