Duurzaamheidsrapportering EU brengt kmo’s in problemen: Fenavian komt met eigen gids
nieuwsHoewel de door Europa opgelegde duurzaamheidsrapportering enkel bedoeld is voor grote bedrijven, heeft die ook grote implicaties voor kmo’s. Dat zegt Anneleen Vandewynckel, directeur van Fenavian, de federatie van de vleesverwerkende nijverheid en andere eiwitten en Brema, de bereide maaltijden. Omdat haar leden overstelpt werden met verschillende informatieaanvragen over duurzaamheid, besloot de federatie zelf een gratis en praktische duurzaamheidsgids op te stellen. De retail is alvast lovend over het initiatief.
Om de transitie naar een duurzame economie, zoals beschreven in de Green Deal, te ondersteunen keurde het Europees Parlement eind 2022 de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) goed. De richtlijn verplicht bedrijven om alle zogenaamde ESG-thema’s (Environment, Social, Governancee) transparant en gedetailleerd in kaart te brengen. Die verplichting geldt voor alle beursgenoteerde bedrijven in de Europese Unie, grote ondernemingen die bijvoorbeeld meer dan 250 werknemers en een netto-omzet van 50 miljoen euro hebben en voor ondernemingen buiten de EU die een netto-omzet hebben van meer dan 150 miljoen euro en die ook in Europa een omzet hebben van ministens 40 miljoen euro. De verplichting voor deze bedrijven wordt stapsgewijs ingevoerd tussen 2025 en 2028.
Watervaleffect
Dat betekent dus dat kleinere bedrijven en kmo’s op dit moment niet aan de verplichtingen van CSRD moeten voldoen. “Maar dat is enkel in theorie”, vertelt Vandewynckel. “De retail moet wel aan die verplichting voldoen en stuurt vervolgens uitgebreide vragenlijsten van wel 80 pagina’s lang door naar zijn leveranciers. Die krijgen dan een paar weken de tijd om allerhande duurzaamheidsvragen, die soms verregaande berekeningen vergen, in te vullen. Doen ze dat niet, dan riskeren ze niet meer te mogen leveren.”
Dit watervaleffect stuit haar tegen de borst. “Een paar maanden geleden signaleerden verschillende leden ons dat ze van elke retailer waar ze aan leveren zo’n vragenlijst kregen. Elke retailer had zijn eigen manier van rapporteren en vroeg andere zaken. Toen ik die lijsten zag, dacht ik maar één ding: wat een jungle”, vertelt Vandewynckel. Volgens haar zijn die rapporteringsvereisten “te moeilijk, te complex en onnodig ingewikkeld”. Ook het jargon dat erin gehanteerd wordt, ging veel kmo’s hun petje te boven. "En dat terwijl de ondernemer vandaag al bedolven wordt onder de vele administratieve verplichtingen."
Onze kmo’s hebben vandaag niet de tijd, niet de marge en niet de kennis om in deze duurzaamheidsrapportering mee te stappen. Zij gaan kapot aan al die eisen
Fenavian wijst erop dat Europa op basis van één wet vraagt dat er gerapporteerd wordt over duurzaamheid. “Maar nergens in die wetgeving staat vermeld dat bedrijven consultancybureaus onder de arm moeten nemen om die wetgeving om te zetten in een vragenlijst die vol onbegrijpelijke woorden staat en waarvoor hun afnemers licenties moeten nemen op heel dure softwaretools om die in te vullen. Terwijl dat vandaag helaas de realiteit is”, beweert Vandewynckel. “Onze kmo’s hebben vandaag niet de tijd, niet de marge en niet de kennis om daarin mee te stappen. Zij gaan kapot aan al die eisen.”
Vegaplan lanceert duurzaamheidsmonitor voor plantaardige sector
2 november 2023Noodkreet wordt gehoord
Vandewynckel klopte aan bij enkele retailers die oren hadden naar haar verzuchtingen. “Er zat meteen een uitnodiging in mijn mailbox om hierover te praten. Wij waren blijkbaar de eerste federatie die dit probleem had aangekaart”, zwaait ze de nodige lof naar de retail en specifiek naar Delhaize en Colruyt omdat zij de tijd hebben genomen om te luisteren. “Ze begrepen onze bezorgdheid en zagen zelf ook de gevolgen van die aanpak. Omdat er een sterke wil was bij de retail om ook in de toekomst met kmo’s te blijven werken, hadden ze oor naar onze vraag om met een gemeenschappelijke vragenlijst te komen voor alle retailers. Zij hebben zelf ook echt nood aan simplificering, harmonisering van data en een betere kosten-batenbalans”
Fenavian ging aan de slag om alle vragenlijsten te vergelijken en schakelde de hulp in van experts om tot een sectorale duurzaamheidsgids te komen. Ze vertrokken daarbij vanuit een aantal basisprincipes. “Eerst en vooral werd teruggegrepen naar de CSRD-wet en de rapporteringsstandaarden om te weten wat Europa exact nodig heeft. Daarnaast werd alle dure terminologie achterwege gelaten en werd de praktische uitvoerbaarheid vooropgesteld. Het moest een opleiding en een tool worden die gratis aan de Fenavian-leden kon worden aangeboden en die hen in staat moet stellen om de vragenlijst zelf in te vullen, zonder tussenkomst van dure consultants”, somt Vandewynckel op. Ze wil de ondernemers zélf meekrijgen op de duurzaamheidstrein en hen de mogelijkheden laten zien van deze duurzaamheidsrapportering in plaats van het enkel als nieuw “moetje” te zien.
Alle vragenlijsten van de retailers werden vergeleken en er werd gemikt op de grootste gemene deler. Bepaalde zaken werden er dan weer uitgelaten omdat de berekeningswijze ervan bijvoorbeeld nog niet op punt staat. “We hebben alles opgedeeld en moeilijke vragen en concepten herwerkt tot simpele vragen, met tal van voorbeelden uit de sector om het te verduidelijken. We hebben ook telkens uitgelegd waarom iets opgenomen is in deze duurzaamheidsgids. Gezond boerenverstand voert nu de hoofdtoon”, klinkt het. Volgens de sectorfederatie blinkt het document uit in eenvoud: "Het is gewoon hands-on."
License to operate
Fenavian erkent dat het, ondanks alle vereenvoudigingen, nog steeds complexe en moeilijke materie blijft. “Maar deze duurzaamheidsrapportering zal in de toekomst een ‘license to operate’ vormen. Bovendien doen bedrijven vandaag al heel wat rond duurzaamheid en dus kunnen ze het zien als een gelegenheid om daarmee uit te pakken. Deze rapportering brengt ook beter het kostenplaatje van alle duurzaamheidsinvesteringen in kaart en geeft kmo’s de kans om na te denken welke investeringen prioritair zijn”, benadrukt Vandewynckel. Al is volgens haar het grote voordeel van de nieuwe gids dat ze er zelf mee aan de slag kunnen en dat het gratis is. Daardoor kunnen hun middelen gaan naar échte duurzaamheidsinvesteringen in plaats van naar de rapportering ervan.
Intussen hebben de leden van Fenavian, andere federaties en ook de retail zich achter deze duurzaamheidsgids geschaard. Binnenkort start de sectorfederatie met de nodige opleidingen voor de leden en uit het aantal inschrijvingen dat binnenloopt, blijkt dat daar een grote vraag naar is. De kans is groot dat de duurzaamheidsgids van Fenavian ook ingang vindt in nog andere voedingssectoren. Zo heeft Unizo al geïnformeerd en ook andere sectoren uit de agrovoedingsketen zien mogelijkheden om samen te werken. Mits wat eenvoudige aanpassingen is de lijst bruikbaar voor andere kmo's, luidt het.
Bron: Eigen berichtgeving
Beeld: Fenavian
