Brouns: "Nood aan aanpak die agrovoedingssector minder afhankelijk maakt van externe markten"
nieuwsDe Vlaamse agrovoedingssector krijgt momenteel heel wat handelsuitdagingen voorgeschoteld. Zo hebben niet alleen de extra invoerheffingen van de Amerikaanse president Trump op Europese producten impact, ook zijn er de veranderingen op de importmarkt van grondstoffen. Deze maatregelen dreigen de kosten voor de Vlaamse landbouwers en voedingsproducenten verder op te drijven. Vlaams minister van Omgeving en Landbouw Jo Brouns (cd&v) roept op tot een strategische aanpak om de sector minder afhankelijk te maken van externe markten.
De handelsspanningen tussen de VS en Europa, maar ook de geplande invoerheffingen op Russisch kunstmest maken het voor Brouns duidelijk: “We moeten slimmer inspelen op deze realiteit.” Daarbij is innovatie, een focus op strategische autonomie en diversificatie van handelsstromen cruciaal om de agrovoedingssector te beschermen. Hij herhaalde woensdag in de commissie Landbouw in het Vlaams parlement nogmaals zijn pleidooi voor een Europese erkenning van renure en investeringen in alternatieve eiwitbronnen.
Impact op export voorlopig beperkt
De Amerikaanse importheffingen op Europees staal, aluminium en afgeleide projecten zoals machines hebben voorlopig een beperkte impact op de Vlaamse landbouw- en voedingssector. Maar daar kan het opbod van tarieven door de Amerikaanse president Trump snel verandering in brengen. Een importtaks op alcohol, aardappelbereidingen, zuivelproducten of nicheproducten zoals vlas, zou meer doorwegen aangezien de VS een belangrijke afzetmarkt is voor die export.
Aanleunend bij het beschermen en ondersteunen van de Vlaamse exportproducten onderstreepte minister Brouns in de commissie ook het belang van de Europese labels BOB (Beschermde Oorsprongsbenaming) en BGA (Beschermde Geografische Aanduiding). De labels zijn Europese erkenningen voor streekproducten die de herkomst of productiewijze garanderen. Naast een beter marketingverhaal, worden sommige erkende producten via internationale akkoorden met niet-Europese landen ook beter beschermd voor namaak in het buitenland. Maar niet alle Europese BOB’s en BGA’s worden steeds opgenomen in deze akkoorden. “Het blijft een uitdaging om onze Vlaamse producten ook buiten de EU erkend te krijgen, bijvoorbeeld in de VS”, geeft Brouns hierover mee. “Onze kwaliteit in het buitenland vermarkten blijft een belangrijke uitdaging, waarop we moeten blijven inzetten.”
Prijsstijging rundvlees zet zich door
2 april 2025Ook grondstoffen voor veehouderij duurder?
Een grotere impact op de agrovoedingssector, kunnen de vergeldende importheffingen zijn die Europa wil opleggen op Amerikaanse soja, afgeleide producten van maïs en voedingsstoffen zoals suiker en noten. Duurdere sojabonen en maïs zal volgens de Europese koepelorganisatie van veevoerbedrijven (FEFAC) leiden tot een kostenstijging in de veevoederindustrie, wat de veerkracht en concurrentiepositie van de veehouderij onder druk zal zetten. Naast de veevoedersector kijkt ook de plantaardige oliesector met lede ogen de importtarieven aan. Sojabonen zijn namelijk cruciaal voor de productie van sojaolie.
Minister Brouns onderstreepte in de commissie dat enkel sojabonen momenteel op de Europese lijst van importtarieven staan. Verwerkte sojabonen zoals sojaschroot lopen vooralsnog geen risico om extra tarieven opgelegd te krijgen. “Binnen de EU wordt soja voor veevoeder ongeveer in gelijke mate ingevoerd als sojabonen en als sojaschroot”, aldus Brouns. De ingevoerde sojabonen worden dan grotendeels hier in Europese crushfabrieken verwerkt tot sojaschroot. Brouns verwacht dat de impact voorlopig beperkt zal blijven voor de Vlaamse veehouderij, maar zal de vinger aan de pols houden en samen met de sector zoeken naar oplossingen om de veehouderij te ondersteunen.
Geen snelle oplossing voor acute verstoringen
Brouns liet ook weten dat Vlaanderen en Europa momenteel investeren in alternatieve Europese eiwitbronnen. “In Vlaanderen hebben we onze Vlaamse eiwitstrategie die inzet op duurzame en diverse eiwitbronnen. Hoewel deze strategie op lange termijn meer onafhankelijkheid biedt, is ze geen snelle oplossing voor acute verstoringen zoals invoerheffingen op soja. Daarom pleiten we ook op Europees niveau voor een sterkere eiwitstrategie”, aldus de minister.
Diversificatie is de sleutel tot stabiliteit
Afhankelijkheid kunstmest heeft impact op rendabiliteit van veehouderij
Naast eiwitten is de Belgische landbouw ook sterk afhankelijk van kunstmest. Het voorstel om importheffingen op Russisch kunstmest op te trekken tot 100 procent tegen 2028 zal ook een impact kennen in België. Vorig jaar importeerde België voor 124 miljoen euro aan Russische stikstofkunstmest, goed voor 40 procent van onze niet-Europese aanvoer. De tweede belangrijkste niet-Europese handelspartner voor ons land is de VS, goed voor 15 procent van de import.
Brouns liet weten dat een prijsstijging van meststoffen voornamelijk een direct effect zal hebben op de rentabiliteit van de akkerbouw, waardoor de marges voor akkerbouwers zouden dalen. Als gevolg hiervan zouden ook de veevoederprijzen kunnen stijgen in de Europese Unie en in Vlaanderen, die op hun beurt een effect zouden kunnen hebben op de rentabiliteit van de dierlijke productie, vooral vlees, zuivel en eieren.
Al starten met Vlaamse implementatie renure
De minister herhaalde het belang van de erkenning van renure als een duurzame kunstmestvervanger. Renure is een meststof op basis van gerecycleerde dierlijke mest met eigenschappen van kunstmest. “Sinds mijn aantreden in 2022 zet ik me in voor de Europese erkenning van renure. Nu we op dat vlak vooruitgang boeken, kunnen we ook in Vlaanderen werk maken van de implementatie. Dat zal onze landbouwsector minder afhankelijk maken van dure kunstmestimport”, aldus Brouns.
Algemeen pleit Brouns ook voor een diversificatie van meerdere handelspartners om spanningen in de export en import op te vangen. "Diversificatie is de sleutel tot stabiliteit", aldus Brouns. Al wil dit voor hem niet zeggen dat er binnen de EU “handelsakkoorden geslikt moeten worden die onze landbouwers of de economie in zijn geheel benadelen”.
