CropDesign Zwijnaarde sluit de deuren

Plantenbiotechnologiebedrijf CropDesign in Zwijnaarde sluit de deuren. De intentie daartoe heeft moederbedrijf BASF op een bijzondere ondernemingsraad bekendgemaakt. Honderd banen staan op de helling. Het sociaal overleg hierover gaat donderdag van start. Aanleiding is een heroriëntering van het onderzoek rond plantenbiotechnologie bij moederbedrijf BASF. De Duitse chemiereus wil meer de focus leggen op projecten met de "hoogste zakelijke en technische haalbaarheid", aldus het bedrijf in een mededeling.

Einde verhaal voor de vestiging van CropDesign in Zwijnaarde. Dat heeft het Duitse moederbedrijf BASF laten weten. BASF wil zich concentreren op projecten met de "hoogste zakelijke en technische haalbaarheid", zo klinkt het. Hierdoor worden wereldwijd 350 jobs afgebouwd, waarvan 180 in Europa. Voor België zou het om ongeveer honderd van de 140 banen gaan. CropDesign in Zwijnaarde sluit de deuren, het onderzoekscentrum van CropDesign in Nevele blijft behouden.

In Zwijnaarde voert CropDesign onderzoek naar verbetering van rijstoogsten en maïs. “Er is de techniciteit, de vertraging op de verwachte producten en de wetgeving die steeds strikter wordt”, aldus een woordvoerster over de intentieplannen. “Het wordt ook steeds moeilijker om partners te vinden voor commercialisering.” CropDesign is onderdeel van BASF Plant Science, gespecialiseerd in gentechnologie met het oog op opbrengstverhoging, tolerantie tegen droogte en verbeterde opname van voedingsstoffen bij planten zoals maïs en rijst. Het heeft een volautomatische serre voor fenotypering van planten in gebruik.

In een reactie zegt Johan Cardoen, algemeen directeur bij het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB) en voorheen acht jaar lang CEO van Cropdesign, dat de beslissing van BASF geen goed nieuws is voor de Vlaamse agrobiotech, maar dat het niet het einde betekent van die cluster in Vlaanderen. De biotechsector in Vlaanderen is verantwoordelijk voor 15.000 directe arbeidsplaatsen, waarvan duizend jobs in de agrobiotech. Die is vooral rond Gent geclusterd, met zowat 700 arbeidsplaatsen in bedrijven en 300 bij het Vlaams Instituut voor Biotechnologie. Met de sluiting van de Gentse onderzoeks- en ontwikkelingsafdeling van Cropdesign, gaan 100 van die arbeidsplaatsen verloren.

"Dit is een beetje onverwacht gezien we over een mooi ecosysteem van agrobiotechbedrijven in Gent beschikken en Cropdesign was één van de belangrijkste spelers die er zijn activiteiten had", zegt Johan Cardoen. "Binnen Europa zijn wij de grootste cluster aan onderzoeks- en ontwikkelingscentra in de agrobiotechnologie. Als een bedrijf om strategische redenen beslist om activiteiten af te bouwen, dan is dat geen goed nieuws. Maar betekent dit het einde van die cluster? Bijlange niet. Ten eerste hebben we nog grote bedrijven, zoals Syngenta en Bayer, maar ook verschillende kleinere bedrijven en er staan nog nieuwe bedrijven klaar om de komende jaren opgericht te worden. Die bedrijven h ebben overigens activiteiten die veel breder gaan dan genetisch gemodificeerde gewassen."

De Gentse agrobiotechcluster is niet alleen de grootste van Europa, maar ook de tweede grootste wereldwijd. "De belangrijkste manier om die onderzoeks- en ontwikkelingsactiviteiten te verankeren, is toegang tot innovatie”, aldus Cardoen. “VIB is wereldwijd één van de belangrijkste onderzoekscentra. Toegang tot talent is een tweede factor om die bedrijven te houden. In die zin hoop ik voor opportuniteiten voor de getroffen werknemers.”

Cardoen vermoedt dat er een grotere businessagenda achter de beslissing zit, maar kan er wel inkomen dat een gebrek aan perspectief dat producten ooit gecommercialiseerd raken, een rol speelt. "De grote landbouwbedrijven gaan de laatste twee tot drie jaar door een moeilijke periode omwille van de dalende graanprijzen, wat een enorme impact heeft op de omzet. Dan wordt er gekeken waar bespaard kan worden en de efficiëntie verhoogd kan worden."

"Men had dit niet echt zien aankomen", reageert vakbondssecretaris Katrien Degryse (BBTK) op de intentie tot collectief ontslag van BASF bij het agrobiotechbedrijf CropDesign. "Wel wist men dat er minder budget was voor research." Volgens Degryse heerst er verslagenheid onder het personeel. "We gaan proberen te bekijken wat de reden is en zien of er alternatieve tewerkstelling mogelijk is binnen de groep van BASF. We moeten volop de kaart van hertewerkstelling trekken en oplossingen zoeken voor wie er geen mogelijkheden zijn”, zo klinkt het.

Het Gentse stadsbestuur sprak intussen met het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB) af om "alles op alles te zetten om de door de sluiting van CropDesign getroffen werknemers zo goed mogelijk te begeleiden naar nieuwe opportuniteiten". Dat zegt de Gentse schepen van Economie en Ondernemen Mathias De Clercq (Open Vld), eraan toevoegend dat het stadsbestuur en VIB de directie uitnodigden om te luisteren naar de redenen van de sluiting.

"Op die site in Zwijnaarde alleen al zijn 2.000 mensen actief. Veel bedrijven zijn groeiende en hebben ook openstaande vacatures", aldus De Clercq. "Er is een enorme expertise bij de getroffen werknemers en we moeten zo snel als mogelijk contact opnemen met de verschillende bedrijven die daar zitten." De Clercq zegt de beslissing "heel jammer en heel pijnlijk" te vinden, maar benadrukt dat Gent nog steeds een wereldspeler blijft op vlak van biotech.